Zdrowe odżywianie w rodzinie

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

ZDROWE ODŻYWIANIE W RODZINIE Mgr inż. Marta Sosnowska dietetyk, psychodietetyk

Slide 2

Nieprawidłowe odżywianie może być przyczyną ponad 80 różnego rodzaju chorób. Jedna trzecia Polaków (dorosłych i dzieci) cierpi na różne, wynikające ze złego sposobu odżywiania, dolegliwości fizyczne i psychiczne. Polacy wciąż najczęściej umierają na choroby układu krążenia i nowotwory, a więc na choroby, których jedną z przyczyn jest nieprawidłowe żywienie. 2

Slide 3

Niebezpieczeństwo niewłaściwego odżywiania polega na tym, iż część zaburzeń jest niezauważalna w pierwszych stadiach, a objawiają się już w postaci schorzeń. Prawidłowy sposób odżywiania to jedno z 12 uwarunkowań zdrowia wskazanych przez Światową Organizację Zdrowia. Zdrowe żywienie w okresie rozwojowym jest podstawą zdrowia psychofizycznego człowieka. dorosłego 3

Slide 4

Najczęściej popełniane błędy żywieniowe w dzieci to: - zbyt niskie spożycie warzyw i owoców, - zbyt niskie spożycie ciemnego pieczywa, - za mała liczba posiłków spożywanych w ciągu dnia, w tym brak śniadań - brak regularnych posiłków - zbyt duże spożycie słodyczy - Zbyt duże spożycie tłuszczów trans (fast food, chipsy)

Slide 5

Najczęściej popełniane błędy żywieniowe wśród dzieci to: nadmierne spożywanie tłuszczów, zwłaszcza zwierzęcych zbyt duże spożycie mięsa, zbyt małe spożycie ryb, nadmiar soli kuchennej w pożywieniu (fast foody, słone przekąski), zbyt niskie spożycie mleka i jego przetworów

Slide 6

- Przy zbyt długich przerwach dochodzi do znacznego spadku poziomu glukozy w krwi, co wpływa na zmniejszenie wydolności fizycznej i umysłowej, obniżenie zdolności koncentracji, rozdrażnienie itp. - Rzadkie przyjmowanie posiłków, które są z zasady obfite, powoduje zintensyfikowanie mechanizmów gromadzenia tłuszczów. - Łączenie obiadu z kolacją i konsumowanie go w późnych godzinach popołudniowych czy wieczornych doprowadza do przeładowania żołądka i zaburzeń snu.

Slide 7

Dzieci, które przychodzą z domu bez śniadania gorzej się uczą, mają trudności z koncentracją, są rozkojarzone,a czasem nawet przysypiają na lekcjach. To prowadzi do znacznie gorszych wyników w nauce, które nie są do końca zależne od zdolności czy pracy samego dziecka, a to zniechęca je do dalszego kształcenia. 7

Slide 8

Nieprawidłowe odżywianie prowadzi do: zmniejszenie wydolności fizycznej i umysłowej, niedożywienia (niedobory), obniżenie koncentracji, drażliwości, choroby dietozależne (m. innymi otyłość, cukrzycę, nadciśnienie tętnicze) choroby wątroby, żołądka zaburzenia lipidowe (cholesterol, trójglicerydy) zaparcia

Slide 9

Niedobór składników odżywczych doprowadza m.in. do: - spadku kurczliwości mięśnia sercowego, - gorszego wykorzystania tlenu w płucach - niedotlenienia tkanek, - skłonność do zapalenia płuc, - wzrostu częstości zakażeń, spadek odporności, - trudności w gojeniu się ran, - zaburzeń odporności organizmu, - powikłań infekcyjnych, - większą skłonność do rozwoju chorób zakaźnych. 9

Slide 10

Zagrożenie zdrowia na tle błędów żywieniowych: - otyłość Anemia Niedowaga, niedożywienie Osteoporoza Zaburzenia w mineralizacji kośćca Opóźnienie rozwoju psychicznego Opóźnienie wzrastania i dojrzewania Osłabienie funkcji poznawczych bulimia, anoreksja

Slide 11

OTYŁOŚĆ Otyłość dzieci ma swoją genezę już w niemowlęcym etapie życia, który jest kluczowy dla prawidłowego rozwoju dziecka. To właśnie przez pierwsze trzy lata życia programujemy nasz organizm metabolicznie. Złe nawyki żywieniowe przekazywane dzieciom przez rodziców będą skutkować wzrostem zachorowań na choroby cywilizacyjne w dorosłym życiu. 11

Slide 12

Najczęstszą przyczyną problemów z utrzymaniem właściwej masy ciała jest zbyt wiele kalorii dostarczanych w pożywieniu w stosunku do potrzeb energetycznych organizmu. Dziecko tyje, kiedy je nadmiernie obfite posiłki oraz zażywa za mało ruchu. Spędzanie kilku godzin dziennie przed ekranem telewizora lub komputera, z jednoczesnym podjadaniem słodyczy negatywnie odbija się na wadze.

Slide 13

Ponadto u dzieci z otyłością stwierdza się częstsze niż u ich zdrowych rówieśników występowanie poważnych problemów fizjologicznych. Do typowych zaburzeń należą: zbyt szybkie tempo wzrastania i dojrzewania, wysoki poziom cholesterolu, cukrzyca, stłuszczenie wątroby i kamica żółciowa, nadciśnienie, bezdechy w czasie snu, powikłania ortopedyczne oraz u dziewcząt zaburzenia miesiączkowania.

Slide 14

Liczne badania wykazują, że dziecko: z nadwagą między 6. a 9. rokiem życia jest 10-krotnie bardziej narażone na otyłość w dorosłym życiu, z nadwagą między 10. a 14. rokiem życia aż 28-krotnie.

Slide 15

Odpowiednio zbilansowana dieta jest bardzo ważna dla rozwoju fizycznego, emocjonalnego i intelektualnego dziecka. Odżywienie jest jedynym źródłem energii a prawidłowo zestawiony jadłospis będzie swoistą polisą na przyszłość, ponieważ dobrze odżywione dzieci rzadziej chorują, lepiej się uczą i sprawiają mniej kłopotów wychowawczych.

Slide 16

Prawidłowy sposób żywienia polega na dostarczeniu wszystkich składników odżywczych ( ponad 60.) w odpowiednich ilościach i wzajemnych proporcjach, odgrywa istotną rolę w całym życiu człowieka, jednak szczególnie ważne jest żywienie dzieci i młodzieży. 16

Slide 17

Optymalna dieta powinna zapewnić dziecku prawidłowy wzrost, dobre zdrowie i samopoczucie oraz zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób wieku dorosłego. 17

Slide 18

ODŻYWIANIE SIĘ JEST: - jednym z podstawowych warunków zachowania życia i zdrowia, - jest źródłem energii koniecznej do utrzymania prawidłowego funkcjonowania organizmu, - pokarm dostarcza organizmowi energetycznych i budulcowych związków: węglowodany, tłuszcze i białka.

Slide 19

Racjonalne odżywianie opiera się na zasadzie 4 U: UREGULOWANIE UROZMAICENIE UNIKANIE UPRAWIANIE

Slide 20

UREGULOWANIE Podstawowa zasada racjonalnego odżywiania mówi o tym, że posiłki powinny być spożywane regularnie w odstępach nie dłuższych niż 4 godziny, przy czym ostatni posiłek nie powinien być spożywany więcej niż 3 godziny przed snem. Najważniejszym z posiłków jest śniadanie, które powinno dostarczać energii w takich ilościach, by pozwoliło na spokojne funkcjonowanie, bez poczucia głodu do południa.

Slide 21

W miarę upływu doby metabolizm organizmu zwalnia. W związku z tym, obfite posiłki spożywane wieczorem (po godz. 19) powodują nadmierne odkładanie się tkanki tłuszczowej. Dodatkowo posiłki bogate w tłuszcze powodują obniżenie nastroju, mogą przyczynić się do problemów z zasypianiem, a co za tym idzie powodować zmęczenie i pogłębiać stres. Dlatego też podwieczorek i kolacja powinny być posiłkami lekkimi, o mniejszej kaloryczności, składającymi się z produktów lekkostrawnych.  

Slide 22

UROZMAICANIE Jednym z najczęściej popełnianych błędów żywieniowych jest to że spożywamy ciągle to samo ( np. zbyt dużo węglowodanów, a za mało białka), nasza dieta staje się wtedy uboga. Powoduje to powstawanie niedoborów składników odżywczych oraz minerałów i witamin. Niedobory magnezu powodują zmęczenie, rozdrażnienie, drżenie rąk i postawanie nerwowych tików; niedobory wapnia poza uszkodzeniami składu kości powodują obniżenie nastroju i rozdrażnienie.

Slide 23

Urozmaicenie oznacza korzystanie ze wszystkich grup produktów spożywczych przy układaniu jadłospisów. Wspomnianych grup jest 12 i są to: mleko i nabiał, fermentowane produkty mleczne (kefiry, jogurty, maślanki), jaja, mięso i przetwory mięsne, ryby, inne tłuszcze, produkty zbożowe (w tym chleb), warzywa, ziemniaki, warzywa suche strączkowe oraz owoce. Niekorzystne jest np. spożywanie wyłącznie mięsa białego, gdyż nie ma ono tych składników, które występują w mięsie czerwonym (jest np. uboższe w żelazo).

Slide 24

UNIKANIE Ta zasada dotyczy unikania produktów ciężkostrawnych, drażniących przewód pokarmowy, jedzenia o niskiej wartości odżywczej, słodyczy, tłuszczy nasyconych. W praktyce należy unikać należy potraw smażonych, nieświeżych, bogatych w tłuszcze, produktów typu instant (np. zupy w proszku), czy posiłków oferowanych przez restauracje typu fast food.

Slide 25

UPRAWIANIE Najnowsza piramida zdrowia, opracowana przez Uniwersytet w Harwardzie, jako podstawę zdrowego stylu życia określa aktywność fizyczną. Dziś wiemy już, że najlepiej skomponowana dieta nie przyniesie pożądanych rezultatów bez współistniejącego wysiłku fizycznego. Zatem powinniśmy dużo się ruszać, przynajmniej 30 minut dziennie.

Slide 26

PODSTAWOWE ZASADY ODŻYWIANIA - Różnorodność spożywanych produktów - Jedzenie 5-6 posiłków w ciągu dnia co 2-3 godziny - 1,5-2 litrów napoi dziennie - Spożywanie w ciągu dnia- 4 porcji warzyw oraz 2 porcji owoców - Spożywanie 5 porcji dziennie produktów pełnoziarnistych - Zdrowe tłuszcze roślinne, ograniczenie tłuszczów zwierzęcych

Slide 27

PODSTAWOWE ZASADY ODŻYWIANIA Spożywanie przynajmniej raz w tygodniu ryb Codzienne spożywanie produktów mlecznych Unikanie soli Ograniczenie spożycia cukrów prostych Zmniejszenie ilości spożywanej żywności przetworzonej

Slide 29

WĘGLOWODANY Produkty zbożowe z grubego przemiału: - dają większe uczucie sytości (ze względu na zwiększoną zawartość błonnika), - ułatwiają utrzymanie prawidłowej masy ciała, - wpływają na obniżenie zawartości cholesterolu we krwi (ułatwiają częściowe jego wydalanie z przewodu pokarmowego), - zawierają więcej witamin, składników mineralnych, błonnika, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych niż produkty z mąki białej.

Slide 30

ŹRÓDŁA ZDROWYCH WĘGLOWODANÓW W DIECIE DZIECKA

Slide 31

ŹRÓDŁA NIEZDROWYCH WĘGLOWODANÓW W DIECIE DZIECKA 31

Slide 32

Nadmiar cukrów prostych może doprowadzić do niebezpiecznych konsekwencji jakimi są: Próchnica zębów sprzyjają powstawaniu otyłości Nadmiar cukru wpływa drażniąco na przewód pokarmowy Zmniejszają łaknienie Nadmiar sacharozy lub fruktozy może doprowadzić do hipertriglicerydemi

Slide 33

ŹRÓDŁA BIAŁKA W DIECIE DZIECKA

Slide 34

ŹRÓDŁA ZDROWYCH TŁUSZCZY W DIECIE DZIECKA

Slide 35

Niedobór zdrowych tłuszczy w diecie jest bardzo niezdrowy dla organizmu dziecka. Powoduje: Zahamowanie wzrostu Spadek masy ciała Zmiany skórne i pogorszenie procesu gojenia się ran Kruchość naczyń włosowatych Spadek koncentracji Zwiększona wrażliwość na infekcje

Slide 36

ŹRÓDŁA NIEZDROWYCH TŁUSZCZÓW W DIECIE DZIECKA

Slide 37

ZAPOTRZEBOWANIE NA WITAMINY Najczęściej pojawiające się niedobory w diecie dziecka: witamina D (krzywica) witamina PP (zaburzenia koncentracji) Witamina C (zmniejszenie odporności)

Slide 38

ZAPOTRZEBOWANIE NA SKŁADNIKI MINERALNE Najważniejsze dla prawidłowego rozwoju dzieci są następujące składniki mineralne (często w diecie pojawiają się ich niedobory): Wapń (zdrowe kości i szkliwo) Magnez (zwiększa koncentrację, zdrowe zęby i kości, układ nerwowy) Żelazo (układ odpornościowy, układ krwionośny) Jod (prawidłowa praca tarczycy)

Slide 39

WARZYWA I OWOCE Warzywa i owoce powinny być w każdym posiłku, ponieważ: - mają bardzo dużą wartość odżywczą, - są głównym źródłem witamin antyoksydacyjnych, składników mineralnych, naturalnych kwasów, flawonoidów i błonnika pokarmowego, - są jedyną grupą produktów dostarczających wit. C, która nie jest magazynowana w organizmie.

Slide 40

Dlaczego warto jeść owoce? Truskawki- zapobiegają starzeniu się Banany dodają energii Wiśnie- uspokajają Winogrona są korzystne dla serca Ananasy wspomagają trawienie Kiwi- zwiększają masę kości Mango- chronią skórę przed promieniami UV Jabłka działają bakteriobójczo Brzoskwinie- zawierają potas i żelazo

Slide 41

Dlaczego warto jeść warzywa? Bakłażan chroni przed chorobami serca i nowotworami Brokuły- chronią przed nowotworami, zwiększają odporność Cebula- działa bakteriobójczo, reguluje poziom cukru we krwi Marchew- korzystnie wpływa na wzrok i koloryt skóry Ogórek- pobudza przemianę materii i oczyszcza organizm z toksyn Papryka- zapobiega anemii, wpływa na stan włosów, skóry i paznokci

Slide 42

Dlaczego warto jeść warzywa? Pietruszka- działanie oczyszczające Pomidor obniża ciśnienie krwi, chroni przed zawałem serca i miażdżycą (gotowaneprzetworzone pomidory) Por- reguluje ilość złego cholesterolu, właściwości bakteriobójcze Seler wspomaga oczyszczanie organizmu, ułatwia trawienie, pomocny w zaparciach Szpinak- chroni przed starzeniem się organizmu

Slide 43

Woda stanowi około 60 naszego organizmu Jest niezbędna dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia. Woda jest częścią komórek ciała, krwi, niezbędna jest w procesie trawienia i usuwania resztek pokarmowych. Ponadto woda stanowi smarowidło dla stawów.

Slide 44

NAPOJE Zapotrzebowanie na napoje powinno być pokryte głownie przez: wodę, herbatę, soki świeżo wyciskane lekkie kompoty

Slide 45

AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA Wykonywanie regularnych ćwiczeń wykazuje korzystny wpływ na organizm, funkcjonowanie umysłu i jednocześnie zmniejsza ryzyko zapadalności na choroby przewlekłe. 45

Slide 46

Korzyści z uprawiania sportu i regularnej aktywności fizycznej jest wiele. zmniejszenie ryzyka otyłości Badania wykazały, że obniżenie poziomu aktywności fizycznej jest jedną z głównych przyczyn występowania epidemii otyłości wśród dzieci i dorosłych. Istnieje wiele badań dobitnie potwierdzających, że najlepiej jest zapobiegać otyłości wybierając aktywny styl życia i ćwiczenia fizyczne. Zmniejszenie ryzyka chorób serca Ludzie prowadzący aktywny tryb życia i regularnie uprawiający ćwiczenia fizyczne wykazują o połowę mniejsze ryzyko zachorowania na choroby serca. Również otyli, którzy są bardziej aktywni, znajdują się w grupie osób o mniejszym ryzyku zapadalności na choroby serca i cukrzycę w porównaniu do osób, które borykają się z otyłością i nie ćwiczą. 46

Slide 47

Korzyści z uprawiania sportu i regularnej aktywności fizycznej jest wiele. Cukrzycy Brak ćwiczeń, niska lub żadna aktywność fizyczna mogą być czynnikami ryzyka dla rozwoju cukrzycy. Natomiast u ludzi chorych na cukrzycę regularna aktywność fizyczna sprzyja prawidłowej kontroli stężenia cukru we krwi. Zmniejszone ryzyko zachorowania na raka Wykonywanie umiarkowanych ćwiczeń oraz większa aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko raka płuc, piersi i okrężnicy. Mięśnie i kości Regularnie wykonywane ćwiczenia prowadzą do wzmocnienia mięśni, ścięgien, więzadeł i większej gęstości kości. Ćwiczenia takie jak bieganie, jazda na rolkach czy taniec zwiększają gęstość kości u młodzieży. 47

Slide 48

Korzyści z uprawiania sportu i regularnej aktywności fizycznej jest wiele. Zdrowie umysłowe Badania potwierdzają, że ćwiczenia i aktywność fizyczna polepszają nasze samopoczucie. Wykazano, że wysoka aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na prawidłowe funkcjonowanie umysłu, zmniejsza niepokój, poprawia jakość snu. Ile należy ćwiczyć 30 minut dziennie lepsze zdrowie, samopoczucie, zapobieganie otyłości, chorobom 48

Slide 49

Okres 6-16 lat to okres kształtowania się nawyków żywieniowych u dziecka i należy pamiętać o następujących zasadach: Codzienne wyżywienie należy rozłożyć na 4-5 posiłków i podawać regularnie. Potrawy podawać w małych porcjach, aby nie przyzwyczajać dziecka do pozostawiania resztek na talerzu oraz przejadania. Jadłospis i posiłki urozmaicać podając różnorodne potrawy.

Slide 50

Nie podawać słodyczy między posiłkami, aby nie zmniejszyć apetytu i łaknienia. Nie karcić dziecka za zbyt powolne jedzenie lub niejedzenie. Dbać o estetyczny wygląd stołu i podanych posiłków (estetycznie podana potrawa może wzbudzić nieco apetyt dziecka). Wspólnie przygotowywać posiłki oraz w wspólnie je spożywać (przynajmniej posiłek obiadowy.