Dramat i jego gatunki

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

DRAMAT I JEGO GATUNKI

Slide 2

Dramat (gr. drama działanie) - jeden z trzech rodzajów literackich oparty na konstrukcji fabularnej, obejmujący utwory przeznaczone do realizacji teatralnej z dominacją dialogu. Rodzaj literacki, powstały w starożytnej Grecji, wywodzący się z pieśni pochwalnych, śpiewany w czasie misteriów dionizyjskich. Rozwinął się około V w. p.n.e.

Slide 3

Cechy dramatu antycznego podział na akty, sceny i odsłony tekst poboczny - didaskalia zasada decorum podzielony na role 3 aktorów brak narratora kreowanie świata poprzez dialogi i monologi zasada trzech jedności - akcja trwająca 24 godziny, jedno miejsce wydarzeń, jeden problem Istnienie chóru

Slide 4

Krzywa dramatyczna c ja y z po s k e prolog Punkt kulminacyjny c ji k a ój w z Ro katastrofa Rozwiązanie akcji

Slide 5

Dramat antyczny Tragedia Komedia Ajschylos Arystofanes Sofokles Menander Eurypides Plaut Seneka Terencjusz

Slide 6

Tragedia Tragedia oznacza pieśń kozłów - aktorów ubranych w koźle skóry mające ich upodobnić do satyrów. W VI wieku p.n.e. poeta Tespis wprowadził dialog między chórem a aktorem, były to początki tragedii. utwór, który przedstawia nieprzezwyciężalny konflikt między dążeniami jakiejś wybitnej osoby, a siłami wyższymi (Bogiem, bogami, losem, prawem, moralnością). Wszystkie dążenia bohatera prowadzą do nieuchronnej klęski. Często też do klęski popycha bohatera Hybris, czyli pycha i zaślepienie na prawdę Służy przeżyciu katharsis.

Slide 7

Cechy tragedii Hibris pycha, zaślepienie Hamatia omyłka tragiczna Pathos czyn tragiczny Katastrophe- katastrofa Gnosis wiedza Katharsis - oczyszczenie

Slide 8

Wyznaczniki tragedii wysoki styl wznisłośc bogactwo figur stylistycznych patos kommos stasimon

Slide 9

Budowa tragedii prolog - temat sztuki i charakter; wprowadzenie parados - pierwsza, wprowadzająca pieśń chóru epejsódion - część mówiona przez aktora, aktorów stásimon - część mówiona przez chór éxodos - kończy sztukę właściwą; zawiera kommos, czyli lament bohatera. Wg Poetyki Arystotelesa

Slide 10

Dramat średniowieczny liturgiczny misterium moralitet mirakle dramat liturgiczny intermedium farsa

Slide 11

Tragedia renesansowa Jan Kochanowski (Odprawa posłów greckich) Nawiązanie do wzorców antycznych Dramat humanistyczny W. Szekspir i jego twórczość Odrzucenie zasady decorum i trzech jedności, Luźna kompozycja, Łącznie tragedii z elementami epiki, liryki oraz fantastyki.

Slide 14

Miejsce początkowego wystawiania DRAMATU

Slide 15

BUDOWA TEATRU

Slide 21

Kolejne etapy rozwoju dramatu XVIII w. - Dramat mieszczański 1 poł. XIX w. - Dramat romantyczny 2 poł. XIX w. - Dramat obyczajowo psychologiczny XX w. -Dramat poetycki i groteskowy

Slide 22

Dramat mieszczański Komedia łzawa Melodramat Dramat obyczajowopsychologiczny

Slide 23

Drama mieszczański (XVIII w.) Przedstawienie o tematyce historycznej, obyczajowej sentymentalnej Posiada cechy dydaktyczne Upiększa świat Odmiana łzawa komedia

Slide 24

Dramat romantyczny Odrzucenie reguły trzech jedności, Wprowadzenie fabuły o luźnej kompozycji, dającej znaczną swobodę poszczególnym epizodom, Swobodne łączenie elementów dramatycznych z poetyckimi i epickimi. Twórcy: W. Hugo, J. Słowacki, Z. Krasiński, A. Mickiewicz.

Slide 25

Dramat obyczajowo-psychologiczny, dramat poważny dramat właściwy Idea realizmu Konsekwentna akcja Niewielka liczba postaci, dokładnie określone ideologicznie Język potoczny A. Czechow (Trzy siostry, Czajka, Wiśniowy sad) G. Zapolska (Żabusia)

Slide 26

Dramat poetycki Swobodna kompozycja Poetyckość języka Symbole i metafory Elementy przypowieści

Slide 27

Komedia Cechy charakterystyczne: pogodna tematyka, żywa akcja, zamknięta rozwiązaniem pomyślnym dla bohaterów, operowanie chwytami komizmu sytuacyjnego, charakterologicznego i językowego, wyjaskrawienia i groteska cel: wywołanie śmiechu u widza.

Slide 28

Komedia wyrosła z dwóch źródeł: pierwsze attyckie stanowiły je obrzędy dionizyjskie, w których śpiewane były swawolne i satyryczne piosenki towarzyszące wesołym pochodom ku czci Dionizosa, drugie doryckie były nim mimy ludowe, improwizowane scenki rodzajowe lub mitologiczne.

Slide 29

Rozwój komedii Za prekursora uznaje się Epicharma; do głównych przedstawicieli zalicza się : Kratinosa, Eupolisa, Frynicha, Ferekratesa Arystofanesa (m.in. Chmury, Ptaki, Żaby, Rycerze, Plutos, Lizystrata).

Slide 30

Antyfanesa, Aleksisa, Eubulosa. Difilosa, Filemona, Menandra (m.in. Pochlebca, Bliźnięta, Sąd rozjemczy), Apollodora z Karystos. Pod jej wpływem rozwinęła się komedia rzymska (Plaut, Terencjusz).

Slide 31

Akcja komedii starożytnej nie była konsekwentna, mogła składać się z epizodów, zmian sytuacyjnych, przeszkód, pomyłek, nieporozumień.

Slide 32

Comedia dellarte (wł. commedia dellarte sztuka, sztuczka) Źródłami sięga: zarówno sztuk mimu oraz ludowego teatru artystycznego, jak i występów żonglerów i linoskoczków w średniowieczu.

Slide 33

Arlekin

Slide 34

Dottore

Slide 35

Capitano

Slide 36

Pantalone

Slide 37

Początek nowożytnym formom komedii dała epoka renesansu. Skrystalizowało się wiele jej odmian tematycznokompozycyjnych, po części nawiązujących do doświadczeń komedii antycznej, z których zasadnicze to komedia sytuacji (a w jej obrębie komedia intrygi), komedia charakterów, komedia satyryczna (w jej obrębie komedia obyczajowa i komedia polityczna).

Slide 38

Komedia sytuacji akcja obfitująca w konflikty, powikłania sytuacyjne, zbiegi okoliczności i nagłe zmiany kierunku akcji, zaskakujące zarówno bohaterów w niej uczestniczących, jak i widzów, Np. Komedia omyłek, Wieczór Trzech Króli Szekspira, Wesele Figara Baumarchaisgo, Mąż i żona A. Fredry.

Slide 39

Wesela Figara w warszawskim Teatrze Wielkim

Slide 40

Komedia charakterów przed akcję wysuwają się sylwetki moralne i psychologiczne bohaterów, postacie są zwykle podporządkowane jakiejś jednej cesze charakteru lub namiętności, która kieruje ich czynami i określa stosunki z otoczeniem, Np. Poskromienie złośnicy, Kupiec wenecki Szekspira, Świętoszek, Skąpiec, Mizantrop Molierea, Pan Geldhab, Dożywocie Fredry.

Slide 41

Komedie wzbudzały w ówczesnej Francji wieloletnie nieraz spory o prawo ich wystawiania, gdyż - jak wielu uważało demistyfikując szlachtę godzą w jej uprzywilejowaną pozycję w kraju. Nicolas-Bernard Lepicié, Molier, miedzioryt, 1735

Slide 42

Komedia satyryczna akcent główny pada na ośmieszającą charakterystykę zjawisk społecznych danego miejsca i czasu, posługuje się środkami dramatyczno-satyrycznymi w walce z istniejącym układem stosunków społecznych, instytucjami, modą, zepsuciem obyczajów, konwencjami zachowań i mowy, Np. Lizystrata Arystofanesa, Powrót posła J. Ursyna Niemcewicza, Łaźnia W. Majakowskiego.

Slide 43

Tragikomedia Zasada trzech jedności zastąpiona wielowątkową fabułą o zawiłej intrydze, Bohaterami mogły być postacie wzniosłe jak i pospolite, przeciętne, Postacie same musiały rozwiązywać zawiłości losu.

Slide 44

C E I N O K

Slide 45

Źródła: Poetyka Arystotelesa ,,Król Edyp http:www.google.pl http:images.google.pl