Układ oddechowy

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Układ oddechowy Układ oddechowy co to takiego? Budowa układu oddechowego Choroby układu oddechowego

Slide 2

Układ oddechowy...        Układ oddechowy jest zespołem narządów wyspecjalizowanych w  wychwytywaniu tlenu z powietrza. Tlen ma zasadnicze znaczenie dla  procesów życiowych w komórkach ustroju. Równocześnie układ oddechowy  służy do usuwania z krwi dwutlenku węgla i innych gazów zbytecznych,  które powstają w wewnątrzkomórkowych procesach przemiany materii.                                                      Ten mechanizm wchłaniania i usuwania  powietrza z płuc, określany jako oddychanie, umożliwia na poziomie  komórki procesy nazywane oddychaniem komórkowym, które służą do  wytwarzania energii i do jej wykorzystywania w miarę potrzeb ustroju. Jama  nosowa stanowi właściwy początek dróg oddechowych. Oczyszczone  powietrze przechodzi dalej do gardła, a stamtąd kolejno do krtani i tchawicy.  W krtani obecna jest mała zastawka, nagłośnia, która automatycznie  zamyka się przy przełykaniu pokarmu. Poniżej krtani biegnie tchawica,  która na końcu rozdwaja się w dwa oskrzela główne, wnikające do płuc. Po  wejściu do płuca oskrzele dzieli się stopniowo na coraz mniejsze, tworząc  tysiące rozgałęzień, coraz mniejszych i węższych, aż do oskrzelików.  Oskrzeliki docierają do wszystkich części płuc. Każde z nich kończy się  maleńkim pęcherzykiem płucnym. W tych pęcherzykach odbywa się  właściwy proces oddychania. Połączenie dwóch ważnych narządów, płuc i  serca następuje w klatce piersiowej, utworzonej przez kręgosłup i żebra.  Dzięki elastyczności swych ścian klatka piersiowa może zwiększać lub  zmniejszać swoją pojemność umożliwiając oddychanie. Podstawę klatki  piersiowej tworzy mięsień zwany przeponą, który oddziela klatkę piersiową  od jamy brzusznej i odgrywa zasadniczą rolę przy oddychaniu.

Slide 3

Budowa układu oddechowego jama nosowa jama ustna gardło krtań tchawica oskrzela płuca pęcherzyki płucne przepona

Slide 4

Jama nosowa Fizjologicznie powietrze pobierane jest przez nozdrza (oddychanie  przez usta jest niefizjologiczne, a jama ustna nie jest fizjologiczną  częścią układu oddechowego) i dostaje się do oddzielonych  przegrodą przewodów jamy nosowej, które wraz ze znajdującymi  się w nich czterema parami zwisających małżowin oraz z układem  powietrznych komór kości twarzoczaszki, zwanych zatokami  przynosowymi, stanowią przestrzeń, gdzie podlega wstępnemu  oczyszczeniu, nawilgoceniu i ogrzaniu. Powierzchnia jamy nosowej  wyścielona jest błoną śluzową, której główna część tworzy okolicę  oddechową. W tej dobrze ukrwionej błonie znajdują się liczne  gruczoły wydzielające śluz i płyn surowiczy, tworzące na jej  powierzchni dodatkową warstwę, na której osadzają się  zanieczyszczenia wdychanego powietrza. Niewielka część błony  śluzowej jamy nosowej tworzy tzw. okolicę węchową, zaopatrzoną  w wyspecjalizowany nabłonek węchowy oraz gruczoły węchowe.  Dzięki nim człowiek ma powonienie, a więc potrafi odróżniać  zapachy.

Slide 5

Jama ustna Jama ustna (łac. cavum oris)  początkowy odcinek przewodu  pokarmowego i oddechowego.        W niej następuje wstępna, mechaniczna obróbka pokarmu i  przygotowanie go do dalszego trawienia. Pokarm zostaje rozdrabniany,  miażdżony i mieszany ze śliną, która zawiera enzym trawienny amylazę  ślinową.Uzębienie heterodontyczne, difiodontyczne(dwa komp.zębów)  tekodontyczne(w zębodołach). Dorosły człowiek ma 32 zęby  16 w  żuchwie i 16 w szczęce:                                                                          4  siekacze, 2 kły, 4 zęby przedtrzonowe, 6 trzonowych       Siekacze służą do odgryzania kęsów, kły do rozrywania pokarmu, a zęby  trzonowe i przedtrzonowe do jego rozcierania. W trakcie żucia pokarmu  jest zwilżany śliną wydzielaną przez ślinianki (gruczoły ślinowe), których  przewody uchodzą do jamy ustnej. W ślinie rozpuszczane są cząsteczki  pokarmu, na których obecność wyczulone są rozmieszczone głównie na  języku kubki smakowe (odpowiedzialne za wrażenia smakowe). Po  uformowaniu kęsa pokarmowego zostaje on przekazany do dalszej części  przewodu pokarmowego w akcie połykania.

Slide 6

Gardło Jama nosowa poprzez tylne nozdrza łączy się z gardłem, kilkunastocentymetrowym  nieparzystym narządem, stanowiącym przede wszystkim część układu pokarmowego. W  gardle następuje skrzyżowanie drogi oddechowej z drogą pokarmową. Istnieją jednak  specjalne struktury anatomiczne i mechanizmy, które zabezpieczają prawidłowe  (bezkolizyjne) funkcjonowanie obu dróg. Dzięki nim rzadko w warunkach pełnego zdrowia  zdarza się, by fragmenty pożywienia trafiły do niżej położonych odcinków dróg  oddechowych: krtani i tchawicy. Ochrona dróg oddechowych przed zachłyśnięciem jest  szczególnie ważna wtedy, gdy człowiek śpi i nie sprawuje świadomie kontroli nad swoim  ciałem.         Nieprawidłowości w budowie i funkcji górnej części gardła, a także podniebienia, które  oddziela jamę ustną od nosa, powodują chrapanie w czasie snu, a niekiedy są przyczyną  przejściowego zamykania drogi oddechowej i niebezpiecznych dla zdrowia bezdechów.         Częściej zdarza się zjawisko aerofagii, czyli połykania powietrza, powodujące przykre  objawy ze strony przewodu pokarmowego. Gardło jest bardzo dobrze umięśnione, posiada  warstwę okrężną i podłużną mięśni, które tworzą zwieracze i dźwigacze gardła. Ich  zadaniem jest przede wszystkim połykanie przyjętych pokarmów. Dzięki mięśniom gardła  dochodzi w czasie aktu połykania do zamknięcia dróg oddechowych.         W gardle znajdują się liczne skupiska tkanki limfatycznej  migdałki, tworzące limfatyczny  pierścień gardłowy Waldeyera. Są one bardzo ważnym składnikiem układu  odpornościowego.         Do gardła uchodzi przewód trąbkowy zapewniający przewietrzanie ucha środkowego, gdzie  ma ono swój początek.         Przód gardła stanowi jego część krtaniową. Bardzo ważnym elementem fizjologicznie z nim  związanym jest nagłośnia, ruchoma chrząstka, która anatomicznie właściwie zalicza się do  kolejnego odcinka dróg oddechowych  krtani. Nagłośnia w czasie połykania pokarmów  zamyka wejście do krtani.        Gardło jest wyścielone błoną śluzowa. W jego części nosowej  błona ma taką samą budowę  jak jama nosowa, w pozostałych częściach śluzówka ma budowę odmienną,  charakterystyczną dla górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Slide 7

Wdychane powietrze z gardła przedostaje się do  krtani  długiego na 46 cm przewodu zbudowanego  z kilku rodzajów chrząstek, z których najważniejsza  jest chrząstka tarczowata. Chrząstki tworzą szkielet  krtani, który stanowi podporę dla aparatu  głosowego.          Chrząstki krtani są między sobą połączone  stawami lub zrostami więzadłowymi (więzadłami).  Cały system połączeń międzychrząstkowych  sprawia, że krtań jest narządem zwartym i  mocnym, ale posiadającym także określoną  ruchomość potrzebną do kształtowania barwy i  brzmienia głosu. Ważną rolę w czynności krtani  odgrywają mięśnie, mające charakter zwieraczy i  rozwieraczy oraz napinaczy warg głosowych.          Wnętrze krtani złożone jest z trzech jam  górnej,  pośredniej i dolnej. Górna łączy się z gardłem,  pośrednia  jest miejscem powstawania głosu; tam  bowiem znajdują się wargi głosowe, lewa i prawa,  tworzące tzw głośnię. Ostry brzeg błony śluzowej  warg głosowych tworzy fałdy głosowe, zwane inaczej  strunami głosowymi. Pomiędzy nimi znajduje się  szpara głośni, długości ok. 23 mm u mężczyzn i 18  mm u kobiet.          Szpara głośni w fizjologicznych warunkach nigdy  nie jest zamknięta  powietrze zawsze może  swobodnie przejść do dalszej części dróg  oddechowych  tchawicy. Powierzchnia wewnętrzna  krtani jest wyścielona błoną śluzową o budowie  typowej dla dróg oddechowych, a więc składającą  się z nabłonka wielorzędowego z obecnością  będących w ciągłym ruchu mikrokosmków,  zawierającą liczne gruczoły produkujące śluz i płyn  surowiczy, chroniące krtań przed wysychaniem i  zanieczyszczeniami z wdychanego powietrza. Krtań

Slide 8

Krtań bezpośrednio łączy się z tchawicą,  kilkunastocentymetrową cewką (rurką), nieco  spłaszczoną w wymiarze przedniotylnym. Jej  wymiar poprzeczny wynosi 1520 mm.Zbudowana  jest z ok. 20 okrężnych, podkowiastych chrząstek,  ułożonych jedna nad drugą, tkwiących w mocnej  łącznotkankowej błonie włóknistej. Z tyłu ściana  tchawicy jest mniej zwarta i ma charakter  błoniasty. W ścianie tchawicy znajdują się pasma  okrężnych włókien mięśniowych mających wpływ  na stan napięcia ściany. Od środka tchawica  wyścielona jest typową dla układu tkanką śluzową  z nabłonkiem wielorzędowym migawkowym,  którego migawki poruszają się w kierunku krtani  oraz z licznymi gruczołami produkującymi śluz i  płyn surowiczy, które, tak jak w jamie nosowej i  krtani, tworzą najbardziej wewnętrzną warstwę  pochłaniającą zanieczyszczenia i nawilżającą  napływające w czasie wdechu powietrze. Migawki  poruszają się z szybkością 310 razy na sekundę.  Wytwarzany śluz przesuwa się z dużą szybkością.  Mechanizm migawkowy jest bardzo wydajny.  Dzięki niemu powietrze w tchawicy (i dalej  w  oskrzelach) bardzo intensywnie oczyszcza się.          Tchawica w dolnym swym końcu dzieli się na dwa  duże oskrzela  prawe i lewe. W miejscu  rozdwojenia od wewnątrz znajduje się  charakterystyczna ostroga, wklęsła listwa,  wzmacniająca zarówno tchawicę, jak i oskrzela  główne. Kąt rozdwojenia tchawicy jest różny i waha  się od 50 do 100 stopni. Oskrzela główne mają  identyczną budowę ściany, jak tchawica, tj.  posiadają podkowiaste chrząstki zanurzone w  zwartej tkance włóknistej; są tylko od niej węższe.  Posiadają także okrężne włókna mięśniowe.  Ciekawe, że prawe oskrzele ma większą średnicę  od lewego, za to lewe jest od prawego dłuższe.  Oskrzela główne stanowią ostatni  zewnątrzpłucny odcinek dróg oddechowych. Tchawica

Slide 9

Oskrzela Jest to zespół rozgałęziających się rurek o  szerokości powyżej 1 mm  doprowadzających i odprowadzających  powietrze doz płuc. Ściana oskrzeli  wysłana jest błoną śluzową z nabłonkiem  wielorzędowym migawkowym  (umożliwiającym czynne przemieszczanie  się śluzu do większych (oskrzeli  tchawicy). Umięśnienie składa się z  mięśni gładkich, skurcz tych mięśni to  jeden z mechanizmów prowadzących do  ataku astmy oskrzelowej. W zależności od  wielkości oskrzela, chrząstka pomagająca  w utrzymaniu kształtu oskrzela występuje  jako pierścienie, małe płytki bądź  wysepki.       U człowieka na wysokości IV krążka  międzykręgowego tchawica dzieli się na 2  oskrzela główne:       oskrzele główne prawe (grubsze i krótsze  2,5 cm i przebiega bardziej pionowo   zwykle do niego wpada ciało obce)       oskrzele główne lewe (cieńsze, dłuższe, 5  cm, biegnące bardziej poziomo)       Oskrzela są obrazowane podczas  procedury medycznej bronchoskopii.

Slide 10

Płuca Płuca stanowią główną część  układu oddechowego i złożone są z  dwuch części, leżących w klatce  piersiowej. Płuca mają kształt  zbliżony do ściętego stożka i  cechują sie znaczną elastycznością,  pozwalającą na wchodzenie do nich  dużej ilości powietrza. Konsystencja  ich jest miękka, barwa różowa.        Oba płuca podzielone są na płaty:  płuco prawe ma trzy płaty, a płuco  lewe  dwa. Przyczyna tej różnicy  wynika z faktu, że po lewej stronie  klatki piersiowej mieści się oprócz  płuca także serce.         Płaty zbudowane są z pęcherzyków  płucnych, wysłane nabłonkiem  oddechowym i otoczone gęstą siecią  naczyń krwionośnych.        Płuca są pokryte ochronną błoną,  opłucną, chroniącą je od urazów  przy ocieraniu się o ściany klatki  piersiowej.

Slide 11

Pęcherzyki płucne Pęcherzyk płucny  struktura  anatomiczna ludzkiego płucach  posiadająca kształt wydrążonej jamy,  której ścianę tworzy cienki nabłonek  jednowarstwowy płaski (zbudowany  głównie z pneumocytów I i II typu). Z  zewnątrz pęcherzyki są pokryte przez  naczynia włosowate. Liczbę  pęcherzyków w płucach człowieka  szacuje się na 300500 milionów, a ich  łączną powierzchnię na około 90m. Są  pokryte surfaktantem, co zabezpiecza  płuca przed zapadnięciem.         Poza komórkami tworzącymi nabłonek  jednowarstwowy płaski, w  pęcherzykach płucnych znajdują się  dwa inne typy komórek: makrofagi  (komórki żerne), a także komórki które  wytwarzają surfaktant.         Wchodząc do pęcherzyka włośniczki  przynoszą krew bogatą w dwutlenek  węgla i wodę. W pęcherzyku tlen z  powietrza zostaje wychwycony przez  krwinki czerwone we włośniczkach,  które jednocześnie pozbywają się  dwutlenku węgla. Krew opuszczająca  włośniczki pęcherzykowe jest bogata w  tlen, który przenosi do wszystkich  komórek ustroju.

Slide 12

Przepona Przepona (łac. diaphragma)  główny mięsień oddechowy występujący u  ssaków, należy do mięśni poprzecznie prążkowanych płaskich. Oddziela jamę  brzuszną od jamy klatki piersiowej i stanowi jej ścianę dolną. Przepona jest  uwypuklona w stronę klatki piersiowej w formie dwóch kopuł  prawej i lewej,  przy czym prawa jest ustawiona o jedno międzyżebrze wyżej.        W przeponie wyróżnia się część mięśniową położoną na obwodzie i część  ścięgnistą, tworzącą środek ścięgnisty przepony. Część mięśniową w  zależności od miejsca przyczepu dzieli się na część:        żebrową  największą, która przymocowuje się do żeber (od siódmego do  dwunastego);        część lędźwiową (podkręgową)  najmocniejszą  tworzy ona dwie odnogi oraz  parzyste więzadła łukowate boczne i przyśrodkowe, przyczepiające się do  kręgów lędźwiowych i dwóch ostatnich żeber;         część mostkową  najmniejszą, która rozpoczyna się na nasadzie wyrostka  mieczykowatego mostka.        Wszystkie części kierują swe włókna do środka, gdzie tworzą środek  ścięgnisty. Na pograniczu poszczególnych części powstają szczeliny, które  czasem mogą stać się miejscem powstawania przepuklin, przez które trzewia  jamy brzusznej dostają się do klatki piersiowej. Otwory przepony to rozwór  aorty, rozwór przełyku, otwór żyły głównej dolnej.

Slide 13

Przykłady chorób układu oddechowego czkawka gruźlica grypa kaszel katar mukowiscydoza przeziębienie rak płuc zapalenie gardła zapalenie płuc

Slide 14

Czkawka Czkawka, powtarzające się mimowolne skurcze przepony powodujące  gwałtowne wciąganie powietrza z równoczesnym zamknięciem głośni i strun  głosowych, przerywające wdech i dające efekt dźwiękowy.         Czkawka jest odruchem spowodowanym podrażnieniem nerwu przeponowego  bodźcami z narządów jamy brzusznej lub bezpośrednio z ośrodkowego układu  nerwowego.        Przyczyny czkawki: nadmierne rozciągnięcie żołądka (przejedzenie), zabiegi  operacyjne w obrębie jamy brzusznej, zapalenie otrzewnej, niedrożność jelit,  zapalenie wątroby i inne.        Czkawka nie jest bezpośrednio niebezpieczna, natomiast obciąża układ  krążenia w stanach pooperacyjnych lub w przypadku chorób toczących się w  jamie brzusznej, nasilając dolegliwości.

Slide 15

Gruźlica Gruźlica czyniła spustoszenia aż do początku naszego stulecia. Po początkowym cofnięciu się w  latach 19201940, co było związane z poprawą warunków higieny, gruźlica powróciła podczas  wojny z powodu niedożywienia. Odkrycie leków przeciwgruźliczych i upowszechnienie szczepień,  które stały się obowiązkowe, pozwoliły w latach 50. żywić nadzieję na ostateczne zwycięstwo nad  tą chorobą. Niestety nie udało się to i obecnie stwierdza się prawdziwe zaostrzenie choroby,  która nadal pozostaje plagą. Każdego roku na świecie notuje się 10 mln przypadków nowych  zachorowań, w tym 3 mln przypadków śmiertelnych, przede wszystkim w środowiskach  uboższych oraz wśród chorych na AIDS, z powodu większej podatności na zakażenia. W Polsce  każdego roku notuje się kilka tysięcy nowych przypadków tej choroby.          Początek choroby ma na ogół charakter postępujący, i trwa kilka tygodni czy miesięcy. Oznaką  gruźlicy jest najczęściej przewlekły kaszel, suchy i uporczywy, niekiedy z krwiopluciem. Ruchy  oddechowe, w chwili głębokiego wdechu, mogą powodować bóle w klatce piersiowej. Można  również zaobserwować bezdech, zmęczenie, wychudnięcie, utratę łaknienia, gorączkę i nocne  poty. Ale czasami nie występuje żaden objaw kliniczny i w 20 przypadków gruźlicę wykrywa się  w czasie prześwietlenia płuc. Ponieważ zaatakowane mogą zostać inne narządy, objawy zależą od  narządu.          Przyczyną gruźlicy jest rozwijająca się powoli bakteria Mycobacterium tuberculosis, zwana  również prątkiem gruźlicy. Jest to choroba zakaźna, przy czym do zakażenia dochodzi pod  wpływem kropel śliny chorego wydalanych podczas kaszlu, mówienia, a nawet oddychania.  Bakteria unosi się wtedy w powietrzu i zaraża osobę podatną.           W 2 na 3 przypadki choroba dotyczy mężczyzn; może okazać się śmiertelna w przypadku osób  o osłabionej odporności oraz u tych osób, które zbyt późno przedsięwzięły lub zbyt wcześnie  przerwały leczenie.

Slide 16

Grypa Grypa to ostra choroba zakaźna układu  oddechowego wywołana zakażeniem  wirusem grypy. W większości  przypadków zachorowanie na grypę  powoduje obłożną chorobę, w części  przypadków mogą występować  powikłania i zdarzają się też zgony,  szczególnie u dzieci, osób starszych i  obciążonych innymi, dodatkowymi  poważnymi chorobami. Grypa przenosi  się pomiędzy ludźmi drogą kropelkową  (np. podczas kichania). Choroba  rozprzestrzenia się podczas sezonowych  epidemii powodując ostre objawy  uniemożliwiające pracę osobom czynnym  zawodowo. Epidemie grypy powodują  znaczne koszty społeczne.         Objawy grypy:          wysoka gorączka          bóle kostnomięśniowe          bóle głowy          ból gardła         drapanie w gardle          suchy kaszel         katar i kichanie         podrażnienie oczu         znaczne osłabienie        dreszcze. Model budowy cząsteczki wirusa

Slide 17

Kaszel Kaszel  reakcja odruchowa na podrażnienie zakończeń nerwowych w błonie  śluzowej górnych dróg oddechowych.         Efektem są nagłe skurcze ścian klatki piersiowej, a w szczególności mięśni  wydechowych i oskrzeli z nagłym wyrzucaniem powietrza z płuc i dróg oddechowych.  Prędkość wyrzucanego powietrza dochodzi do 120 (jak podaje biologia Villego)  kmgodz.         Reakcja ta może być wywołana ciałem obcym znajdującym się w układzie  oddechowym lub uszkodzeniem błony śluzowej górnych dróg oddechowych w  przebiegu infekcji (wirusowej lub rzadziej bakteryjnej), może być również wywołana  podrażnieniem nerwów odpowiedzialnych za przewodzenie impulsu odruchu  kaszlowego. Taką reakcję wywołuje np. podrażnienie gałęzi usznej nerwu błędnego   może wywołać odruchową reakcję kaszlu poprzez gałęzie gardłowe tego nerwu.         Zależnie czy kaszlowi towarzyszy odkrztuszanie śluzu lub ropy wyróżniamy dwa  rodzaje kaszlu: suchy i mokry. Jest to częsty objaw chorobowy.        Suchy kaszel jest bardzo charakterystyczny dla przebytych infekcji wirusowych  górnych dróg oddechowych, w których mimo wyleczenia może się utrzymywać nawet  do 4 tygodni od końca choroby ze względu uszkodzenie błony śluzowej górnych dróg  oddechowych i drażnienie zakończeń nerwowych mieszczących się w tej błonie.        Poranny nawracający przez kilka miesięcy kaszel z odkrztuszaniem, u wieloletnich  palaczy tytoniu może świadczyć o POCHP.        Kaszel może również wywoływać gruźlica, choroba nowotworowa, alergia, astma,  zakażenie bakteriami atypowymi ( mycoplasma, chlamydia)

Slide 18

Katar Nieżyt nosa (potoczna nazwa katar)  pojęcie dotyczące objawów zapalenia  błony śluzowej nosa (niekiedy także zatok przynosowych).        Do objawów należą: kichanie, drapanie w nosie i gardle, kaszel, pieczenie  spojówek, wyciek płynnej wydzieliny z nosa, ogólne osłabienie, ból głowy,  stan podgorączkowy.        Najczęstszą przyczyną wystąpienia kataru są zakażenia wirusowe, szerzące  się drogą kropelkową. Z tego względu należy unikać kontaktów z chorymi,  ograniczyć przebywanie w większych skupiskach ludzi w okresach nasilania  zachorowań (wiosna, jesień).        Leczenie zależy od przyczyny wywołującej i najczęściej jest to leczenie  objawowe.

Slide 19

Mukowiscydoza Mukowiscydoza jest chorobą genetyczną, która zwiększa lepkość śluzu. Śluz jest  wytwarzany przez gruczoły znajdujące się w oskrzelach, jelitach i trzustce. Zwiększenie  gęstości śluzu uniemożliwia jego prawidłowe wydalanie i powoduje zaczopowanie oraz  upośledzenie czynności.         Mukowiscydoza cechuje się obecnością czopów śluzu w małych oskrzelikach, które  utrudniają dopływ powietrza i oddychanie.          Choroby stają się widoczne zaraz po urodzeniu lub nieco później. U noworodka  pierwsze stolce nie są w stanie wydostać się na zewnątrz. Niemowlęta cierpiące na  mukowiscydozę z trudem odzyskują masę urodzeniową. Dziecko dużo kaszle i z tego  powodu jest wyczerpane. Oskrzela są zatkane i ulegają zakażeniu. Dziecko cierpi na  bóle brzucha, zaparcia lub biegunkę, w niewielkim stopniu przybiera na wadze i  wykazuje opóźnienie wzrostu. Obficie poci się, a jego pot jest słony. Diagnozę  potwierdza badanie potu.         Nie eliminuje choroby, ale pozwala dziecku prowadzić normalne życie w takim stopniu,  w jakim jest to możliwe. Należy udrożnić oskrzela, stosując codzienna kinezyterapię  układu oddechowego. Aerozole i leki rozszerzające oskrzela przyczyniają się do  upłynnienia śluzu. Zakażenia (zapalenia jamy nosowogardłowej, zapalenia zatok  przynosowych, anginy, zapalenia oskrzeli) należy leczyć antybiotykami. Bogate i  urozmaicone pożywienie, witaminy oraz sole mineralne w ramach uzupełnienia  pożywienia, jak również enzymy trzustkowe zmniejszają biegunkę i opóźnienie wzrostu.         Jest to choroba przewlekła i ciężka, ale jej ewolucja jest różna, w zależności od  przypadku. Codzienne zabiegi korzystnie wpływają na długość i jakość życia chorych.  Ważną rolę odgrywają rodzice. Trwają badania nad leczeniem genowym.

Slide 20

Przeziębienie Przeziębienie jest to wirusowa infekcja górnych dróg oddechowych. Główne objawy  to katar, kaszel, ból gardła i podwyższona temperatura ciała. Objawy zwykle ustępują  po 5 7 dniach.        Chorobę przeziębieniową można podzielić na 3 fazy:        Faza naczyniowa (trwająca 3  5 dni)  wirusy wnikają do ustroju i organizm  uruchamia mechanizmy obronne. Występują takie objawy jak: gorączka, ból,  rozszerzenie naczyń, co powoduje wyciek z nosa, a następnie uczucie zatkania nosa,  przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa. W tej fazie choroby stosuje się środki  obkurczające naczynia, środki działające miejscowo, leki antyhistaminowe,  przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe oraz leki przeciwkaszlowe.        Faza komórkowa  charakteryzuje się zmianami struktury śluzu komórkowego i  powstaniem nacieku komórkowego. Towarzyszą temu: zmiana charakteru wydzieliny  z nosa, zmiana charakteru kaszlu, trudności w odkrztuszaniu, uczucie rozbicia i  osłabienia wynikające z odwodnienia. Na tym etapie wskazane jest podawanie leków  przeciwzapalnych, przeciwgorączkowych, przeciwbólowych oraz rozrzedzających  wydzielinę i wykrztuśnych. Odstawienie leków przeciwkaszlowych,  antyhistaminowych i obkurczających naczynia (zaczynają przeszkadzać w  odkrztuszaniu gęstej wydzieliny)        Faza trzecia  zakażenie bakteryjne i ewentualne powikłania  zmiana charakteru  wydzieliny na gęstą, zieloną o nieprzyjemnym zapachu, utrzymująca się długo  gorączka lub jej wzrost. Rozszerzenie procesu zapalnego poza jamę nosowogardłową,  na zatoki, ucho, oskrzela, płuca. Na tym etapie często trzeba już podać antybiotyk.

Slide 21

Rak płuc Rak płuca   najczęstszy nowotwór  złośliwy na świecie.  Głównymi objawami  są: kaszel, duszność,  ból w klatce  piersiowej,  krwioplucie. Podstawą  rozpoznania jest ocena  histopatologiczna  wycinków pobranych,  na przykład, podczas  bronchoskopii. W  leczeniu stosuje się  metody operacyjne,  radioterapię,  chemioterapię i inne.  Rak płuca należy do  najgorzej rokujących  nowotworów.

Slide 22

Zapalenie gardła Jest to proces zapalny obejmujące gardło, czyli tę część ciała, która łączy jamę ustną i jamę  nosową z krtanią.          Zapalenie gardła należy do najczęstszych chorób.         Okres jej trwania jest krótki, najwyżej kilka dni, ale istnieją postacie przewlekłego zapalenia  gardła.          Przyczyny:         Najczęstsze przyczyny zapalenia gardła to alkohol i palenie tytoniu, dym papierosów w  powietrzu, czasem zaciekanie wydzieliny z nosa. Zakażenia bakteryjne i wirusowe, a także  reakcje alergiczne powodują ostre zapalenie gardła.         Objawy:         Przede wszystkim jest to mniej lub więcej nasilony ból przy przełykaniu. Tylna ściana gardła  jest zaczerwieniona, sucha i wykazuje objawy podrażnienia. Mogą pojawić się siczy kaszel i  chrypka.         Niekiedy dołączają się infekcje ucha, gardła i przewodów nosowych, ale nie zdarza się to  często                Leczenie:         Przede wszystkim należy stosować środki zapobiegawcze, zmniejszyć palenie i picie alkoholu.  Należy także unikać miejsc, gdzie powietrze jest zanieczyszczone. W chłodne dni wskazane  jest ciepłe ubieranie się i zakładanie szalika na szyję. Ważne jest tez zachowanie higieny jamy  ustnej, aby zapobiec zakażeniom bakteryjnym, które mogą dołączyć się do zapalenia gardła.        Jeżeli zapalenie gardła jest wywołane chorobą alergiczną, to należy ją leczyć w odpowiedni  sposób.         Płukanie gardła wodą z solą i picie miodu z cytryną łagodzą objawy.

Slide 23

Zapalenie płuc Zapalenie płuc (łac. pneumonia)  stan zapalny miąższu płucnego.           Objawy:          Przy typowych objawach choroba zaczyna się:         osłabieniem         bólami mięśni         nagłą wysoką gorączką, która spada po 79 dniach         dreszczami         zlewnymi potami         kaszlem, najpierw suchym, a następnie wilgotnym z odkrztuszaniem śluzowej lub  ropnej wydzieliny          bóle klatki piersiowej przy oddychaniu         duszność o różnym stopniu nasilenia.         Podczas osłuchiwania słyszymy szmer oddechowy oskrzeli lub szmer pęcherzykowy  zaostrzony. Początkowo we wczesnej fazie choroby występują trzeszczenia, a kolejnym  objawem jest rzężenie drobno i średniobańkowe, dźwięczne świsty, furczenia.  Stwierdza się stłumiony odgłos opukowy a także wzmożenie drżenia piersiowego.  Tarcie opłucnowe może być słyszalne w pierwszych dniach choroby. Gdy w jamie  opłucnej pojawia się większa ilość płynu 300 ml  wystąpi przytłumienie lub  stłumienie odgłosu opukowego i osłabienie szmerów pęcherzykowych.