36

Planeta, ciało niebieskie o masie wystarczającej na to, aby pod wpływem własnej grawitacji przyjęło mniej więcej kulisty kształt oraz obiegające gwiazdę centralną, samo natomiast nie będące gwiazdą lub księżycem, świecąca światłem odbitym. Dodatkowo w pobliżu planety nie może znajdować się inny duży obiekt. W odróżnieniu od gwiazd, W Układzie Słonecznym znanych jest osiem planet, poza tym odkryto ponad 200 planet pozasłonecznych. Gwiazda, ciało niebieskie będące skupiskiem związanej grawitacyjnie materii, w której zachodzą reakcje syntezy jądrowej. Wyzwolona w nich energia jest emitowana w postaci promieniowania elektromagnetycznego, a w szczególności pod postacią światła widzialnego. Gwiazdy mają kształt zbliżony do kuli, zbudowane są głównie z wodoru i helu. Naturalny satelita (księżyc), ciało niebieskie pochodzenia naturalnego, obiegające planetę (lub planetoidę). Ściśle rzecz biorąc planeta i jej księżyce krążą wokół wspólnego środka masy. Tradycyjnie tylko największy obiekt z takiego układu jest nazywany planetą, lecz w przypadku planety i księżyca o zbliżonych rozmiarach mówi się czasem o planetach podwójnych (np. Pluton - Charon). STRONA GŁÓWNA

37

Planetoida (planeta gr. eídos postać), asteroida (gr. asteroeidés gwiaździsty), planetka (ang. minor planet) ciało niebieskie o małych rozmiarach - od kilku metrów do czasem ponad 1000 km, obiegające gwiazdę centralną (w Układzie Słonecznym - Słońce), posiadające stałą powierzchnię skalną lub lodową, bardzo często przede wszystkim w przypadku asteroid mniejszych i mało masywnych o nieregularnym kształcie, często noszącym znamiona kolizji z innymi podobnymi obiektami. Obecnie znanych jest ok. 220 tysięcy planetoid, których większość porusza się po orbitach nieznacznie nachylonych do ekliptyki, pomiędzy trajektoriami Marsa i Jowisza w tzw. głównym pasie planetoid oraz w pasie Kuipera i obłoku Oorta. W przypadku tych dwóch ostatnich grup nachylenie do ekliptyki może być znaczne. Trudno oszacować całkowitą liczbę występujących w Układzie Słonecznym planetoid, jest ona zapewne zbliżona do wielu milionów. STRONA GŁÓWNA

38

Kometa Halleya Kometa, małe ciało niebieskie poruszające się w układzie planetarnym, które na krótko pojawia się w pobliżu gwiazdy centralnej (np. Słońca). Słoneczne ciepło powoduje, że wokół komety powstaje koma, czyli gazowa otoczka. W przestrzeń kosmiczną jądro komety wyrzuca materię, tworzącą dwa warkocze kometarne gazowy i pyłowy, skierowane pod różnymi kątami. Gazowy warkocz komety jest zawsze zwrócony w kierunku przeciwnym do gwiazdy, co spowodowane jest oddziaływaniem wiatru słonecznego, który wieje zawsze od gwiazdy. Pyłowy warkocz składa się z drobin zbyt masywnych, by wiatr słoneczny mógł znacząco zmienić kierunek ich ruchu. Kometa wykazuje aktywność, kiedy przebywa w pobliżu gwiazdy, a potem znika w odległych rejonach układu planetarnego, gdzie przyjmuje postać zamarzniętej kuli skalno-lodowej. Jądro komety zbudowane jest z mieszaniny pyłów i STRONA GŁÓWNA drobnych odłamków skalno-lodowych, składających się z lodu wodnego,

39

Pas (pierścień) Kuipera - zbiór drobnych ciał niebieskich krążących poza orbitą Neptuna w odległości od około 30 do 50 AU od Słońca.. STRONA GŁÓWNA

40

Obłok Oorta (znany też pod nazwą Obłoku ÖpikaOorta) - dysk składający się z lodu, pyłu, gazów i planetoid obiegających Słońce w odległości od 300 do 100 000 AU. Jest to odległość odpowiadająca 1000krotnemu dystansowi między Słońcem a Plutonem lub ok. 1 rokowi świetlnemu. Podobnie jak pas Kuipera, obłok Oorta jest pozostałością po formowaniu się Układu Słonecznego. Pochodzą z niego komety, a według niektórych teorii może pojawić się z niego zagrożenie dla Ziemi i innych planet. Obłok Oorta uznawany jest za skraj Układu Słonecznego. Zaraz za nim zaczyna się przestrzeń międzygwiezdna. STRONA GŁÓWNA

Kategorie

Matematyka