Przemysł - II sektor gospodarki

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Przemysł II sektor gospodarki 1

Slide 2

Rewolucja przemysłowa Zapoczątkowana w XVIII w. w Wielkiej Brytanii, Główne przyczyny to: zwiększenie liczby ludności, powiększenie terytoriów kolonialnych, rozwój handlu zamorskiego, Polityczne osłabienie systemu feudalnego, Nagromadzenie wolnych środków, odpowiedni poziom nauki i techniki, Umiejętność wykorzystania do celów praktycznych 2

Slide 3

Rewolucja przemysłowa Budowa kanałów i regulacja rzek, 2 poł XVIII w. kanałomania Zbudowano 4000 mil kanałów, ok. 6440 km. Uzupełniły tę się drogi mytnicze, którycg długość zwiększyła się z 3400 mil w 1750 r. do 22 000 mil w 1836. 3

Slide 4

Rewolucja przemysłowa Rozpoczęła się w przemyśle włókienniczym, potem wzrasta zapotrzebowanie na wyroby hutnicze, Potrzeba zastąpienia dotychczasowych źródeł energii doskonalszymi urządzeniami napędowymi, 4

Slide 5

Rewolucja przemysłowa Przemysł fabryczny charakteryzował się: Powszechnym użyciem maszyn, daleko posuniętym podziałem pracy, masowością produkcji, 5

Slide 6

Rewolucja przemysłowa Od drugiej połowy XVIII wieku wzrost społeczno-gospodarczy był podyktowany zmianami w procesach produkcji lub zmianach produktów Majsterkowicze - samoucy 6

Slide 7

Era budownictwa kolejowego W 1830 uruchomiono pierwszą linie kolejową do Liverpool Manchester, W 1840 r. długość linii kolejowej wynosiła na świecie 7700 km, w 1850 38 000 km, w 1900 790 000 km, a w 1910 1 030 000 km, 7

Slide 8

1. 2. 3. 4. Przewaga przemysłu brytyjskiego była największa od lat 40 do 80 XIX wieku. W 1870 r. Wielka Brytania wytwarzała 33 światowej produkcji stając się fabryką świata, W 1890 największą potęgą przemysłową były już USA. Głownie ze względu na: Czynniki naturalne, Czynniki społeczne, czynniki ekonomiczne, Czynniki historyczne 8

Slide 9

Dodatkowo napływ kapitału i rozwój wielkich przedsiębiorstw, (J.P. Morgan, J.D. Rockefeller), Japonia na drogę uprzemysławiania weszła w 1868 r. Na początku XX wieku rozwój energii elektrycznej Silniki spalinowe, najpierw w przemyśle, potem w transporcie ropa naftowa, linia produkcyjna, 9

Slide 10

Przemysł obejmuje wg klasyfikacji działalności gospodarczej: 1. Górnictwo 2. Przetwórstwo przemysłowe 3. Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 10

Slide 11

Przykładowe gałęzie przemysłu: Przemysł wydobywczy, Energetyka, Hutnictwo, Przemysł elektromaszynowy, Przemysł włókienniczy, Odzieżowy i obuwniczy, Przemysł spożywczy, Przemysł mineralny, Przemysł drzewno-papierniczy, Pozostałe gałęzie przemysłu 11

Slide 12

Funkcje przemysłu 1. Ekonomiczna 2. Społeczna 3. Przestrzenna 12

Slide 13

Funkcja ekonomiczna Udział przemysłu w tworzeniu PKB Istotne zmiany na arenie międzynarodowej: spadek udziału w KWR i wzrost w krajach nowo uprzemysławianych. KWR 20-30 , Polska 21, Chiny -44, Malezja 46 Nigeria 32 13

Slide 14

Funkcja społeczna Miejsce pracy, Udział zatrudnionych w przemyśle w ogólnej liczbie czynnych zawodowo wykazuje tendencję spadkową, bo: postępująca automatyzacja , koncentracja kapitału i presja na obniżkę kosztów jako efekt zjawiska globalizacji, Zjawisko dezindustrializacji 14

Slide 15

W latach 1951-1995 zmiana kolejna zatrudnienia na rzecz sektora III nawet do 78 Zapoczątkowanie reindustrializacji, czyli przechodzenie od przemysłów o charakterze intensywnym kapitałowo, do przemysłów intensywnych intelektualnie, 15

Slide 16

Funkcja przestrzenna Przemysł jest elementem krajobrazu, przekształca środowisko naturalne lub stanowi uzupełnienie środowiska zantropogenizowanego, Zmienia sposób wykorzystania przestrzeni, 16

Slide 17

Regionalna struktura przestrzeni Rozmieszczenie produkcji przemysłowej w świecie jest zróżnicowane: KWR wytwarzają 75 wartości dodanej brutto przemysłu przetwórczego. Kraje rozwijające się udział ten mają na poziomie 25, w tym Afryka (0,8), Azja Południowa i Europa (1,4 ) 17

Slide 18

Przyczyny tego faktu: Uwarunkowania historyczne, Uwarunkowania ekonomiczne, Uwarunkowania społeczne, Uwarunkowania polityczne, Uwarunkowania infrastrukturalne 18

Slide 19

Kraje Azji Południowo-Wschodniej i Wschodniej Sukces Japonii stał się impulsem dla Singapuru, Hongkongu , Tajwanu i Korei Południowej, W latach 70 XX wieku dokonały proeksportowej restrukturyzacji produkcji przemysłowej Zmiana geograficzna produkcji, Niższe koszty pracy, Interwencjonizm państwa, Polityka gospodarcza Napływ BIZ 19

Slide 20

Chiny Ożywienie gospodarcze nastąpiło w drugiej połowie lat 80 XX wieku, Utworzenie SSE W latach 90 wartość inwestycji zagranicznych wyniosła 150 mld USD, Stopa wzrostu produkcji przemysłowej wyniosła 11,2 Rokroczny wzrost gospodarczy 8-10 20

Slide 21

Kraje Europy Środkowej i Wschodniej Lata 40 i 50 XX wieku to czas przyspieszonej industrializacji, Efekt to syndrom przemysłu ciężkiego, Syndrom obojętności innowacyjnej, w latach 80 okazało się że zaledwie 14 produktów ma standard zachodnioeuropejski, 21

Slide 22

Kraje Ameryki Łacińskiej Uprzemysławianie rozpoczęto jeszcze w okresie kolonialnym, przetwórstwo surowców, Silne powiązania z mocarstwami, pomoc przy budowie linii kolejowych, Podstawą rozwoju długo było rolnictwo plantacyjne i surowce Uprzemysłowienie dopiero w 1 poł XX wieku wydobycie ropy naftowej, rud elaza, manganu, budowa elektrowni wodnych i rozwój przemysłu, 22

Slide 23

Realizowano rozwój za pomocą strategii uprzemysłowienia zastępującego import, Zadłużenie pułapka zadłużeniowa, W latach 90 wzrost inwestycji zagranicznych, na ten region przypadało aż 25, Obecnie prawie 75 produkcji przemysłowej tego obszaru przypada na 4 kraje Brazylię, Meksyk, Argentynę i Chile nowo uprzemysłowione kraje 23

Slide 24

Czynniki lokalizacji przemysłu Lokalizacja ogólna Lokalizacja szczegółowa 24

Slide 25

Czynniki lokalizacji Pierwszym ich twórcą był A. Weber, wg niego czynniki lokalizacji to korzyści wynikające z konkretnych cech miejsca i jego uwarunkowań przestrzennych. Wpływają one na koszty tworzenia i funkcjonowanie przedsiębiorstw. 25

Slide 26

Czynniki lokalizacji Twarde czynniki: działki budowlane, obiekty kubaturowe, surowce, woda, energia, siła robocza, rynek zbytu, Czynniki miękkie, związane z kulturowymi, społecznymi i instytucjonalnymi warunkami tworzenia i prowadzenia zakładu produkcyjnego 26

Slide 27

Podstawowe czynniki lokalizacji Baza surowcowa, Baza energetyczna Rynek zbytu Czynnik transportu, Zasoby pracy Infrastruktura Zasoby wody Korzyści aglomeracji 27

Slide 28

Hutnictwo Wzrost produkcji z 777 mln t w 1998 r. do 1,13 mld t w 2005 r., Wzrost udziału Azji, produkuje obecnie ponad 50 stali surowej, Maleje udział tradycyjnych producentów: Ameryki Północnej, Europy, Największą produkcję na 1 mieszkańca realizują: Belgia, Finlandia, Korea Południowa, USA, Włochy, Niemcy, Indie, Tajwan 28

Slide 29

Hutnictwo aluminium Największą produkcję w sumie 70 realizują: Chiny, Rosja, Kanada, Stany Zjednoczone, Australia, Brazylia i Norwegia. W Polsce tylko 1 huta w Konine 29

Slide 30

Przemysł elektromaszynowy Najdynamiczniej rozwinięty w KWR: USA, Japonia, Niemcy, Wielka Brytani, Francja, Włochy, udział tego przemysłu wynosi ok.. 30-40 produkcji przemysłowej. 30

Slide 31

Przemysł chemiczny Najlepiej rozwinięty w Ameryce Północnej, Europie Zachodniej i Japonii, Przemysł chemii organicznej: sztuczne włókna, kauczuk syntetyczny Przemysł chemii nieorganicznej: kwas sierkowy, soda, chlor, nawozy sztuczne 31

Slide 32

Przemysł Polski Energochłonna gospodarka, duży udział przemysłów ciężkich: górnictwo, hutnictwo, zacofanie przemysłu, , niekorzystna struktura zużycia surowców energetycznych 32

Slide 33

Hutnictwo 1. Hutnictwo żelaza, oparte na rudach importowanych, własne złoża małe i o niskiej zawartości Fe, Dostateczna ilość natomiast zaopatrzenia w paliwo,, bo większość hut zlokalizowanych na terenie GZW Największe huty : Sędzimira w Krakowie, huta w Częstochowie, w Ostrowcu Świętokrzyskim, Stalowej Woli, i Arcelor Huta Warszawa Wielkość produkcji to ok.. 10 mln t rocznie 33

Slide 34

2. Hutnictwo metali nieżelaznych Hutnictwo miedzi, cynku i ołowiu, oraz aluminium Miedź, najwieksze miedzi jest w rejonie Lubin-Głogow, zloża zawieraja dmieszki np.. Srebra (Polska 7. miejsce w swiecie w produkcji srebra). Kopalnie miedzi to: Lubin, Polkowice, Rudna i Sieroszowice, Huty miedzi to Głogów i Legnica 34

Slide 35

Hutnictwo cynku i ołowiu, rozwinięte na bazie rodzimych złóż, wydobywanych i eksploatowanych od XIII w. Złoża płytko zalegają, są dość grube ale o niskiej zawartości rud. Wydobycie głownie w rejonie Olkusza, Trzebinia. Huty znajdują się ze względu e zużycie energii w procesie produkcji albo w GZW albo w pobliżu kopalń: Miasteczko Śląskie, Piekary Śląskie, Bukowno, Trzebinia i Katowice, 35

Slide 36

Przemysł elektromaszynowy Udział tego przemysłu w przemyśle przetwórczym -31, Koncentracja w dużych miastach i okręgach przemysłowych, Przemysł maszynowy: okręg katowicki produkcja maszyn ciężkich, i urządzeń dla górnictwa i hutnictwa, urządzenia dla energetyki, Warszawa, Poznań silniki wysokoprężne, maszyny do robot budowlanych i drogowych, maszyny i urządzenia dla rolnictwa bądź dla przemysłu spożywczego, Wrocław - maszyny do robot budowlanych i drogowych, bielski maszyny elektryczne wirujące 36

Slide 37

Przemysł elektrotechniczny i elektroniczny i precyzyjny Mały udział w produkcji 6,9, Warszawa kineskopy, elektroniczne przyrządy pomiarowe, urządzenia radarowe, urządzenia i narzędzia medyczne, lampy elektronowe, Nowy Sącz komputery, Kwidzyń telewizory, Kętrzyn źródła światła, 37

Slide 38

Przemysł środków transportu 9 udział w sprzedaży, Przemysł taboru kolejowego, Poznań, Wrocław, Zielona Góra, Ostrów Wielkopolski, Świdnica, Produkcja samochodów, FSM w Tychach 75 na eksport, koncern Daewoo, Gliwice Opel, 38

Slide 39

Przemysł chemiczny Znaczna liczba kombinatów Dobrze rozwinięta produkcja związków nieorganicznych i nawozów sztucznych Produkcja związków nieorganicznych rozwinęła się na bazie soli kuchennej i siarki. Sól Kujawy, Wielkopolska, Podkarpacie, ROW i na wybrzeżu, produkcja sody kaustycznej i kalcynowanej w Jaknikowie i Inowrocławiu, Chlor produkujemy w kombinacie chemicznym w Brzegu Dolnym, Oświęcimiu, Bydgoszczy i Włocławku. Siarka Tarnobrzeg i Lubaczów, Nawozy fosforowe i wieloskładnikowe to Police koło szczecina, Gdańsk (import fosforytów) 39

Slide 40

Przemysł chemiczny Przemysł farmaceutyczny duże miasta, Warszawa, Starogard Gdański, Poznań, jelenia Góra , Kutno i Pabianice Perfumeryjno-kosmetyczny, warszawa, Przemysł gumowy Olsztyn i Dębica 40

Slide 41

Przemysł mineralny Produkcja materiałów budowlanych, przemysł szklarski i ceramiczny, Południowo zachodnia cześć kraju granity, bazalty, porfiry, melafiry i piaskowce, marmury, Kielce i SkarżyskoKamienna dolomity, porfiry i melafiry Przemysł cementowy: Strzelce Opolskie, Górażdże, Ożarów, Sitkówka Nowiny, Małogoszcz, Działoszyn, Rudniki, Bielawy 41

Slide 42

Przemysł mineralny Przemysł szklarski huta szkła stołowego Krosno, Piotrków Trybunalski szkło płaskie, gospodarcze i opakowaniowe Przemysł ceramiczny Dolny Śląsk, Bolesławiec, Lubań, Strzegomia i Świdnica 42

Slide 43

Przemysł drzewny i papierniczy Słabo rozwinięty, ale ostatnio dynamicznie się rozwijający Przemysł tartaczny 0 Wytwórni płyt pilśniowych, Przemysł celulozowo- papierniczy Krapkowice, Klucze, Myszkowce 43

Slide 44

Przemysł spożywczy 24.9 wartości produkcji sprzedanej, Duża liczba niewielkich terytorialnie rozproszonych zakładów produkcyjnych, 44

Slide 45

Przemysł lekki 45

Slide 46

Maleje rola przemysłów tradycyjnych: górnictwa, hutnictwa, na rzecz nowoczesnych branż produkcja farmaceutyków, elektroniki, optyki. Na początku lat 90 udział przemysłu wysokiej techniki w światowej produkcji przemysłowej przekroczył 16, W ich strukturze 90 produkcji stanowią półprzewodniki, elektroniczna aparatura pomiarowa, sprzęt telekomunikacyjne, automatyka i roboty. 46

Slide 47

Przemysł wysokiej techniki charakteryzuje: Wydajność pracy wyższa o 50 od średniej dla całego przemysłu, a dynamika wzrostu dwukrotnie przewyższa tempo wydajności pracy w całym przemyśle, Materiałochłonność i energochłonność jest 30-40 niższa niż średnia w przemyśle, Wysoka opłacalność eksportu Wysoka rentowność , stopa zysku sięga 18-20, Nakłady na prace naukowo badawcze bardzo wysokie , Nie jest uciążliwy dla środowiska 47

Slide 48

Zmiana zatrudnienia w poszczególnych sektorach, wzrost do 40-50 w sektorze II. W latach 1951-1995 zmiana kolejna zatrudnienia na rzecz sektora III nawet do 78 Zapoczątkowanie reindustrializacji, czyli przechodzenie od przemysłów o charakterze intensywnym kapitałowo, do przemysłów intensywnych intelektualnie, 48