Choroby roślin warzywnych

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Choroby roślin warzywnych Przygotowali: Ewa Skalska Radosław Płuciennik Justyna Wąsińska Ogrodnictwo: gr. III

Slide 2

Główne rodziny warzyw hodowanych w Polsce: kapustowate, psiankowate, strączkowe, dyniowate, cebulowe, komosowate

Slide 3

CHOROBY ROŚLIN CEBULOWYCH

Slide 4

Wszystkie warzywa cebulowe należą do rodzaju Allium, rodziny Liliaceae. W Polsce uprawiane są następujące gatunki: cebula zwyczajna, cebula wielopiętrowa, siedmiolatka, cebula perłowa, por, czosnek oraz wiele innych.

Slide 5

W uprawach cebulowych najczęściej spotykanymi chorobami są, choroby pochodzenie infekcyjnego. Do najgroźniejszych gospodarczo chorób zaliczamy: mączniaka rzekomego, którego sprawcą jest organizm grzybopodobny Peronospora destruktor oraz choroby pochodzenia glebowego, których sprawcy atakują cebulę w okresie kiełkowania nasion i wschodów (Pythium spp, Rhizoctonia)oraz w okresie wegetacji co objawia się różowieniem korzeni (Phoma terrestris) i białą zgnilizą (Sclerotium cepivorum). W uprawach cebuli groznie są także patogeniczne bakterie i drożdże, występujące w okresie wegetacji oraz w czasie przechowania.

Slide 6

Za główną przyczynę występowania chorób bakteryjnych na cebuli w Polsce uważa się zbyt wysoką temperaturę i wilgotność powietrza, a także silne opady deszczu o charakterze burzowym, gradobicia i okresowe zalanie lub podtopienie plantacji szczególnie w końcowej fazie wegetacji cebuli.

Slide 7

Ważniejsze choroby cebuli. Zgorzele siewek cebulowych Głównym sprawcą zgorzeli siewek cebuli i innych gatunków roślin uprawnych są organizmy grzybopodobne pochodzenia glebowego. Zgorzele siewek mogą występować w okresie kiełkowania nasion oraz w początkowej fazie wzrostu roślin. Objawiają się najczęściej zbrunatnieniem kiełków i ich zamieraniem jeszcze przed wschodami. Szczególnie narażone są rośliny żyjace na glebach nadmiernie wilgotnych niedostatecznie napowietrzonych, o złej strukturze i niskiej temperaturze (poniżej 10C). Występowaniu zgorzeli siewek sprzyja także zbyt gęsty wysiew nasion o niskiej wartości siewnej, bez zapraw nasiennych.

Slide 8

Ochrona przed Zgorzelą siewek cebulowych. Unikanie zbyt wczesnego i głębokiego siewu nasion cebuli do gleby zbyt wilgotnej, słabo przepuszczalnej i niedostatecznie ogrzanej Stwarzanie warunki agrotechniczne do maksymalnie szybkich wschodów nasion. Wysiewanie nasiona zdrowe o najwyższej wartości siewnej i kompleksowo zaprawionych zaprawami grzybobójczymi.

Slide 9

Fuzaryjna zgnilizna cebuli Sprawcą choroby jest grzyb glebowy Fusarium spp, Choroba może występować w rejonach gdzie cebulę uprawia się w monokulturze lub po innych warzywach cebulowych por, czosnek, szczypiorek i siedmiolatce), na stanowiskach podmokłych, zagłębieniach terenowych. Choroba występuje już w okresie kiełkowania nasion i młodej fazie wzrostu cebuli powodując żółknięcie liści, następnie placowe zamieranie roślin. W późniejszych fazach rozwoju choroba objawia się gniciem cebuli od piętki. Choroba rozprzestrzenia się z zakażoną dymką, cebulą wysadkową, nasionami, wraz z wodą, glebą, oraz może być przenoszona przez wiatr i owady.

Slide 10

Ochrona przed Fuzaryjna zgnilizna cebuli Unikać uprawy w monokulturze i na stanowiskach podmokłych. Przechowywać cebulę zdrową, nieuszkodzoną przez inne choroby, w optymalnych warunkach temperatury i wilgotności. Sadzić zdrową dymkę i cebulę wysadkową.

Slide 11

Biała zgnilizna cebuli Przyczyną masowego występowania tej choroby szczególnie na plantacjach z siewu ozimego jest niska temperatura gleby i jej wysoka wilgotność w młodej fazie wzrostu. Porażone rośliny zamierają placowo, lub wzdłuż rzędów. Po wyrwaniu u podstawy piętki i na korzeniach widać obfitą białą watowatą grzybnię. Wewnątrz tej grzybni pojawiają się kuliste, czarne sklerocja (forma przetrwalnikowa grzyba). Liście stopniowo żółkną, więdnąmi zamierają. Gniciu ulęgają także podziemne części rośliny, co w rezultacie prowadzi do placowego zamierania roślin. Cebule pochodzące z miejsc sąsiadujących z porażonymi nie nadają się do długotrwałego przechowania nawet, gdy na ich powierzchni nie widać objawów choroby.

Slide 12

Ochrona przed Biała zgnilizna cebuli Na polach zakażonych nie uprawiać cebuli przez okres 5-8 lat. Nasiona przed siewem zaprawiać zgodnie z zaleceniami aktualnego programu ochrony warzyw.

Slide 13

Różowa zgnilizna korzeni cebuli i pora Różowienie (fioletowienie) korzeni cebuli i pora należy do najbardziej rozpowszechnionych i najgroźniejszych chorób glebowych, a jej największa szkodliwość występuje w latach gorących i suchych, na glebach lekkich o małej zawartości materii organicznej. Sprawcą choroby jest grzyb Phoma terrestris (syn. Pyrenochaeta terrestris) występujący często współrzędnie z innym grzybem glebowym Fusarium spp. Główną rośliną żywicielską sprawcy choroby jest cebula, por i czosnek, lecz niektóre jego patotypy mogą porażać także jęczmień, pszenicę, marchew, kalafiory, ogórki, pomidory, trawy, szpinak, i kukurydzę. Objawy choroby są łatwo dostrzegalne w okresie wegetacji w postaci różowienia korzeni przechodzącego stopniowo do koloru purpurowego i fioletowego, aby w końcowej fazie powodować stopniowo zamieranie korzeni. Przy silnym porażeniu korzeni cebuli we wczesnej fazie wzrostu, szczególnie w latach suchych i bardzo ciepłych, już od połowy lipca może następować przyspieszone zakończenie wegetacji roślin i szybkie zasychanie szczypioru.

Slide 14

Rdza pora i szczypiorku Choroba oprócz pora atakuje także szczypiorek, siedmiolatkę, rzadziej czosnek i cebulę. Na porze występuje w wielu rejonach kraju, zazwyczaj na odmianach wysokich, wcześniejszych, typu Lincoln o jasnym zabarwieniu. Gospodarcze szkody wyrządza jedynie na szczypiorku na plantacjach nasiennych, na których może występować epidemicznie. Na liściach i pędach kwiatowych wiosną pojawiają się małe (średnicy 0,3 mm) żółte plamy z pylącymi zarodnikami (ecydiosporami). Ecidiospory są źródłem kolejnych zakażeń. Rozwijając się powodują powstawanie rdzawoczerwonych plam (urediniów), na których powierzchni znajdują się zarodniki (uredospory). Od lipca na zamierających liściach i pędach pojawiają się czarne, widoczne gołym okiem, złoża zarodników przetrwalnikowych (teleutospory). Rdza pora jest chorobą jednodomową, zimującą na resztkach porażonych roślin, a zwłaszcza na porach zimujących w polu. Do zakażenia dochodzi w warunkach wysokiej wilgotności powietrza. Proces infekcyjny trwa zaledwie kilka godzin. Sprzyjają mu okresy przelotnych opadów deszczu i umiarkowana temperatura powietrza.

Slide 15

KAPUSTOWATEBRASICACEAE: brukiew, brokuł, brukselka, chrzan jadalny, kapusta, kalafior, rzepa, rzodkiew, rzepak.

Slide 16

Najczęściej spotykane choroby: Grzybowe: Antraknoza (rzodkiew), Bielikbiała rdza (brukiew, rzodkiew, chrzan), Fuzaryjne więdnięcie kapusty (brokuł, kalafior), Kiła kapusty (brukiew, rzodkiew), Mączniak prawdziwy, Mączniak rzekomy (kapusta, kalafior), Rak łodygi (kalafior), Rizoktonioza (brukiew, rzodkiew), Sucha zgnilizna roślin kapustnych (brukiew, kapusta, rzodkiew).

Slide 17

Antraknoza (rzodkiew)-g 1. . 2. . 3. . . . . Warunki wystąpienia: wysoka wilgotność Objawy i uszkodzenia: żółte, brązowe, fioletowe plamy (liście, łodygi, owoce), Zwalczanie i zapobieganie: wykopujemy i niszczymy porażone rośliny, unikamy podlewania z góry podatnych roślin, zabiegi pielęgnacyjne na suchych liściach, pole wolne od chwastów.

Slide 18

Bielikbiała rdza (brukiew, rzodkiew, chrzan, kalafior, brokuł)-g 1. . . . 2. . . . 3. . . . . Warunki wystąpienia: zbyt duże zagęszczenie roślin, przenoszona z wiatrem lub przez owady, przy niskiej temp i wysokiej wilgotności powietrza Objawy i uszkodzenia: zaburza wzrost i rozwój korzeni, zniekształca główki brokułów i kalafiorów, na liściach widoczna biała masa spor grzyba, w kształcie pierścieni Zwalczanie i zapobieganie: usuwamy uszkodzone liście, przerzedzanie roślin, zmianowanie, usuwanie chwastów.

Slide 19

Fuzaryjne więdnięcie kapusty (brokuł, kalafior)-g 1. . 2. . . . 3. . . . Warunki wystąpienia: ciepła, sucha pogoda, Objawy i uszkodzenia: dolne liście stają się niebieskawo zielone, następnie żółkną porażone liście opadają, roślina nabiera gorzkiego smaku, Zwalczanie i zapobieganie: dobre podlewanie gleby, ściółkowanie w celu utrzymania wilgotności, wybieranie odmian odpornych

Slide 20

Kiła kapusty (brukiew, rzodkiew, rzepa) 1. . . 2. . . . . . . 3. . . . . . . . . . Warunki wystąpienia: gleby mokre i kwaśne, przenoszona przez korzenie z zakupionej rozsady Objawy i uszkodzenia: porażone w stadium siewki nie rosną, starsze rośliny mają zakłócony wzrost, odbarwione liście w czasie upału, rośliny mogą zamierać przed kwitnieniem, korzenie cienkie i zniekształcone przestają spełniać swoje f-e, korzenie główne są obrzęknięte i pokryte naroślami Zwalczanie i zapobieganie: podnosimy pH w razie potrzeby, płodozmian, 7-letnia przerwa w uprawie roślin żywicielskich, nawożenie dobrze przerobionym kompostem, wysiew do wysterylizowanej ziemi gdy choroba wcześniej wystąpiła, korzenie podejrzanych sadzonek maczamy w tiofanacie metylu, wysiewanie wolnych od choroby nasion, wybieranie odmian odpornych, preparaty Altima, Tospsin (doglebowo i zaprawianie korzeni)

Slide 21

Mączniak prawdziwy (szklarniowe) 1. . . 2. . . 3. . . . . . . . . Warunki wystąpienia: wysoka wilgotność, przesuszenie korzeni, Objawy i uszkodzenia: młode liście pokryte szaro-mączystym nalotem zarodników, zniekształcenie i opadanie liści, Zwalczanie i zapobieganie: dobre podlanie roślin, niszczenie roślin porażonych, usuwanie resztek roślinnych z ogrodów, unikanie zbytniego zagęszczenia, opryski fungicydami systemowymi, dokładne wietrzenie szklarni, wybieranie odmian odpornych preparaty: Brawo, Nimrot, Rubigan

Slide 22

Mączniak rzekomy (kapusta, kalafior) 1. . 2. . . . 3. . . . . . . Warunki wystąpienia: wysoka wilgotność, Objawy i uszkodzenia: spód liści pokryty mączystym nalotem, odbarwienie liści, zahamowany wzrost roślin Zwalczanie i zapobieganie: usuwamy porażone liście, rośliny opryskujemy mankozebem, zinezebem lub chlorkiem miedzi, unikanie zbytniego zagęszczenia, płodozmian, wybieranie odmian odpornych preparaty: Amistar, Dithane, Neo Tec, Polyram

Slide 23

Rak łodygi (kalafior)-g 1. . 2. . . . . 3. . . . . . . Warunki wystąpienia: siewki porażane są zarówno w szklarni, jak i na otwartej przestrzeni. Objawy i uszkodzenia: siewki kurczą się, a ich korzenie czernieją i zamierają, siewki załamują się, u starszych roślin łodygi stają się twarde, brązowe i skurczone u podstawy, zahamowany wzrost roślin. Zwalczanie i zapobieganie: zwalczanie chemiczne jest niemożliwe, przed wysiewem odp. przygotowanie gleby, świerzy sterylizowany kompost, unikać zagęszczenia, rzadko rozsiewać nasiona, preparat: Grevit

Slide 24

Rizoktonioza (brukiew, rzepa, rzodkiew) 1. . 2. . . 3. . . . Warunki wystąpienia: złe warunki glebowe. Objawy i uszkodzenia: korzenie szybko obumierają, nadziemna część rośliny żółknie następnie umiera. Zwalczanie i zapobieganie: wokół pojedynczych roślin można wkopać na gł 30 cm osłonki, przy masowym pojawie likwidacja plantacji, przez 3 lata po wystąpieniu choroby nie sadzimy roślin korzeniowych.

Slide 25

Sucha zgnilizna roślin kapustnych (brukiew, kapusta, rzepa, rzodkiew)-g 1. . 2. . . . . . 3. . . . Warunki wystąpienia: wilgotna pogoda, Objawy i uszkodzenia: więdnięcie roślin, brzegi liści czerwienieją, na łodygach pojawiają się pęknięcia, pojawia się brązowa zgnilizna, łodygi siewek na poziomie gleby mają wklęśnięte, brązowe plamki, zmieniają barwę na czarną następnie zamierają. Zwalczanie i zapobieganie: usuwanie i palenie chorych roślin, płodozmian, nasiona wolne od choroby.

Slide 26

Najczęściej spotykane choroby: Wirusowe: Mozaika (brukiew, brokuł, kapusta, kalafior), Wirus mozaiki (brukiew, kalafior, rzepa).

Slide 27

Mozaika (brukiew, brokuł, kapusta, kalafior)-w 1. . 2. . . . . . . 3. . . . . . Warunki wystąpienia: przenoszona przez mszyce, np. brzoskwiniową. Objawy i uszkodzenia: kapusta, brokuł, kalafior: na młodych liściach pojawiają się żółte pierścienie przechodzące w cętki o różnych odcieniach zieleni, czarne pierścienie pojawiają się na starszych liściach podczas zimnej pogody. brukiew, rzepa: nerwy stają się półprzeźroczyste, liście w ciemnozielone cętki. Zwalczanie i zapobieganie: wykopanie i zniszczenie porażonych roślin, uprawa wolna od chwastów, zwalczanie szkodników, odp. insektycydami, siewki bez wirusa, uprawa odmian odpornych.

Slide 28

Wirus mozaiki (brukiew, kalafior, rzepa)-w 1. . 2. . . . . . 3. . . Warunki wystąpienia: przenoszony przez mszyce. Objawy i uszkodzenia: liście są skręcone i karłowate, nerwy tracą kolor, liście mogą być cętkowane i mieć pęcherzyki, młode rośliny zamierają, starsze rośliny obumierają liście. Zwalczanie i zapobieganie: odchwaszczanie, uprawa odmian odpornych.

Slide 29

Najczęściej spotykane choroby: Bakteryjne: Czarna zgnilizna (brokuł, kapusta, kalafior), Mokra zgnilizna bakteryjna (brukiew, rzodkiew), Parch zwykły (brukiew, rzodkiew), Pieprzowa plamistość liści (brokuł, brukselka, kalafior).

Slide 30

Czarna zgnilizna (brokuł, kapusta, kalafior) 1. . . . 2. . . . 3. . . . . . Warunki wystąpienia: ciepła, wilgotna pogoda, źle osuszona gleba, wnika przez spory lub małe ranki Objawy i uszkodzenia: liście żółkną, usychają i są zrzucane z rośliny, nerwy liści czernieją, na liściach widoczne ranki w kształcie litery V Zwalczanie i zapobieganie: wykopujemy porażone rośliny, zmianowanie rośliny wolne od chwastów, wysiewanie wolnych od choroby nasion, wybieranie odmian odpornych

Slide 32

Mokra zgnilizna bakteryjna (brukiew, rzodkiew) 1. . . . . 2. . . . . 3. . . . . Warunki wystąpienia: ciepła i wilgotna pogoda, rośliny osłabione przez szkodniki, gleba zbytnio nawożona i przepuszczalna, brak płodozmianu Objawy i uszkodzenia: na korzeniach lub liściach pojawiają się małe wodniste plamy, tkanka korzeni mięknie, śluzowa wydzielina w obrębie zmian chorobowych, porażone korzenie są podatne na gnicie Zwalczanie i zapobieganie: wykopanie i zniszczenie porażonych oraz sąsiadujących roślin korzenie przechowywane w najniższej zalecanej temp., zwalczanie szkodników, które powodują otwarte rany na roślinach, nie uprawiać roślin wrażliwych w tej samej glebie przez 3 lata.

Slide 33

Parch zwykły (brukiew, rzodkiew)-b 1. . . . . 2. . . . . 3. . . . . . . . Warunki wystąpienia: gleby piaszczysto-żwirowe z tendencją do przesuszania, wapienne środowisko gleby, na zakażonych bulwach, podczas suszy. Objawy i uszkodzenia: na skórce bulw tworzą się skorkowaciałe ranki w postaci dziur lub plam, choroba szpecąca, bulwy pozostają jadalne, źle się przechowują. Zwalczanie i zapobieganie: wzbogacanie gleby materią organiczną, rozsiewanie zielonego obornika, nie wapnować gleby o pH zasadowym, płodozmian, dobrze podlewać rośliny podczas sezonu wegetacyjnego, stosować odmiany odporne, preparaty: Basamid, Nemasol, Nemazin.

Slide 34

Pieprzowa plamistość liści (brokuł, brukselka, kalafior)-b 1. . . 2. . . . . 3. . . . . Warunki wystąpienia: ciepła i wilgotna pogoda, młode rośliny. Objawy i uszkodzenia: na liściach małe purpurowe lub brązowe plamki, które mogą się zlewać, żółknięcie i opadanie liści, czasami pofałdowanie liści, na główce kalafiora małe szare lub brązowe plamki podczas zimnej i wilgotnej pogody. Zwalczanie i zapobieganie: wykopanie i zniszczenie porażonych roślin, używać zdrowe nasiona, wysiew do wysterylizowanego podłoża, płodozmian.

Slide 35

Psiankowate Pomidor Ziemniak Oberżyna Papryka

Slide 36

Alternarioza Objawy - liście: przeważnie w drugiej i trzeciej dekadzie czerwca oraz na początku lipca na dolnych starszych liściach pojawiają się okrągłe nekrotyczne, brunatne plamy z koncentrycznym strefowaniem przypominającym swoim wyglądem słoje drewna lub tarczę strzelniczą. Wielkość i ilość plam zależy od odmiany. Dookoła plamy po wierzchniej stronie liścia występuje charakterystyczna żółtawa obwódka. Na powierzchni bulw widoczne są suche, szarobrunatne lekko wgłębione plamy. Źródłem infekcji mogą być zainfekowane bulwy lub resztki łodyg, liści pozostające na polu po zbiorze ziemniaków. Warunki sprzyjające rozwojowi to wysoka temperatura, susza przerywana krótkimi opadami, uprawa na glebach lekkich, warunki stresowe występujące w okresie wegetacji. Zwalczanie - Zabiegi pielęgnacyjne polegają na sadzeniu zdrowych sadzeniaków oraz niszczeniu resztek pożniwnych. W przypadku ochrony chemicznej zabieg należy wykonać w momencie pojawienia się pierwszych objawów choroby na dolnych liściach, najczęściej w okresie intensywnego wzrostu pędów i liści. Do tego celu najbardziej nadają się środki kontaktowe np. Bravo 500 S.C.

Slide 37

Parch ziemniaka Parch prószysty ziemniaka oraz parch zwykły ziemniaka to choroby roślin wywoływane przez grzyby atakujące najczęściej ziemniaki, buraki, rzodkiewkę, brukiew i rzepę. Oba parch występują przez cały okres wegetacji a najsilniej atakują podczas wiosenno- letnich opadów, podczas dużej wilgotności oraz dość niskiej temperatury. Objawy: Parch zwykły ziemniaka objawia się pojawieniem na bulwach wywoływanych przez mikroorganizmy szorstkich strupów. Ziemniaki zainfekowane tym parchem nadają się do spożycia należy tylko wcześniej dokładnie usunąć zainfekowane miejsca. Parch prószysty ziemniaka objawia się wystającymi zaokrąglonymi strupami, które po pęknięciu uwalniają pyliste zarodniki. Grzyb zimuje i żyje tylko w glebie. Zainfekowane bulwy zniekształcają się, mają ziemisty smak i nie nadają się najczęściej do spożycia. Zwalczanie: Stosujmy środku zapobiegawcze i niszczmy wszelkie zainfekowane bulwy. Zapobieganie: Najskuteczniejszym środkiem zapobiegawczym jest uprawa odmian odpornych na parcha. Gleba powinna być przepuszczalna, żyzna, nawożona nawozami zielonymi. Nie uprawiamy ziemniaków w tym samym miejscu przez kolejne lata oraz starajmy się unikać uprawy po kapuście.

Slide 38

Ziemniak Zaraza ziemniaka to najważniejsza gospodarczo i najgroźniejsza choroba grzybowa ziemniaka. Szkodliwość tej choroby w naszym kraju jest szczególnie duża ze względu na warunki klimatyczne korzystne dla rozwoju choroby.

Slide 39

Zaraza ziemniaka Szkodliwość choroby polega na:spadku uzyskiwanego plonu. Stwierdzono, że zniszczenie 50-70 powierzchni liści zatrzymuje całkowicie przyrost plonu. bezpośrednim porażeniu bulw ziemniaka. Bulwy porażone zarazą gniją w czasie przechowywania. Są one ponadto atakowane przez inne grzyby i bakterie zwiększając dodatkowo straty. Grzyb Phytophthora infestans, wywołujący zarazę zimuje przede wszystkim w porażonych bulwach. Głównym źródłem zakażenia są więc: gnijące bulwy wyrzucane wiosną z kopców, bulwy pozostawione po wiosennym sortowaniu, chore sadzeniaki.

Slide 40

Zaraza ziemniaka Organizm (patogen) wytwarza jednokomórkowe zarodniki (sporangia ) przenoszone przez wiatr na inne rośliny. W mokre lata, kiedy gleba jest nasiąknięta wodą, masowo wytwarza także pływki (zoospory), które szybko infekują nowe rośliny. Choroba powoduje ogromne straty gospodarcze. Na plantacjach, gdzie nie zastosowano przeciw zarazie fungicydów plony mogą być do 4 razy mniejsze, niż na plantacjach gdzie patogen zwalczono. Jedynymi fungicydami dopuszczanymi w produkcji ekologicznej są preparaty miedziowe działające zarówno na zarazę ziemniaka jak i na alternariozę. Są jednak limity ograniczające ilość ich stosowania. Limit ten wynosi obecnie do 8 kg czystej miedzi na hektar a w kolejnych latach ma być zmniejszany do 6 kg miedzi na hektar. Całkowite zrezygnowanie z tych preparatów jest raczej niemożliwe. Badania światowe idą jednak w kierunku ograniczenia ilości czystej miedzi oraz poprawę skuteczności działania preparatów.

Slide 41

Zaraza ziemniaka pomidor W takich warunkach dochodzi najczęściej do nagłego zwiększenia się ryzyka występowania zarazy ziemniaka, powodowanej przez Phytophthora infestans. W warunkach wyjątkowo korzystnych dla rozwoju patogenu może dojść do całkowitego wyniszczenia upraw pomidora nie tylko w pojedynczym gospodarstwie, ale w całym rejonie uprawy tego warzywa.

Slide 42

Zaraza ziemniaka - warunki rozwoju . Najbardziej sprzyjające warunki dla rozwoju zarazy ziemniaka istnieją w uprawach pomidorów w tunelach z folii, zwłaszcza w okresie letniojesiennym. Brak dostatecznej wentylacji w tunelach foliowych i stale utrzymująca się wysoka wilgotność powietrza sprzyjają rozwojowi nie tylko zarazy ziemniaka, lecz także szarej pleśni. Tempo szerzenia się choroby jest największe przy bardzo dużej wilgotności powietrza i długotrwałym zwilżeniu liści, połączonym z niską temperaturą (1215C) otoczenia. O sposobie kiełkowania zarodników infekcyjnych decydują warunki zewnętrzne. W temperaturze poniżej 18C zarodniki konidialne przekształcają się w zarodnie pływkowe, w których wytwarzają się zarodniki pływkowe, poruszające się aktywnie w kropli wody i kiełkujące w ciągu 12 godzin. Natomiast w temperaturze wyższej niż 20C i przy małej wilgotności tworzenie się pływek ustaje, a zarodniki konidialne kiełkują bezpośrednio. Proces ten odbywa się powoli od 8 do 48 godzin. W takich warunkach przebieg choroby jest powolny i łagodny

Slide 43

Zaraza ziemniaka - objawy Zaraza ziemniaka objawia się charakterystycznymi szarozielonymi, nieregularnymi plamami na liściach pomidorów. Na dolnej stronie widoczny jest białawy nalot na granicy tkanki zdrowej i chorej. W tym samym czasie na łodygach i ogonkach liściowych pomidorów mogą pojawiać się ciemnobrunatne, prawie czarne plamy różnej wielkości, będące Formą łodygową zarazy ziemniaka.

Slide 44

Zaraza ziemniaczana profilaktyka i zwalczanie Jesienią, pod osłonami, utrzymywać małą wilgotność powietrza, dobrze wietrzyć tunele foliowe, nie dopuszczać do dużych wahał temperatury w dzień i w nocy oraz kondensacji wody na roślinach. Usuwać i palić resztki roślinne z jesiennej uprawy pomidorów pod osłonami mogą stanowić źródło pierwotnej infekcji zarazą w roku następnym. W okresach zagrożenia roślin zarazą dokonywać częstych lustracji roślin w okresie produkcji rozsady oraz po sadzeniu roślin w polu. Profilaktycznie opryskiwać pomidory w uprawach pod osłonami z folii już od połowy marca oraz rozsadę produkowaną w inspektach lub tunelach foliowych do nasadzeń w polu. Na roślinach rosnących w polu przeprowadzić ochronne zabiegi profilaktyczne i interwencyjne już w pierwszej dekadzie czerwca lub według sygnalizacji następującymi środkami o działaniu wgłębnym: Tattoo C 750 SC (2,5 lha), Mildex 711,9 WG (22,5 kgha).

Slide 45

Bakteryjna cętkowatość pomidora występowanie i objawy Od wielu lat obserwujemy w Polsce wysokie, często epidemiczne nasilenie chorób bakteryjnych, w tym głównie bakteryjnej cętkowatości, występującej najczęściej w rejonach skoncentrowanej produkcji pomidorów. Choroba ta na pomidorach może wystąpić już w okresie produkcji rozsady. źródłem infekcji mogą być zakażone podłoże, nasiona lub całe otoczenie produkcji rozsady.

Slide 46

Bakteryjna cętkowatość pomidora występowanie i objawy Choroba objawia się charakterystycznymi brunatnymi i czarnymi plamkami z żółtą obwódką, występującymi na liściach, łodygach, owocach i działkach kielicha. Wielu producentów pomidorów potrafi dobrze diagnozować tą chorobę, której objawy do niedawna utożsamiali z alternariozą lub zarazą ziemniaka. Szkodliwość bakteriozy jest duża, a w skrajnych przypadkach następuje całkowite zamieranie roślin na plantacjach. Walka z chorobą jest trudna i polega głównie na profilaktyce.

Slide 47

Bakteryjna cętkowatość pomidora - zwalczanie Opryskiwanie roślin od okresu pojawienia się pierwszych pojedynczych plamek na liściach lub profilaktycznie. Opryskiwać co 710 dni. W rejonach zagrożenia chorobą opryskiwanie profilaktyczne rozpocząć tuż przed wysadzeniem rozsady w pole. Fungicydy: Champion5 50 WP lub Miedzian3 50 WG, Kocide4 101 WP, Funguran-OH6 50 WP (2,53 kgha lub w stężeniu 0,3), Grevit7 200 SL (0,1). Wskazane jest stosowanie mieszanin tych fungicydów (oprócz Grevitu7 200 SL) z Bravo2 500 SC (1,5 lha).

Slide 48

Szara pleśń występowanie i objawy Sprawca szarej pleśni jest polifagiem porażającym prawie wszystkie gatunki warzyw. Grzyb ten jest także jednym ze sprawców zgorzeli siewek. Choroba atakuje także łodygi pomidorów tuż przy powierzchni gruntu zwłaszcza gdy grzyb zaatakować rozsadę powodując zgniliznę przyziemnej części pędu. W wyniku porażenia na roślinach powstają brunatne lub nekrotyczne plamy. W okresach chłodnej i wilgotnej pogody owoce zainfekowanych pomidorów masowo gniją, poczynając od szypułki, i opadają. Na owocach pomidora, we wszystkich typach jego uprawy, w wyniku porażenia tym grzybem obserwuje się tzw. plamistość widmową w postaci regularnych, okrągłych plam o średnicy 0,51 cm.

Slide 49

Szara pleśń - zwalczanie Zwalczanie szarej pleśni jest trudne z uwagi na brak odpowiednich środków o działaniu interwencyjnym oraz dużą zmienność biologiczną grzyba (powstawanie nowych ras). W uprawach pod osłonami utrzymywać niską wilgotność powietrza i nie dopuszczać do intensywnego tworzenia się skroplin wewnątrz pomieszczeń uprawowych. W razie konieczności ogrzewać pomieszczenia przy otwartych wietrznikach. Powierzchnię roślin utrzymywać w stanie suchym, szczególnie nocą, gdy temperatura spada poniżej 15C. W uprawach polowych uprawiać pomidory w optymalnym zagęszczeniu roślin na jednostce powierzchni. Nie dopuszczać do schodzenia się roślin w międzyrzędziach. W okresach największego zagrożenia roślin opryskiwać co 7 dni jednym z następujących środków: Euparen Multi 50 WG (1,5 kgha), Mythos1 300 SC (2,5 lha) i inne zgodnie z zaleceniami Programu Ochrony Warzyw. Opryskiwanie roślin wskazane jest także po każdym obrywaniu liści, pędów i owoców. Z chwilą porażenia części roślin, pojawiające się plamy z szarym nalotem pylących zarodników konidialnych opryskiwać środkiem w aerozolu

Slide 50

Mozaika pomidora Mozaika pomidora (Tomato mosaic virus). Wirus mozaiki pomidora może występować na wielu roślinach żywicielskich, w tym jabłoniach, czarnej porzeczce, roślinach zbożowych (jęczmień) oraz na wielu innych roślinach uprawnych i chwastach. Objawy mogą być różne w zależności od szczepu wirusa i warunków środowiska a nawet odmiany. W okresie wegetacji wirus przenoszony jest mechanicznie podczas obrywania pędów i liści oraz zbioru owoców a także z wodą, glebą, kompostem.

Slide 51

Mozaika pomidora Mozaika pomidora może występować pod wieloma postaciami, tj. jako: - zielona mozaika, łagodna forma w postaci nierównomiernego zabarwienia liści. - żółta mozaika, czyli mozaika aukuba pomidora, objawiająca się w postaci żółtych lub białych plam na liściach. - smugowatość, która występuje najczęściej na wszystkich nadziemnych częściach pomidora - w postaci ciemnobrunatnych nekrotycznych smug. - nitkowatość, objawiająca się zanikaniem blaszki liściowej i dużym zniekształceniem liści. - paprociowatość liści, która objawia się występowaniem wzdłuż nerwu głównego dużej liczby listków obok siebie, podobnie jak u paproci.

Slide 52

Papryka Zgorzel siewek Grzybem najczęściej powodującym zgorzel siewek papryki jest Pythium debaryanum Hesse z klasy lęgniowców (Oomyceteś). Gatunek ten omówiono w opisie zgorzeli siewek ogórka. Oprócz niego chorobę mogą powodować: Rhizoctonia solani Kuhn, różne gatunki z rodzaju Fusarium, Olpidium brassicae (Woron.) Dangeard i inne. Rhizoctonia solani jest stadium strzępkowym grzyba Pellicularia ftlamentosa Pat., należącego do podgromady podstawczaków Basidiomycotina), rzędu bezblasz-kowców (Aphyllophorales). Poraża około 230 gatunków roślin uprawnych i dziko rosnących z 66 rodzin. W Polsce pojawia się powszechnie na ziemniaku. Znanych jest kilka ras, które występują również na innych grupach roślin.

Slide 53

Papryka zgorzel siewek Objawy. Kiełki znajdujące się jeszcze pod powierzchnią brunatnieją i gniją. U podstawy łodyg siewek ukazują się najpierw brunatne plamki, później łodyga w tym miejscu ciemnieje i przewęża się nitkowato. Porażone siewki przewracają się i zamierają. Słabiej porażone siewki w odpowiednich warunkach mogą przetrwać, lecz rosną gorzej. Grzyb szybko opanowuje sąsiednie rośliny, wskutek czego na rozsadnikach tworzą się puste miejsca otoczone gnijącymi roślinami.

Slide 54

Papryka szara pleśń Najbardziej pospolita choroba w uprawach roślin pod osłonami. Porażone części roślin (liście, pędy, owoce) są początkowo oliwkowoszare, wodniste, miękkie. Później, na porażonej powierzchni pojawia się biaława grzybnia, stopniowo szarzejąca. Wewnątrz obfitego nalotu grzybni powstają ziarniste twory- sklerocja, będące formami przetrwalnikowymi grzyba. Grzyb przenosi się z nasionami, zimuje w resztkach roślinnych w postaci sklerocjów. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka wilgotność powietrza i niskie temperatury podczas uprawy (poniżej 15oC), niedostateczne wietrzenie pomieszczeń uprawowych, zbyt duże zagęszczenie roślin. Grzyb jest typowym saprofitem i poraża najczęściej uszkodzone mechanicznie części roślin, owoce przy szypułkach i miejsca zranień. Profilaktyka i zwalczanie. Należy intensywnie wietrzyć pomieszczenia uprawowe, zwłaszcza tunele foliowe. Usuwać dolne starzejące się liście. W okresach obniżenia się temperatury- zwłaszcza w nocy, należy uruchamiać ogrzewanie tuneli i szklarni. Opryskiwać profilaktycznie 2-3 razy w odstępach 7-10 dni środkiem Grevit 200 SL (0,2).

Slide 55

Papryka szara pleśń

Slide 56

Wirus mozaiki pepino Wirusy dają zazwyczaj niespecyficzne objawy. Na roślinach będących w dobrej kondycji, uprawianych w okresach o większej ilości światła i cieplejszych symptomy bywają słabo widoczne lub niezauważalne. PepMV-PL na liściach wierzchołkowych wywołuje chlorotyczne plamy, które z czasem obejmują cały liść oraz zniekształcenia często w postaci zielonych bąbli. Na starszych dolnych liściach obserwowane są nekrotyczne plamy, a zmiany wyglądu niekiedy przypominają uszkodzenia spowodowane przez herbicydy hormonalne (np. zawierające 2,4-D) lub regulatory wzrostu. Na ogonkach liściowych oraz łodygach mogą występować nekrotyczne smugi. W przypadku ostrzejszej postaci choroby na liściach wierzchołkowych występują żółte, a nawet brązowe przebarwienia lub nekrotyczne plamy dochodzi do zbrunatnienia i odpadania kwiatów lub zawiązków owoców. Często na kolejnych partiach roślin objawy mogą występować w łagodnej postaci lub nie są widoczne. Na owocach zawirusowanych pomidorów obserwuje się marmurkowate przebarwienia , będące efektem nierównomiernego dojrzewania owoców. Są one lepiej widoczne u odmian o bardzo dużych, mięsistych, czerwonych owocach (typu beef).

Slide 57

Wirus mozaiki pepino Rozprzestrzenianie i zdolności infekcyjne PepMV bardzo łatwo jest przenoszony mechanicznie na narzędziach, obuwiu, odzieży, rękach i przez kontakt chorej rośliny ze zdrową. Roznosicielami wirusa mogą być owady zapylające (transportują go wraz z pyłkiem), gdyż przy znacznej ich liczebności obserwowano zwiększone nasilenie występowanie PepMV. Wirus ten rozprzestrzeniany jest także przez szczepienie oraz przez pędy boczne pobierane na sadzonki. Nie wyklucza się przenoszenia go, w bardzo małym stopniu, z nasionami lub na ich powierzchni. Trwałość wirusa w dużej mierze zależy od temperatury otoczenia. W temperaturze 1822C, w zasuszonym materiale roślinnym wirus zachowuje infekcyjność nawet przez ponad 3 miesiące. W wilgotnym materiale roślinnym, w drobnych korzeniach pozostałych w wilgotnej wełnie mineralnej, przy temperaturze około 10C jest zdolny do zakażania do 3 miesięcy. Na powierzchniach szklanych oraz na konstrukcjach szklarni, przy 2025C traci infekcyjność po 24 dniach.

Slide 58

Wirus mozaiki pepino Jedynie profilaktyka Nie ma środków chemicznych zwalczających wirusy w porażonych roślinach, dlatego ograniczanie PepMV polega na zachowaniu higieny i profilaktyce na każdym etapie uprawy pomidorów.

Slide 59

Werticilioza papryki Werticilioza (Verticilium dahliae i V. albo-atrum) Werticilioza jest najpospolitsza chorobą papryki uprawianej w monokulturze pod osłonami z folii. U porażonych roślin, zwykle po 6-8 tygodniach po sadzeniu, następuje stopniowe zasychanie i brązowienie brzegów liści. Najstarsze, dolne liście żółkną i opadają. Podczas słonecznej pogody następuje więdnięcie całych roślin. Wzrost roślin jest zahamowany. Wiązki przewodzące lekko brązowieją, proces ten przebiega stopniowo od dołu ku górze. Owoce więdną i opadają lub przedwcześnie dojrzewają. Grzyb rozprzestrzenia się wraz z zakażoną glebą, resztkami roślinnymi, na narzędziach uprawowych oraz porażoną rozsadą. Choroba częściej występuje na glebach lekkich. Profilaktyka i zwalczanie. Należy przestrzegać zmianowania. Odkażać termicznie glebę i podłoża ogrodnicze do produkcji rozsady. Nawożenie obornikiem lub kompostem ogranicza szkodliwość choroby. Bezpośrednio przed sadzeniem, korzenie rozsady zanurzać w roztworze Trichoderma viride B35 (dawka 50 g środka w 1 l wody). Profilaktyczne podlewanie roślin po sadzeniu na miejsce stałe środkiem Grevit 200 SL w stężeniu 0,15, 2 razy co 10 dni w ilości 100 ml cieczy pod roślinę.

Slide 60

Dyniowate Ogórek Dynia Melon Kabaczek Cukinia Patinson Arbuz

Slide 61

Dyniowate Mączniak rzekomy dyniowatych (Pseudoperonospora cubensis) gatunek grzybopodobnego lęgniowca (dawniej grzyby) z rodziny Peronosoporaceae, w rzędzie wroślikowców (Peronosporales). Gatunek jest pasożytem bezwzględnym, należy do patogenów wywołujących mączniaki rzekome grupę chorób roślin porażających głównie liście, łodygi i owoce. W przypadku P. cubensis patogen powoduje szkody zwłaszcza w uprawach dyniowatych. Charakterystyczną cechą budowy morfologicznej P. cubensis są rozgałęzione trzonki sporangialne ze sporangiami pływkowymi osadzonymi na końcach rozgałęzień. Budowa trzonków i sporangiów jest głównym kryterium identyfikacji rodzajów.

Slide 62

Mączniak rzekomy Wrażliwość na fungicydy Wspólną cechą mączniaków rzekomych jest stosunkowa mała wrażliwość na fungicydy. Do zwalczania choroby stosuje się głównie fungicydy zapobiegawcze z grupy związków tiokarbaminowych, mankozeb oraz fungicydy miedziowe. Z fungicydów systemicznych bardzo dobre wyniki dają tylko związki dimetylofenylokarboksylowe. Gatunek najprawdopodobniej nie może przetrwać zimy w naszych warunkach klimatycznych[potrzebne źródło ]. Istnieje jednak przypuszczenie, że sprawca choroby jest w stanie przezimować w ogórkachuprawianych pod osłonami w całorocznych cyklach produkcji. Podczas wegetacji zarodniki grzyba przenoszone są przez wiatr na duże odległości. Choroba może występować epidemicznie.

Slide 63

Bakteryjna kanciasta plamistość Pseudomonas syringae pv. lachrymans to bakteria wywołująca chorobę roślin dyniowatych, w szczególności ogórków. Sprzyja jej duża wilgotność powietrza oraz brak zabiegów pielęgnacyjnych podczas końcowego okresu wegetacji.

Slide 64

Bakteryjna kanciasta plamistość Zapobieganie i walka z chorobą: - Stosowanie gorczycy jako przedplonu ogranicza występowanie choroby plamistości ogórka; - Wykonywanie oprysku dolistnego preparatem Florovit; - Po wystąpieniu choroby konieczna jest przerwa w uprawie roślin dyniowatych na tym miejscu przez kolejne trzy lata; - Zwiększona pielęgnacja roślin w czasie uprawy (poprawa przepływu powietrza oraz odchwaszczanie); - Przy stosowaniu kompostu własnego odpowiednie jego preparowanie (np. długie) bądź palenie resztek porażonych roślin wśród których może zimować patogen.

Slide 65

Parch dyniowatych Parch roślin dyniowych to grzyb atakujący przede wszystkim warzywa i owoce takie jak ogórki, melony, kabaczki i cukinie. Choroba występuje przede wszystkim w zimnych, nie ogrzanych inspektach oraz w uprawie szklarniowej. Parch dyniowatych występuje przez cały okres wegetacji, atakując miejsca o słabej wentylacji, dużej wilgoci i zazwyczaj słabo ogrzane. Choroba bardzo często pojawia się w gęstych, zachwaszczonych uprawach i atakuje łodygi, liście oraz owoce roślin dyniowatych.

Slide 66

Parch dyniowatych Objawy Na zaatakowanych liściach pojawiają się brunatne plamy, przechodzące w zagłębienia, otoczone lekka obwódką. Z czasem w miejscach przebarwień liść zaczyna usychać, powstają dziury w konsekwencji zamieranie rośliny. Owoce zaatakowanej rośliny dostają czarno-brunatnych plam i z czasem na ich wierzchy mogą pojawić się mokre kleiste krople cieczy. Wierzchnia część owocu pokrywa się jasnym (białawym ) nalotem. Zwalczanie: Rośliny zainfekowane parchem dyniowatych należy natychmiast usunąć i spalić. W przypadku ostrej infekcji zalecane jest spryskanie środkami chemicznymi np. Euparenem Multi 50 WG. Pamiętajmy że środki chemiczne należy stosować zgodnie z instrukcją. Zapobieganie: Zalecana jest uprawa dyniowatych odpornych na chorobę. Obecnie w sprzedaży występuje bardzo dużo odmian odpornych. Wietrzyć i dogrzewać inspekty i szklarnie z uprawą. W miejscach wystąpienia choroby należy dokładnie usunąć wszelkie resztki roślin a ziemię odkazić termicznie lub chemicznie.

Slide 67

Alternarioza Choroba grzybowa Objawy Choroba występuje głównie w uprawie melona, na ogórkach może występować w niektórych latach. Pierwsze objawy mogą występować na górnej stronie blaszki liściowej w postaci małych, okrągłych plam z szarobiałym rozjaśnieniem w ich środku. Z czasem plamy powiększają się, brązowieją i lekko zapadają. Na większych plamach można dostrzec koncentrycznie ułożone pierścienie będące skupiskiem zarodników konidialnych. Warunki rozwoju i infekcji Grzyb zimuje na resztkach porażonych części roślin, chwastach oraz innych roślinach. Zarodniki konidialne przenoszone są przez wiatr na inne tereny. Rozwojowi choroby sprzyja sucha i ciepła pogoda z okresowymi opadami deszczu lub deszczowanie. Profilaktyka i zwalczanie Niektóre fungicydy stosowane w ochronie przed mączniakiem rzekomym (Bravo) chronią również przed tą chorobą. Unikać częstego deszczowania roślin z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby.

Slide 68

Motylkowe Fasola Bób Groch Soja Łubin

Slide 69

Bakterioza obwodkowa fasoli Choroba powodowana jest przez bakterię z rzędu Pseudomonadales. Występuje w całej Europie, a w Polsce notowana jest we wszystkich rejonach kraju. Powoduje nierzadko duże szkody. Objawy. Na liścieniach i łodygach młodych siewek występują czerwonobrunatne plamki. Później na liściach tworzą się nieregularne, jasnozielone, jakoby tłuste plamy, otoczone żółtą, rozlaną obwódką, widoczną tylko we wczesnym stadium rozwoju choroby. Następnie plamy ciemnieją i zasychają. Na strąkach plamy są okrągławe, wgłębione, ciemnozielone (na odmianach o zielonych strąkach) lub żóitoszare (na odmianach o żółtych strąkach) z wyraźną obwódką. Podczas wilgotnej pogody pojawiają się na plamach śluzowate kropelki, tzw. rosa bakteryjna. Porażeniu ulegają również nasiona. Na nasionach białych powstają żółte plamy różnej wielkości, w zależności od stopnia porażenia. Wcześnie porażone nasiona mogą się pomarszczyć, a plamy na nich przybierają barwę brunatnawą. Jeżeli bakterie dostaną się do wiązek naczyniowych, to rośliny mają wygląd jakby ugotowanych. Na pędach plamy są zwykle wydłużone, barwy brunatnawej

Slide 70

Bakterioza obwodkowa fasoli Zwalczanie. Wysiewać nasiona zdrowe i pochodzące ze zdrowych plantacji, nie przekraczając normy wysiewu. Podczas wilgotnej pogody nie wykonywać prac pielęgnacyjnych, gdyż zwiększa to możliwość infekcji. Opryskać plantację wkrótce po wzejściu roślin fungicydem miedziowym (np. Miedzian 50). Zabieg powtórzyć 23 razy w odstępach 8-dniowych (z wyjątkiem plantacji fasoli szparagowej w okresie zbioru strąków).

Slide 71

Szara pleśń Choroba wywoływana jest przez grzyb z podgromady workowców (Ascomycoti-na), klasy Discomycetes, rzędu helotkowców (Heloiiales). Poraża on bardzo dużo roślin, w tym i fasolę. Jest szczególnie groźny w razie długotrwałego utrzymywania się wilgotnej i chłodnej pogody. Niszczy wówczas duży procent strąków. Objawy. Na liściach, łodygach, pąkach, strąkach oraz nasionach pojawiają się brunatnawe plamy. W miejscach tych tkanka gnije, pokrywając się obfitym, szarym, pylącym nalotem. W nalocie tworzą się czarne grudki sklerocja grzyba. Porażone rośliny są zahamowane we wzroście i często zamierają. Zwalczanie. W warunkach sprzyjających rozwojowi szarej pleśni (chłodna i dżdżysta pogoda w okresie zawiązywania się strąków) opryskiwać plantacje nasienne preparatami zawierającymi mankozeb (np. Dithane M-45 lub Penncozeb) albo dichlofluanid (np. Euparen).

Slide 72

Fuzaryjne więdnięcie fasoli Czynnik chorobotwórczy; Grzyb: Fusarium oxysporum Schlecht f. sp. phaseoli Kendri et Snyder Występowanie, objawy chorobowe i warunki rozwoju patogena. W okresie wschodów patogen wywołuje zgorzele siewek. W późniejszym okresie poraża system korzeniowy. Rośliny we wczesnych fazach rozwojowych obumierają całkowicie. W późniejszym okresie rośliny słabiej rosną; żyją dzięki tworzeniu się nad porażonym miejscem korzeni bocznych, dolne liście żółkną, stopniowo zamierają i opadają. Nasiona uzyskane z chorych roślin mają niską wartość siewną. Źródłem pierwotnej infekcji są nasiona oraz zakażona gleba Profilaktyka i zwalczanie: Należy wysiewać nasiona zdrowe, zaprawione preparatami grzybobójczymi Powinno wprowadzać się do płodozmianu rośliny zbożowe, oraz przestrzegać kilkuletniej rotacji, w uprawie na tym samym polu. Nie należy uprawiać fasoli na glebach kwaśnych i zlewnych.

Slide 73

Askochytoza grochu Objawy. Tkanka szyjki korzeniowej i korzenia głównego młodych roślin przybiera zabarwienie sinawoczarne, co przypomina objawy zgorzeli siewek (b). Opanowane rośliny zamierają, a pozostałe przy życiu są silnie osłabione i opóźnione we wzroście. Na liściach pojawiają się plamy rudawobrązowe, o średnicy 39 mm, otoczone ciemnobrunatną obwódką. Środek plam jest jaśniejszy z licznymi ciemnobrunatnymi brodaweczkami piknidiami (c). Plamy na pędach są bardziej wydłużone (g), u młodych zaś roślin często łączą się, obejmując dookoła pęd (d), który łatwo się przełamuje. Na strąkach plamy są podobne do plam na liściach, ale bardziej wgłębione (e). Porażeniu ulegają także nasiona (a) w miejscu zniszczonej ściany strąka. Zwalczanie. Do siewu używać nasion zdrowych. Siać możliwie wcześnie, nie przekraczając zalecanej normy wysiewu. Stosować co najmniej trzyletnią przerwę w uprawie grochu i peluszki na tym samym polu. Zaprawiać nasiona przed wysiewem zaprawą tiuramową (np. Zaprawa nasienna T lub Zaprawa nasienna T zawiesinowa, lub Zaprawa Funaben T) lub karbaminową (np. Dithane M-45). Ponadto opryskiwać plantacje od pojawienia się pierwszych plam na liściach preparatem karbaminowym (np. Cynkomiedzian, Cynkotox lub Dithane M-45).