Na czym polega badanie krwi? Morfologia, Ht, OB

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Na czym polega badanie krwi?

Slide 2

Pobieranie krwi

Slide 3

Etapy pobierania krwi W przypadku pobrania krwi jednorazowo najczęściej nakłuwa się żyły kończyny górnej, w okolicy zgięcia łokciowego, rzadziej grzbietu dłoni lub przedramienia. układamy wyprostowaną rękę w stawie łokciowym, z dłonią zwróconą ku górze, na poduszce podłożoną pod łokieć. badający zakłada opaskę uciskową (stazę) na kończynę powyżej wybranego miejsca nakłucia żyły . zaciskamy pięść celem lepszego uwidocznienia wybranej żyły do nakłucia. skórę w miejscu planowanego wkłucia badający odkaża np. roztworem alkoholu etylowego. następnie badający jedną ręką unieruchamia żyłę przez naciągnięcie skóry, a drugą zdecydowanym ruchem dokonuje nakłucia; następnie badający zwalnia ucisk opaski. następnie wyprowadza się krew po przez powolne pociągnięcie tłoka strzykawki lub przyłożeniu probówki próżniowej

Slide 5

Probówki próżniowe

Slide 6

Pobieranie krwi włośniczkowej Krew włośniczkową pobiera się pacjentowi z płatka usznego lub opuszki palca, najczęściej czwartego lub piątego. wybrane miejsce nakłucia badający zwykle lekko uciska celem wywołania przekrwienia skóry. następnie miejsce to przez kilkanaście sekund naciera np. roztworem alkoholu etylowego, aby je odkazić i dodatkowo zwiększyć przekrwienie skóry. po wyparowaniu alkoholu badający nakłuwa tak przygotowane miejsce specjalnym jałowym nożykiem na głębokość około 3 mm. pierwsze 2 krople badający usuwa gazikiem. następne wypływające swobodnie krople krwi badający pobiera przy pomocy mikropipet lub specjalnych kapilar (cienkich rurek).

Slide 7

Probówki i kapilary

Slide 8

Przygotowanie krwi do badania Tradycyjnie krew pobierana jest do strzykawki, po czym wstrzykuje się ją probówki i mieszana z preparatem chemicznym antykoagulantem. Antykoagulant zapobiega krzepnięciu krwi i tworzeniu mikroskrzepów oraz oddzielaniu się składników morfotycznych. Przy krwi przeznaczonej do morfologii zwykle jest to wersenian dwupotasowy, a do OB cytrynian sodowy

Slide 10

Morfologia krwi Morfologia jest to badanie ilości i jakości elementów morfotycznych krwi. Można je wykonać ręcznie pod mikroskopem lub za pomocą automatu. Standardowym badaniu składu krwi znajdziemy: RCB, MCV, MCH, MCHC, WBC, PTL, HGB, HTC, LYMPH, MONO, RDW, BASO, EOS, NEUT.

Slide 11

Objaśnienie skrótów RCB ilość czerwonych krwinek MCV wskaźnik średniej objętości czerwonych krwinek MCH wskaźnik średniej masy hemoglobiny w czerwonej krwince MCHC wskaźnik średniego stężenia hemoglobiny w objętości krwinek czerwonych WBC ilość białych krwinek PTL - wskaźnik ilości płytek krwi w mm 3 krwi HGB ilość hemoglobiny HTC hematokryt LYMPH - ilość limfocytów MONO ilośc monocytów RDW rozkład objętości czerwonych krwinek BASO ilość bazofili EOS ilość eozynofili NEUT ilość neutrofili

Slide 12

Prawidłowe wartości składników krwi

Slide 13

Hematokryt HCT, Ht Jest to stosunek między objętością erytrocytów a objętością całej krwi. Najogólniej można powiedzieć, że wzrasta, gdy krew jest zagęszczona i maleje, gdy staje się bardziej rzadka. Stąd jedną z najczęstszych przyczyn wzrostu hematokrytu jest odwodnienie. Obniżony wskaźnik sugeruje anemię.

Slide 14

OB Odczyn Biernackiego Miara szybkości opadania czerwonych krwinek w osoczu w jednostce czasu (zazwyczaj jednej godzinie). Test ten i jego zastosowanie w diagnostyce medycznej zostały po raz pierwszy opracowane w 1897 przez polskiego lekarza Edmunda Biernackiego. W warunkach fizjologicznych jest wartością stałą, zależną od: masy właściwej krwinek i osocza, stężenia białek krwi, wielkości opadających cząstek i innych mniej poznanych czynników.

Slide 15

Po pobraniu krwi zawartość strzykawki delikatnie miesza się i wprowadza do rurki szklanej przyrządu Westergreena do podziałki 0. Rurkę ustawia się w statywie pionowo, a wynik odczytuje się: I - po upływie 1 godziny od chwili ustawienia rurki w statywie, II - po upływie kolejnej godziny od chwili odczytania pierwszego wyniku. Inną metodą stosowaną do tego badania jest metoda przyspieszona, w której rurki ustawia się skośnie, a wynik odczytuje się: I - po 7 min., II - po 3 min. od pierwszego odczytania. Szybkość opadania krwinek u ludzi zdrowych wynosi do 6 mmh u mężczyzn i do 10 mmh u kobiet.

Slide 17

WBC - białe ciałka krwi (leukocyty). Norma - 4,0-10,0 K L. Gdy jest ich więcej, może to świadczyć o stanie zapalnym, nowotworach, dnie moczanowej. Są to krwinki odpornościowe, służą obronie przed bakteriami, wirusami, pierwotniakami czy grzybami. W skład białych krwinek wchodzi kilka podgrup - granulocyty, limfocyty i monocyty. Podwyższenie WBC może być spowodowane przyczynami fizjologicznymi (wysoka temperatura otoczenia, wysiłek fizyczny, stres) lub patologicznymi (np. stany zapalne narządów, zakażenia, nowotwory). Obniżenie WBC może mieć miejsce np. w niektórych chorobach wirusowych, w chorobach wątroby, w wyniszczeniu organizmu, w uszkodzeniu szpiku (np. w aplazji szpiku). Prawidłowy skład procentowy poszczególnych leukocytów to: limfocyty (LYMPH) stanowią od 20 do 40, monocyty (MONO) stanowią od 4 do 8, granulocyty kwasochłonne (eozynofile, EOS) stanowią od 1do 3, granulocyty zasadochłonne (bazofile, BASO) do 1, granulocyty obojętnochłonne (neutrofile, NEUT) pałeczkowate od 3 do 6 a segmentowe od 50 do 70.

Slide 18

RBC - czerwone ciałka krwi (erytrocyty). Norma - 4,0-5,0 M L u kobiet i 4,5-5,5 M L u mężczyzn. Za mała liczba czerwonych krwinek może świadczyć o anemii. HGB - hemoglobina, barwnik krwinek czerwonych przenoszący tlen. Norma - 12-16 gdl dla kobiet i 14-18 gdl dla mężczyzn. Niski poziom hemoglobiny, podobnie jak erytrocytów, może świadczyć o niedokrwistości. PLT - płytki krwi (trombocyty). Norma - 150-400 K L. Mniejsza liczba może świadczyć o zaburzeniach krzepliwości krwi, większa - o przewlekłych zakażeniach, a nawet nowotworach. OB (Odczyn Biernackiego, tzw. opad). Norma: wynik nie powinien przekraczać 20 mmgodz. Gdy jest podwyższony, może to być oznaką stanu zapalnego. OB wzrasta też pod wpływem niektórych leków oraz czasami z powodu stresu. W ciąży OB może przekroczyć 20 mmgodz. Trzeba poradzić się lekarza.

Slide 19

MCV - średnia objętość krwinki czerwonej. Norma: 8294 fl (femtolitr, ułamek litra). MCH - średnia masa hemoglobiny w krwince. średnia masa hemoglobiny w krwince czerwonej. Norma: 2731 pg (pikogram, ułamek grama). MCHC - średnie stężenie hemoglobiny w krwince. Norma: 3236 gdl (gram na decylitr). Parametry MCHC, MCH i MCV pomagają lekarzowi ustalić, czy niedokrwistość jest skutkiem niedoboru żelaza, kwasu foliowego czy witaminy B12, i rozpocząć leczenie. RDW - rozpiętość rozkładu objętości erytrocytów jest miarą zróżnicowania objętości krwinek czerwonych (anizocytozy). Umożliwia różnicowanie niedokrwistości jednorodnych i niejednorodnych oraz ułatwia rozpoznanie wczesnej fazy niedokrwistości. Wartość prawidłowa: 11,5-14,5 MPV - średnia objętość trombocytu zależy od czynników genetycznych i biologicznych, a także od diety i stylu życia. wartość prawidłowa: 7,5-10,5 fl

Slide 20

Wykaz norm fizjologicznych PEŁNA NAZWA RBC czerwone krwinki WBC PLT białe krwinki płytki krwi HGB hemoglobina 12,0 15,0 gdl 13,0 17,0 gdl 7,45 9,41 mmoll 8,07 10,56 mmoll HCT hematokryt 36 46 41 52 0,36 0,46 ll 0,41 0,52 ll MCH średnia masa HGB w krwince 27 31 pg 1,67 1,92 fmol MCHC śr. stężenie HGB w krwince 33 37 gdl 20,46 22,94 mmoll MCV śr. objętość erytrocytu - 80 94 fl 81 99 fl RET retikulocyty 0,2 2 liczby RBC - RDW wskaźnik anizocytozy erytrocytów 11,5 16,0 - Neu Eos Bazo LYM MON MPV PDW PCT HDW OB w. o. neutrofilów w. o. eozynofilów w. o. bazofilów limfocyty makrofagi LICZBA JEDNOSTKI W UKŁADZIE SI SKRÓT 4,0 5,5 mln. 4,5 6,2 mln. 4,0 10,0 tys. 150 400 tys. - 45 74 05 02 22 44 1,5 4,0 tys.mm 24 średnia objętość płytek współczynnik zmienności średniej objętości 37 47 płytkokryt 40 52 rozproszenie rozkładu hemoglobiny do 12 mmh odczyn Biernackiego do 8 mmh 3