Polska polityka zagraniczna okresu międzywojennego

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Polska polityka zagraniczna okresu międzywojennego Polska w przededniu wybuchu II wojny światowej

Slide 2

Na dobry początek . - Przypomnijcie postanowienia konferencji w Wersalu w sprawie Gdańska. - Przypomnijcie w jaki sposób Polska walczyła o ustalenie granic.

Slide 3

PROMETEIZM koncepcja polityczna, której nazwa została zaczerpnięta od Prometeusza. to ruch polityczny i intelektualny w Europie w okresie międzywojennym (19211939) skierowany politycznie przeciwko ZSRR, mający na celu doprowadzenie do przemian niepodległościowych wewnątrz tego państwa, dokonanych przez narody, którym w latach 19181921 narzucono siłą system radziecki i w efekcie do rozsadzenia ZSRR na poszczególne państwa. Ruch prometejski koordynował i wspierał materialnie w latach 1921-1939 działania Polityka lat 20. XX wieku - ostateczne ustalenie granic II RP nastąpiło w 1922 r.; - trudne stosunki Polski z Niemcami i ZSRR; ten drugi stale wspierał ruchy komunistyczne naszym kraju; - Polska nie będąc dłużna ZSRR wspierała ruchy separatystyczne w ZSRR, realizując w ten sposób założenie prometeizmu

Slide 4

- bardzo negatywne nastawienie Niemców do Polski; uważano ze niemiecka granica wschodnia jest krzywdząca dla Niemiec domagano się powrotu Śląska i Pomorza zachodniego (tzw. korytarza); - na granicy polsko niemieckiej często dochodziło do zamieszek stąd nazwa płonąca granica; - Złe stosunki z Czechosłowacją na skutek dalszych walk o Zaolzie; poza tym prezydenci Czechosłowacji E. Beneš i T. Masaryk traktowali II RP jak państwo sezonowe; - Litwa miała pretensje o zajęcie Wileńszczyzny;

Slide 5

Układ z Rumunią W 20- leciu międzywojennym pozytywne kontakty II RP miała tylko z Łotwą i Rumunią, którym udzieliła wsparcia w walce z bolszewikami w latach 1919-20. W III 1921 r. polskie władze zawarły układ sojuszniczy z Rumunią państwa te zobowiązały się do wzajemnej pomocy w przypadku agresji sowieckiej. Jako ze wojska łotewskie i rumuńskie były niezbyt liczne Polska zdecydowała się na 2 układ

Slide 6

Układ z Francją ... na układ z Francją zawarty w lutym 1921 r. oba kraje zdecydowały się na współpracę w momencie ataku przez siły niemieckie. Piłsudski w momencie podpisywania paktu wiedział, ze może być on niezbyt trwały i będzie zależał od sytuacji międzynarodowej. Niebawem słuszność

Slide 7

Koncepcja Międzymorza Wobec negatywnego nastawienia państw ościennych do Polski, polscy politycy wysuwali pomysł realizacji Koncepcji Międzymorza tj. sojuszu mniejszych państw środkowoeuropejskich pod przewodnictwem Polski. Plany jednak nie mogły zostać zrealizowane ze względu na negatywne nastawienie Litwy do Polski oraz Węgrów do Rumunii (spór o Siedmiogród). Poza tym dominująca rola Polski nie odpowiadała Ukraińcom, którzy dążyli do uzyskania niepodległości. Politykę taka próbował realizować nowy minister spraw zagranicznych

Slide 8

Józef Beck 1894-1944

Slide 9

Polityka Józefa Becka - Józef Beck od 1932 r. prowadził politykę zgodna z zaleceniami Józefa Piłsudskiego , tj. politykę równowagi i równych odległości, czyli prowadził politykę zbalansowaną pomiędzy Moskwą a Berlinem, bez zrywania układów z dotychczasowymi sojusznikami; - Pierwszym krokiem do zabezpieczenia sytuacji Polski w Europie miał być podpisany 25 lipca 1932 r. traktat o nieagresji z ZSRR. Miał on obowiązywać przez 3 lata, ale w 1934 r. przedłużono go do 1945 r.

Slide 10

- Podobny pakt o nieagresji Niemcy zaproponowały Polsce w 1934 r., i podpisano go ostatecznie w 26 stycznia podpisanie tego układu stało się zaskoczeniem dla całej Europy; negatywnie wypowiadano się o nim w Paryżu, Moskwie i w Pradze, pozytywnie jednak zareagował Londyn; - Pakt ten pozwolił na znormalizowanie kontaktów polsko niemieckich, czemu sprzyjało otwarcie ambasad, podjęto współprace gospodarczą i zakończono trwającą od lat 20. wojnę celną; stosunki polsko- niemieckie do początków 1939 r. można uznać za bardzo dobre; po[prawie uległa pozycja mniejszości polskiej w Niemczech, zakończono agresywną niemiecka antypolską kampanię, nawet stosunki w Gdańsku uległy poprawie; a sam Hitler widział w Polsce potencjalnego sojusznika w wojnie z ZSRR w tym celu nawet ambasadorem w warszawie został Hans von Moltke;

Slide 11

Pakt wschodni W 1934 francuskim ministrem spraw zagranicznych został Jean Louis Barthou, który całkowitego zagrożenia Europy upatrywał w Niemczech rządzonych przez Hitlera, dlatego tez w celu zabezpieczenia opracował on koncepcję Paktu wschodniego (wschodnie Locarno). Obejmował on trzy układy, w których państwa Europy środkowo-Wschodniej gwarantowałyby sobie nienaruszalność granic i wzajemną pomoc. Uczestnikami paktu miały być: Polska, ZSRR, Czechosłowacja, Niemcy, Finlandia, Litwa, Łotwa i Estonia. W rzeczywistości projekt miał charakter antyniemiecki, ponieważ spodziewano się że Niemcy odmówią przystąpienia do paktu co istotnie się stało.

Slide 12

Sam Barthou przybył osobiście do Warszawy, by przekonać Piłsudskiego do przyjęcia paktu, gdyż Polska negatywnie odnosiła się do niego. Piłsudski obawiał się że wkrótce dominację nad sojuszem przejąłby ZSRR, a i zachwiałoby to politykę równych odległości. Koncepcja paktu wschodniego ostatecznie upadła z chwilą zamordowania ministra Barthou w październiku 1934 r. Śledztwo wykazało, że zamach został zorganizowany przez niemiecki wywiad.

Slide 13

Polska wobec kryzysu w Czechosłowacji W 1938 r. rząd polski wysłał dyplomatyczna notę do rządu Czechosłowacji, w której domagano się przyznania Polsce Zaolzia. Wobec planów Hitlera po anszlusu Austrii, rząd w Pradze przyjął żądania polski. 2 X 1938 r. oddziały polskie wkroczyły na Zaolzie. Polska powiększył w ten sposób swój obszar o 800 km oraz potencjał ludnościowy o blisko 227 tys. mieszkańców. Teren zajęty przez 35-tys. armię polską poprowadził gen. Władysław Bortnowski. Polska przyjęła ten fakt z euforią, natomiast przez państwa zachodnie, Polska została uznana za wspólnika Niemiec w rozbiorze Czechosłowacji.

Slide 14

W PRZEDEDNI U WOJNY.

Slide 15

Niemieckie żądania wobec Polski 24 X 1938 r. minister spraw zagranicznych III rzeszy Joachim von Ribbentrop, w rozmowie z polskim ambasadorem w Berlinie Józefem Lipskim przedstawił propozycje ostatecznego uregulowania kwestii polsko niemieckiej. Wg Ribbentropa Polska miał zgodzić się na włączenie Wolnego Miasta Gdańska do III Rzeszy oraz zgodzić się na przeprowadzenie eksterytorialnej autostrady i linii kolejowej przez polskie pomorze na wschód do Prus Wschodnich. W zamian Niemcy oferowali przyłączenie Polski do paktu antykominternowskiego oraz gwarancję granic wraz ze specjalnymi uprawnieniami w Gdańsku. Ponadto proponowano przedłużenia paktu o nieagresji na 25 lat.

Slide 17

Początkowo Józef Beck zlekceważył tę propozycję, ale po rozmowie z Hitlerem 5 stycznia 1939 r. zdał sobie sprawę z tego, ze jest to oficjalne nastawienie Niemiec do Polski. Beck odmówił, obawiając się, że jeżeli przystanie na propozycję, Niemcy wysuną kolejne roszczenia wkrótce będą mieli decydujący wpływ na sprawy polskie. Propozycje te ze strony Niemiec zgłaszano jeszcze kilkakrotnie, ale 21 marca 1939 r. zgłoszono je po raz ostatni. Polska za każdym razem stanowczo odmawiała i

Slide 18

Stosunki z Francją i Wielką Brytanią Zajęcie Czechosłowacji przez Niemcy zrewidowały politykę appeasementu i dały do zrozumienia krajom Zachodu, że wybuch wojny jest tylko kwestią czasu. Stąd Wielka Brytania podęła wszelkie działania, by konflikt w razie wybuchu na początku skierować na wschód. W tym celu zaproponowano Polsce pomoc w przypadku agresji niemieckiej. To samo zaproponowała Francja. Premier Wielkiej Brytanii Chamberlain zakładał, że podpisane sojusze opóźnią działania Hitlera. Ale wódz III Rzeszy miał inny plan opracowany na wypadek agresji na Polskę Fall Weis, który zakładał, że Francja i Wielka Brytania nie wywiążą się ze swoich sojuszniczych zobowiązań względem Polski.

Slide 19

W końcu kwietnia Hitler wypowiedział układ o nieagresji z Polską i zerwał układ morski z Wielką Brytanią. Oskarżył przy tym Brytyjczyków o osaczanie Niemiec i podżeganie do wojny. Rozpoczął tez rokowania z ZSRR. Odpowiedzią Polski na te działania była słynna wypowiedz Józefa Becka wygłoszona w sejmie 5 maja 1939 r.

Slide 20

Pakt Ribbentrop - Mołotow Niemal jednocześnie z Hitlerem rozmowy z ZSRR podjęła Wieka Brytania i Francja, uznając ten kraj z straszaka na III Rzeszę. Propozycje tych krajów jednak wydały się Stalinowi niezbyt wystarczające i nie powstrzymały go od zawarcia układów z Hitlerem. 23 VII 1939 r. w Moskwie zawarto niemiecko- rosyjski układ o nieagresji. Podpisy na nim złożyli przedstawiciele szefowie dyplomacji tych państw Joachim von Ribbentrop i Wiaczesław Mołotow. Do oficjalnej części porozumienia dołączono tajny protokół, zgodnie z którym ziemie polskie zostały podzielone na ZSRR i III Rzeszę. Linią graniczną miała być linia rzek Narew, Wisła, San.

Slide 21

O dodatkowym protokole do paktu Ribbentrop- Mołotow dowiedzieli się Brytyjczycy i Francuzi, którzy zareagowali propozycją podpisania z Polską paktu polityczno militarnego z 25 VIII 1939r. To oraz informacja od Mussoliniego o nieprzygotowaniu do wojny ze strony Włoch, przyczyniły się do przesunięcia terminu agresji na Polskę, gdyż pierwotny plan przewidywał atak na 26 sierpnia 1939r. Jak się okazało przesunięto wojnę o kilka dni

Slide 22

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ !!!