Zasady prawidłowego żywienia i wady żywieniowe

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 2

Zasady prawidłowego żywienia i wady żywieniowe

Slide 3

Polak głodny to Polak zły. Chyba każde dziecko zna to przysłowie. Tylko czy aby na pewno złość i radość była nieodłącznym rezultatem pełnego żołądka? Jest w tym trochę prawdy. Musimy jednak pamiętać, aby ten nasz żołądek nie był przeciążony. Proces trawienia nie jest wcale taki obojętny dla naszego organu. Polska kuchnia to kuchnia tłusta. Od niedawna dopiero zaczynamy zwracać uwagę na to co jemy, w jakich ilościach i jak łączymy ze sobą. Zapewne każdy pamięta szlachcica, który jadąc po Danii, czy Włoch, oburzał się gdy na obiad podano mu trawę (czyli sałatę).

Slide 4

Nasi zachodni sąsiedzi zdecydowanie wcześniej przyswoili sobie zwyczaj zdrowego jedzenia (zresztą jak też sprawy higieny i jeszcze wiele innych). Od wieki wieków ludzie byli chudzi, grubsi, puszyści i niestety tłuści. Coraz częściej zdarzają się w Polsce przypadki bardzo dużej nadwagi, już chorobliwej. Dla dobra naszego organizmu powinniśmy zachowywać prawidłową wagę. Pomagają nam w tym różne diety. Skuteczne, czy mniej, ale zawsze popularne. Równo z dietami w parze powinny iść ruch, brak stresu, a w skrajnych przypadkach nawet leki. Trzeba o tym pamiętać, nie sama dieta czyni cuda.

Slide 5

Jak prawidłowo karmić swój organizm, aby mu pomóc, a nie zaszkodzić? Warto pamiętać, że zdrowe pożywienie to takie, które dostarcza organizmowi wszystkich niezbędnych składników mineralnych, a przy tym zapewnia odpowiednią liczbę kalorii. Podstawą zasadą zrównoważonej diety jest między innymi duże urozmaicenie spożywanych pokarmów, co sprzyja zachowaniu właściwych proporcji między białkami, tłuszczami i węglowodanami. Natomiast nieracjonalny sposób odżywiania może przysporzyć nam jedynie niepotrzebnych zmartwień i przyczynić się do powstania różnych schorzeń lub nawet poważnych chorób jak, np.: nowotwory, osteoporoza, choroby jelita grubego, choroby sercowo-naczyniowe, udar mózgu, otyłość, schorzenia układu nerwowego. Jak temu zapobiec??

Slide 6

JAKIE SĄ PODSTAWOWE ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA? - Spożywane posiłki powinny być jak najbardziej urozmaicone - Należy pamiętać, aby w naszym jadłospisie znalazły się produkty zbożowe (pieczywo ciemne, płatki, kasze, makarony), produkty mleczne - niskotłuszczowe (mleko, ser biały, jogurty, kefiry), produkty wysokobiałkowe (ryby, drób, mięso) oraz warzywa i owoce. - Posiłki należy spożywać regularnie i powinno ich być co najmniej trzy w ciągu dnia o umiarkowanej wielkości - w tym koniecznie śniadanie, które przygotowuje organizm do nowego dnia. - Należy unikać spożywania posiłku bezpośrednio przed snem. - Podstawą energetyczną każdego jadłospisu powinny być produkty zbożowe. - Nielimitowane może być spożycie warzyw i w mniejszym stopniu owoców.

Slide 7

-Należy spożywać chude gatunki mięsa oraz takie produkty, jak: ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych. - Woda mineralna oraz naturalne soki z owoców i warzyw to kolejne ważne składniki zdrowej diety. - Należy ograniczyć spożywanie słodyczy i tłuszczów zwierzęcych, gdyż są to produkty wysokoenergetyczne i bogatotłuszczowe. - Ograniczenie spożycia soli kuchennej. Sód zawarty w soli podnosi ciśnienie krwi oraz sprzyja powstawaniu raka żołądka. - Prawidłowo zestawione posiłki złożone z wszystkich grup pokarmowych. - Eliminacja bądź redukcja do minimum białego cukru z diety. Cukier nie dość, że nie dostarcza żadnych istotnych składników odżywczych, to wypiera wartościowe związki ze spożywanego pokarmu. Cukier jest główną przyczyną próchnicy zębów, osłabia układ odpornościowy i sprzyja powstawaniu otyłości i doprowadza do chorób krążenia.

Slide 8

- Picie dużych ilości wody między posiłkami. Optymalna ilość to sześć szklanek dziennie. Wodę należy pić nie później niż 15 minut przed posiłkiem i nie wcześniej niż trzydzieści minut po posiłku. Im mniej płynów podczas posiłków tym lepiej. - Zasada nie przejadania się i powolnego spożywania pokarmów - Zapewnienie żołądkowi odpoczynku pomiędzy posiłkami. - Spożywanie kolacji na 2-3 godziny przed snem, co stwarza lepsze warunki dla odpoczynku całego organizmu. Gwarancją zdrowego i głębokiego snu jest pusty żołądek. - Regularne spożywanie posiłków z zachowaniem 5-6 godzinnej przerwy. - Odpowiedni wybór tłuszczów. Oleje roślinne są bezsprzecznie lepsze niż tłuszcze zwierzęce, ponieważ zawierają one przeważająco więcej tłuszczów nienasyconych, które nie przyczyniają się bezpośrednio do podwyższenia cholesterolu, a nawet go obniżają.

Slide 9

BEZPIECZEŃSTWO DLA ZDROWIA W ROZMAITOŚCI SPOŻYWANYCH PRODUKTÓW Musimy pamiętać, że nie ma takiego produktu, który zawierałby wszystkie niezbędne składniki odżywcze (jest ich około 60) w odpowiedniej ilości i proporcji. Stąd też żywieniowcy podzielili produkty spożywcze na grupy: Produkty wchodzące w skład poszczególnych grup mają zbliżona zawartość składników odżywczych. Są to: - produkty zbożowe - (obejmujące wszystkie rodzaje pieczywa, mąki, makarony, kasze) stanowią źródło węglowodanów, witamin z grupy B, białka roślinnego i błonnika; - produkty nabiałowe (mleko, kefir, jogurt, twarogi) - dostarczają nam najlepiej przyswajalnego wapnia, wysokowartościowego białka, witaminy B2; - mięso, ryby, jaja, sery i suche nasiona strączkowe, które zawierają białko o wysokiej wartości odżywczej oraz witaminy z grupy B; - tłuszcze stanowiące główne źródło energii, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) oraz witamin A, D, E, K; - warzywa i owoce - najbogatsza składnica różnorodnych witamin i składników mineralnych. A więc, bezpieczeństwo dla zdrowia polega na tym, aby codziennie jeść produkty z każdej grupy.

Slide 10

Głównymi źródłami węglowodanów są: pieczywo, owoce i słodycze

Slide 11

UTRZYMANIE NALEŻNEJ MASY CIAŁA CHRONI PRZED CHOROBAMI PRZEMIANY MATERII Wieloletnie badania naukowe i epidemiologiczne udowodniły, że otyłość sprzyja wybitnie powstawaniu wielu chorób, szczególnie nadciśnieniu tętniczemu, cukrzycy, miażdżycy - a w efekcie chorobie niedokrwiennej serca, czy naczyń mózgowych. U kobiet otyłość jest szczególnie niebezpieczna. Kilkakrotnie częściej obserwuje się u nich wzrost zapadalności na raka piersi i macicy. Również wzrost masy ciała sprzyja występowaniu kamicy pęcherzykowej, co dotyczy w podobnym stopniu obu płci. Nie zapominajmy również, że otyłość uznawana jest za chorobę metaboliczną. Wiedza obecnie pozwala rozpoznawać tzw. otyłość brzuszną, która szczególnie groźna jest u mężczyzn, gdyż sprzyja ww. chorobom, zwłaszcza na podłożu miażdżycowym. Pamiętajmy, więc, że utrzymując należną masę ciała sami po części wpływamy na nasze zdrowie.

Slide 12

CIEMNE PIECZYWO JEST BOGATSZE W WITAMINY, SKŁADNIKI MINERALNE I BŁONNIK POKARMOWY NIŻ PIECZYWO BIAŁE Wartość odżywcza przetworów zbożowych, mąki i kasz zależy nie tylko od rodzaju ziarna, lecz przede wszystkim od stopnia jego przemiału. Podczas przemiału ziarna na mąkę części zewnętrzne, bogate w składniki odżywcze zostają odrzucone do otrąb. Im mąka i pieczywo są bielsze, a kasza drobniejsza, tym mniej zawierają witamin, szczególnie witaminy E, składników mineralnych, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) oraz błonnika, czyli włókna roślinnego. W mąkach bardzo białych zawartość np. witaminy BI i PP zmniejsza się prawie dziesięciokrotnie, witaminy B2 zaś trzykrotnie.

Slide 13

MLEKO JEST NAJWAŻNIEJSZYM ŹRÓDŁEM WAPNIA W DIECIE Wapń jest głównym składnikiem mineralnym kości i zębów, znajduje się w surowicy krwi, jest potrzebny do prawidłowego krzepnięcia krwi, a także do prawidłowej czynności serca. W przypadku niedoboru wapnia w pożywieniu organizm wykorzystuje wapń z własnych kości - następuje wówczas odwapnienie objawiające się kruchością i łamliwością kości. Wapń jest niezbędny do prawidłowego rozwoju kości, do wzrostu, dlatego też zapotrzebowanie na ten składnik u dzieci i młodzieży oraz kobiet ciężarnych i karmiących jest znacznie większe niż u ludzi dorosłych. Proponowane 2 szklanki mleka chudego (niskokalorycznego) pokrywa to zapotrzebowanie.

Slide 15

RYBY - ZDROWSZYM ŹRÓDŁEM BIAŁKA NIŻ MIĘSO Białka zajmują szczególne miejsce w budowie i stałej odnowie organizmu. Zawartość białek w mięsie ryb jest zbliżone do tej, jaka występuje w mięsie zwierząt. Białko ryb jest bardziej lekko-strawne, a jego skład aminokwasowy jest zbliżony do zapotrzebowania człowieka Istotna różnica polega również na zawartości tłuszczów. Tłuszcz rybi zawiera znaczną ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym także niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) omega-3 i omega-6. Uważa się, iż kwasy omega-3 odgrywają istotną rolę w profilaktyce miażdżycy. Z tego powodu zalecamy jedzenie 2-3 razy w tygodniu ryb, głównie morskich.

Slide 16

DUŻO WARZYW I OWOCÓW ZAPEWNIA ORGANIZMOWI WYSTARCZAJĄCĄ ILOŚĆ WITAMINY C, BETA-KAROTENU, MINERAŁÓW I BŁONNIKA POKARMOWEGO Są głównym źródłem makro- i mikroelementów, witamin, naturalnych kwasów, związków zapachowych, pektyn oraz błonnika, czyli włókna roślinnego. Błonnik pokarmowy nie należy wprawdzie do składników odżywczych, lecz jest on nam potrzebny ze względu na swą ważną rolę w regulacji ruchów perystaltycznych przewodu pokarmowego i procesów przemiany materii. Warzywa i owoce są jedyną grupą produktów spożywczych dostarczających człowiekowi witamin C (kwas askorbinowy), a ponieważ nie jest ona magazynowana w organizmie, trzeba ją spożywać codziennie i to w dość dużych ilościach. Warzywa i owoce są także jedynym źródłem prowitaminy A czyli beta-karotenu oraz kilku witamin z grupy B.

Slide 17

OGRANICZENIE SPOŻYCIA TŁUSZCZÓW ZWIERZĘCYCH I OBFITUJĄCYCH W CHOLESTEROL JEST NIEODZOWNYM WARUNKIEM PROFILAKTYKI MIAŻDŻYCY I CHORÓB Z NIĄ ZWIĄZANYCH. Ograniczenie spożywania tłuszczów zwierzęcych i produktów obfitujących w cholesterol jest nieodzownym warunkiem profilaktyki miażdżycy, a tym samym zawału serca. Tłuszcze zwierzęce bogate w nasycone kwasy tłuszczowe podnoszą stężenie cholesterolu w surowicy i zwiększają krzepliwość krwi. Ponadto bogata w tłuszcze zwierzęce dieta sprzyja otyłości oraz niektórym nowotworom.

Slide 18

Źródła tłuszczów zwierzęcych

Slide 19

Źródła tłuszczów roślinnych

Slide 20

UNIKANIE SŁODYCZY CHRONI PRZED PRÓCHNICĄ ZĘBÓW I UŁATWIA UTRZYMANIE NALEŻNEJ MASY CIAŁA Cukier nie dostarcza żadnych niezbędnych składników odżywczych, a jego bogate źródło energii wypiera z żywienia produkty zawierające te składniki. Szkodliwość cukru dla organizmu polega na jego szybkiej przemianie w tłuszcz odkładający się w tkankach. Spożywając bez ograniczeń słodkie produkty (cukier, ciasta, słodkie napoje itp.) można bardzo szybko utyć. Ponadto cukier i słodycze przyczyniają się do rozwoju próchnicy zębów stanowiąc doskonałe podłoże dla rozmnażania się bakterii. Pamiętajmy, że słodycze spożywane między posiłkami hamują apetyt, a to może prowadzić do niedoborów żywieniowych.

Slide 21

MNIEJ SOLI - MNIEJSZE ZAGROŻENIE NADCIŚNIENIEM TĘTNICZYM Jednakże przeciętnie zjadamy 30 razy więcej soli niż potrzebuje nasz organizm. Zapotrzebowanie organizmu na sól kuchenną waha się średnio ok. 0,5 gdobę, natomiast przeciętnie spożywamy ok. 15 gdobę. Ten nadmiar spożycia nie jest obojętny dla naszego zdrowia. Prowadzi to do nadciśnienia tętniczego, udarów mózgu. Badania ostatnich lat wykazały dużo większą zapadalność na raka żołądka u osób nadmiernie spożywających sól kuchenną. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca ograniczenie spożycia soli do 6-7 gdziennie, co oznacza l płaską łyżeczkę do herbaty.

Slide 22

NIE PICIE ALKOHOLU JEST ROZSĄDNIEJSZE OD UMIARU W SPOŻYCIU, A NADMIAR RUJNUJE ZDROWIE W zdrowym żywieniu nie powinno być miejsca na alkohol, który jest bogatym źródłem energii, wywiera działanie toksyczne i nie zawiera żadnych składników pokarmowych.

Slide 23

Wpływ alkoholu na niektóre narządy

Slide 24

SKŁADNIKI ŻYWIENIOWE Prawidłowe żywienie powinno zawierać wszystkie podstawowe składniki pokarmowe, budulcowe, energetyczne i regulujące. Składniki te służą do budowy nowych i odbudowy zużytych komórek. Stanowią też źródło energii niezbędnej do pracy mięśni oraz różnych czynności narządów wewnętrznych. Spełniają również funkcje tzw. regulatorów warunkujących prawidłowe funkcjonowanie ustroju człowieka. Według tego podziału do składników budulcowych zaliczamy witaminy i sole mineralne. Sprawne funkcjonowanie organizmu człowieka zależy przede wszystkim od systematycznego dostarczania mu pożywienia zawierającego w odpowiednich ilościach składniki.

Slide 26

Ze względu na ich funkcję dzielimy na następujące grupy: Składniki budulcowe, do których należą przede wszystkim białka, złożone z aminokwasów, niektóre związki mineralne, oraz pewne tłuszcze i węglowodany. Są one potrzebne głównie do budowy komórek i tkanek; Składniki energetyczne, to jest tłuszcze i węglowodany oraz białka nie wykorzystane do innych celów. Składniki te są konieczne do działania narządów wewnętrznych, do takich funkcji organizmu jak: oddychanie, wydzielanie gruczołów, do utrzymania ciepłoty ciała, do pracy mięśni. Składniki regulujące, do których należą przede wszystkim witaminy i niektóre składniki mineralne. Wchodząc w skład wieku enzymów i koenzymów, składniki te warunkują prawidłowe procesy przemiany materii i energii., niezbędne to utrzymania komórek i tkanek we właściwym stanie usprawniając takie procesy jak: wapnienie kości, krzepnięcie krwi, wytwarzanie ciał odpornościowych.

Slide 27

Głównymi źródłami białek zwierzęcych są: mleko i jego przetwory oraz mięso, drób i ryby

Slide 28

Główne źródła białek roślinnych

Slide 29

Piramida zdrowego żywienia Dawno zostało udowodnione, że prawidłowe żywienie jest warunkiem zdrowia. Regeneruje organizm, zapobiega groźnym chorobom, pomaga w prawidłowym wzroście dzieci i młodzieży. Racjonalne żywienie ma nie tylko wpływ na zdrowie i rozwój ciała ale przyczynia się także do kształtowania odporności psychicznej, silnej woli, pogody ducha, spokoju, odwagi a więc cech związanych z układem nerwowym. Produkty spożywcze zostały podzielone na 4 grupy ze względu na ich wartości odżywcze: 1. Mięso, ryby, drób, podroby, jaja, tłuszcze, słodycze; 2. Mleko i jego przetwory: twarogi, sery twarde, topione, kefiry, jogurty; 3. Warzywa i owoce; 4. Produkty zbożowe.

Slide 30

Piramida zdrowego żywienia

Slide 31

Najczęściej powinniśmy spożywać produkty zbożowe: ciemne pieczywo, kasze, płatki zbóż, kukurydzę, ryż, makaron. Należy je jeść codziennie po 5-12 porcji. Równie często powinniśmy jadać owoce i warzywa, szczególnie zielone. Mleko i jego przetwory: jogurty, kefir, sery, powinniśmy jadać każdego dnia po 3-4 porcje. Mięso i zamienniki takie jak: jaja, ryby, rośliny strączkowe (fasola, groch, soja) jeden dwa razy w tygodniu.

Slide 32

Dieta śródziemnomorska to najzdrowszy sposób odżywiania; charakteryzuje się ona wyselekcjonowanym spożyciem mięsa, jaj i cukru. Dominującym tłuszczem jest oliwa z oliwek. Stosuje się dużą ilość czosnku, ziół. W diecie tej jest mało produktów zwierzęcych, a dużo roślinnych. Jest to model zdrowego odżywiania, którego podstawą są: ser biały, owoce i warzywa, w tym dużo strączkowych, pieczywo, makarony, kasze i inne ziarna zbóż oraz ziemniaki. Dieta zawiera także sery i jogurty.

Slide 33

Dzienna racja pokarmowa Przyjmowane pokarmy powinny całkowicie zaspokoić ilościowe i jakościowe zapotrzebowanie energetyczne ustroju. Zależnie od rodzaju wykonywanej przez człowieka pracy i wielkości zapotrzebowania energetycznego, liczba posiłków może wahać się od 3-5. Długie przerwy między posiłkami są niepożądane. Do szkoły lub pracy nie należy wychodzić na czczo. Posiłki powinny być spożywane zawsze o tej samej porze dnia, bezpośrednio po przygotowaniu, w stanie świeżym. Całodzienny posiłek powinien dostarczyć wszystkich składników pokarmowych. W jadłospisie należy uwzględnić dwa lub trzy rodzaje warzywa, w tym jeden w postaci surówki. Jeść należy powoli, bez pośpiechu, przed połknięciem pokarm należy dokładnie przeżuć i połykać w małych ilościach. Przy jedzeniu należy zachować spokój, unikać nadmiernych wzruszeń i stresów oraz nie czytać. Ważną rolę odgrywa prawidłowe przygotowanie posiłków, ponieważ powoduje, iż jedzenie jest smaczne i sprawia wiele przyjemności.

Slide 34

Śniadanie Drugie śniadanie

Slide 35

Obiad Kolacja

Slide 36

Do zaleceń związanych z przechowywaniem i postępowaniem z żywnością: Zaliczyć można: mycie rąk, mycie wszystkich produktów pod bieżącą wodą, czystość urządzeń i garnków, przechowywanie żywności w niskiej temperaturze (w lodówce, zamrażarce), sprawdzanie na opakowaniu daty przydatności do spożycia, nie jadanie surowych mięs, ryb itp. Pojemniki na żywność powinny mieć specjalne pojemniki. Jeśli chodzi żywność to należy unikać substancji nadających kolor (barwników) w Polsce dopuszczonych jest 11; unikać produktów słodzonych sacharyny oraz emulgatorów (pozwalających na połączenie np. tłuszczu i wody), gdyż powodują one odwapnienie kości. Należy także unikać produktów, o których wiemy, że są produkowane w oparciu o hormony, enzymy, mączki kostne oraz antybiotyki. Hormony takie podawane dzieciom w pożywieniu mogą przyśpieszyć ich dojrzewanie.

Slide 37

A jak się odżywiamy? - spożywamy więcej kalorii niż jesteśmy w stanie spalić, - jemy tłusto i słodko, pijemy za mało czystej wody, a korzystamy w nadmiarze z używek - kupujemy również zbyt dużo żywności wysoce przetworzonej, półproduktów i dań gotowych zawierających barwniki, substancje zapachowe i smakowe, przeciwutleniacze i stabilizatory oraz szereg innych konserwantów ukrytych pod symbolem E. - żywimy się w barach typu fast food, jadamy zbyt mało owoców, warzyw i błonnika. - Większość konsumowanych na co dzień produktów mlecznych, mięsnych i roślinnych nie jest wyrobem ekologicznym, ale masową produkcją powstałą przy użyciu nawozów, środków ochrony roślin, antybiotyków i hormonów wzrostu. - Pożywienie, którego funkcją jest dostarczanie wszystkich niezbędnych składników odżywczych koniecznych do wzrostu i odnowy komórek i które stanowią źródło energii zasilającej organizm, przynosi niestety, wraz z wodą pitną, aż 90 wszystkich trucizn, jakie dostają się do naszego organizmu. - Nie bez znaczenia jest też fakt nadużywania leków i parafarmaceutyków. -Polacy biją światowy rekord w ilości zażywanych tabletek przeciwbólowych ! Lekarstwa zapisywane przez lekarzy różnych specjalności i na różne choroby, a stosowane jednocześnie, wchodzą ze sobą w interakcje, jak również wywołują skutki uboczne np. uczulenia.

Slide 38

Wady żywieniowe Niedożywienie ilościowe, to zbyt niska podaż energii, pokarmowej, która wystarcza na pokrycie spoczynkowej przemiany materii, natomiast jest zbyt mała na dodatkowe wydatkowanie związane z aktywnością fizyczną i umysłowa. Prowadzi to do powstawania deficytu energetycznego w organizmie. Proces ten w początkowym okresie nie zawsze powoduje objawy chorobowe, w związku z wyzwoleniem się mechanizmu adaptacyjnego, polegającego na obniżeniu tempa spoczynkowej przemiany materii. Wyrazem zewnętrznym takiego stanu jest ubytek masy ciała. Niedobory kaloryczne przeciągające się w czasie stanowią przyczynę niedożywienia ludzi.

Slide 39

Niedożywienie jakościowe Przewlekle niedobory niektórych składników odżywczych stanowią zagrożenie dla zdrowia człowieka. Skutki zdrowotne zbyt niskiej podaży niektórych składników z żywnością, to m.in.: - niedokrwistość z niedoboru żelaza, obserwowana szczególnie w populacji dzieci, młodzieży (głównie żeńskiej) i kobiet ciężarnych na skutek niedostatecznego spożycia produktów dostarczających żelazo, witaminę B12 oraz folianów -wole endemiczne - spowodowane zbyt niską zawartością jodu w glebie i wodzie, a tym samym małej jego zawartości w żywności produkowanej na terenach, gdzie jest jego niedobór, ponadto przyczyną tego jest nie stosowanie w żywieniu soli kuchennej jodowanej, która pozwala zapobiegać niedoborom przewlekłe zaparcia - spowodowane zbyt małą podażą błonnika pokarmowego w dziennej racji pokarmowej - subkliniczne stany niedoboru witamin - głównie witaminy C (szczególnie sezonowej na skutek małego spożycia warzyw i owoców, czy niedobory witamin antyoksydacyjnych obserwowane np. u osób z nadwagą i otyłością - zaburzenia gospodarki lipidowej na skutek niskiego spożycia jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych przy zbyt dużej ilości tłuszczów nasyconych.

Slide 40

Niedokrwistość z niedoboru żelaza - podłużne prążkowanie płytek paznokciowych łamliwość paznokci

Slide 41

Niedokrwistość z niedoboru żelaza Objawy na skórze i błonach śluzowych

Slide 42

Nieracjonalne, niezbilansowane żywienie oraz niewłaściwa jakość zdrowotna spożywanej żywności mogą w mniejszym lub większym stopniu stać się przyczyną wielu chorób i odchyleń w stanie zdrowia. Aktualnie szacuje się, że istnieje ponad 80 jednostek chorobowych wynikających z nieprzestrzegania prawidłowej diety lub spożywania żywności o niewłaściwych parametrach zdrowotnych. Choroby te określa się jako choroby lub zaburzenia zdrowia na tle wadliwego żywienia lub jako choroby dietozależne. Należą do nich m.in.: - choroby układu krążenia, w tym głównie: choroba niedokrwienna serca, zawał mięśnia sercowego, choroba nadciśnieniowa, udary mózgu, - niektóre choroby nowotworowe, jak np.: rak sutka u kobiet, rak gruczołu krokowego u mężczyzn, rak żołądka, rak jelita grubego,

Slide 43

Choroby przewodu pokarmowego OWRZODZENIE ŻOŁĄDKA

Slide 44

Choroby przewodu pokarmowego RAK WĄTROBY

Slide 45

Choroby przewodu pokarmowego RAK ŻOŁĄDKA

Slide 46

Choroby przewodu pokarmowego RAK DWUNASTNICY

Slide 47

- otyłość i nadwaga, - niektóre choroby układu trawiennego, jak np.:stany zapalne woreczka żółciowego, kamica żółciowa, niektóre choroby trzustki, przewlekłe zaparcia, uchyłkowatość jelit, próchnica zębów, poalkoholowa marskość wątroby, - cukrzyca insulinoniezależna, - osteoporoza, - niedokrwistość z niedoboru żelaza, - wole endemiczne na tle niedoboru jodu,

Slide 48

- zaburzenia w rozwoju układu nerwowego wywołane niedoborem kwasu foliowego, - hiperlipidemie, - dna moczanowa. - niektóre choroby degeneracyjne układu ruchowego, - niedobory wysokości i masy ciała (szczególnie u dzieci i młodzieży) - opóźnienie wzrastania i dojrzewania fizjologicznego dzieci i młodzieży, - subkliniczne stany niedoboru wielu witamin, głównie antyoksydacyjnych, - obniżenie odporności ogólnoustrojowej i zwiększenie podatności na zakażenia. Z nieprawidłowym i nieprawidłowo rozłożonym w czasie żywieniem jest związane także obniżenie zdolności do koncentracji uwagi, wydajności pracy, a także osłabienie możliwości przyswajania wiedzy i uczenia się.

Slide 49

Do zaburzeń związanych z nieprawidłowym żywieniem zalicza się również: - zatrucia i zakażenia pokarmowe oraz choroby zakaźne przenoszone drogą pokarmową, - ostre, podostre lub przewlekłe reakcje organizmu na obecność niektórych substancji toksycznych i obcych w żywności (pestycydy, pozostałości leków weterynaryjnych, azotany i azotyny, metale szkodliwe dla zdrowia itp.), - odczyny alergiczne na obecność substancji dodatkowych dozwolonych do stosowania do żywności.

Slide 50

Mówiąc o niekorzystnych skutkach nieprawidłowego żywienia, należy pamiętać również o uzależnieniach od używek (alkohol, kawa, tytoń) i ich zgubnym wpływie na zdrowie, szczególnie ludzi młodych. Aktualne wyniki badań stanu zdrowia społeczeństwa oraz dane epidemiologiczne z terenu całego kraju wskazują, iż wymienione choroby i odchylenia w stanie zdrowia dotyczą ok. 20-25 (10 min) ludności w Polsce. Tak więc sytuację należy uznać za wysoce niepokojącą. Konieczne wydaje się podejmowanie skutecznych działań mających na celu wyeliminowanie lub chociażby ograniczenie tych niekorzystnych zjawisk. Jednym z tego typu działań powinno być prowadzenie szeroko zakrojonej żywieniowej promocji zdrowia oraz intensyfikacja działalności oświatowej i edukacyjnej.

Slide 51

Uzmysłowienie sobie zagrożeń, jakie dla człowieka niesie współczesny świat i tego jak bardzo my sami, poprzez własne wybory, wpływamy na jakość egzystencji własnej i naszych bliskich jest często pierwszym krokiem na drodze do zmian. Świadomość prowadzi do pragnienia zmiany życia na lepsze, a wola do decyzji i konsekwencji działania. Warto więc odrzucić nałogi, oczyścić i odżywić ciało, zrzucić nadwagę i zmienić nawyki. Zysk gwarantowany! Ważnym i uzupełniającym składnikiem dla zdrowia są witaminy, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, chronią ustrój człowieka przed różnymi schorzeniami, wzmagają obronność skóry przed szybkim zniszczeniem.

Slide 52

Na zakończenie warto pamiętać o podstawowej zasadzie, że żywienie jest podstawową biologiczną potrzebą organizmu i dlatego wcale nie jest obojętne, co jemy, w jakich ilościach i kiedy. Są to, bowiem czynniki decydujące o naszym samopoczuciu, sprawności fizycznej i umysłowej, czyli o naszym zdrowiu! PRZYGOTOWAŁA MAŁGORZATA PROKOP

Slide 53

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ