Polityka dynastyczna Jagiellonów

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Polityka dynastyczna Jagiellonów

Slide 2

Polityka Jagiellonów Za czasów panowania dynastii Jagiellonów w Polsce, rozwiązano w kraju wiele dotychczasowych kwestii spornych: - Uporządkowano sprawy między monarchą a Kościołem ( wprowadzono nowy tytuł prymasa) - Utrwalił się udział możnowładztwa w rządzeniu państwem; - Nadania przywilejów; - Utrwalono priorytety polityki dynastycznej;

Slide 3

Po śmierci Władysława Jagiełły rada królewska dokonała elekcji jego syna Władysława III wówczas 10-letniego chłopca. W imieniu małoletniego króla rządy sprawował jego opiekun Zbigniew Oleśnicki biskup krakowski. Wówczas to na pierwszy plan wysunęła się tzw. rada królewska organ doradczy króla, w skład którego wchodzili dostojnicy kościelni oraz wojewodowie i kasztelanowie. Równocześnie nadane im przywileje wprowadzały zasadę indygenatu.

Slide 4

Zasada indygenatu Polegała na tym, że urzędy i funkcje w danej ziemi mogą pełnić tylko ludzie wywodzący się z danej ziemi. Przykład: wojewodą Małopolski mógł zostać tylko urzędnik, który urodził się w Małopolsce. Efekt większe znaczenie uzyskali urzędnicy małopolscy i wielkopolscy zarządcy dwóch najważniejszych regionów państwa.

Slide 5

Sejm Z biegiem czasu spotykające się na zjazdach rycerstwo obradowało o wspólnej polityce stanowej. Do XIV w. zjazdy takie zwano wiecami, natomiast od końca XIV nazywano je sejmami. Zadanie domowe opisz kompetencje sejmów z czasów Jagiellonów. Obok zjazdów ogólnopolskich odbywały się tez zjazdy rycerstwa danej prowincji (np. Małopolski) były to tzw. sejmy prowincjonalne oraz sejmy ziemskie gromadzące rycerstwo danej ziemi.

Slide 6

Rządy Władysława Warneńczyka W wyniku koligacji rodzinnych Jagiellonów z Luksemburgami, na tron Węgier ( po wygaśnięciu męskiej linii rodu Luksemburgów) powołano młodszego syna Władysława Jagiełły Kazimierza. Nie otrzymał on jednak tronu, gdyż miał zbyt małe poparcie polskiego możnowładztwa. Tron Węgier otrzymał Władysław starszy syn Jagiełły. Od tej pory przebywał on prawie cały czas na Węgrzech przygotowując się do wojny z nacierającymi na Europę Turkami.

Slide 7

Śmierć Władysława III Krucjaty antytureckie w Europie nie zatrzymały pochodu Turków. W czasie jednej z bitew - pod Warną w 1444 r. zginął król Polski i Węgier Władysław III (zwany odtąd Warneńczykiem). Zniszczeniu uległa również unia polsko węgierska. Tymczasem w 1440 r. pod nieobecność Władysława III w Polsce, bojarzy litewscy wybrali królem Polski Kazimierza Jagiellończyka, który w 1444 r. automatyczne został nieodwołalnie królem Polski.

Slide 8

Bitwa pod Warną 1444 r.

Slide 9

Rządy Kazimierza Jagiellończyka Kazimierz od początku panowania pragnął wzmocnić swoją władzę jako króla. Pomagał mu w tym Zbigniew Oleśnicki oraz wsparcie bojarów litewskich, którzy wywalczyli sobie edykt stwierdzający, że Polska i Litwa łączą się w unii jako dwa osobne państwa, oraz że tylko Litwini mogą sprawować urzędy w Litwie. W r. 1447 Kazimierz został koronowany i panował do 1492 r.

Slide 10

Wojna trzynastoletnia Za czasów Kazimierza Jagiellończyka na nowo pojawił się problem rosnących w siłę Krzyżaków oraz problem oderwanego od Polski Pomorza Gdańskiego, co hamowało handel morski. W 1440 r. w Prusach (tereny zajęte przez Krzyżaków) rycerze utworzyli tajny Związek Pruski, który zwrócił się do Króla i poprosił o opiekę wobec ucisku krzyżackiego. Król nadał rycerstwu w Prusach przywileje oraz ogłosił akt inkorporacji (przyłączenia) ziem Zakonu do Korony. Oznaczało to wybuch wojny z Krzyżakami

Slide 11

W 1454 1466 trwała tzw. wojna trzynastoletnia , której pierwsza faza nie była zbyt pomyślna dla strony polskiej. Po klęsce wojsk polskich pod Chojnicami Krzyżacy zdobyli przewagę. Jednak z biegiem czasu Zakon zaczął odczuwać problemy finansowe, stracił Malbork (i przeniósł stolicę do Królewca) i musiał wycofać się z większości ziem. Wojnę zakończył pokój w Toruniu (II) w 1466 r: - Do Korony przyłączono część ziem krzyżackich ( tzw. Prusy Królewskie) oraz ziemię chełmińską; - Pozostała część Zakonu (Prusy Krzyżackie lub Zakonne) z Królewcem stała się lennem Polski;

Slide 12

Polityka wewnętrzna Jagiellończyka - Wzmocnienie władzy królewskiej; - Nadanie nowych przywilejów np. nieszawski z 1454 r., cerekwicki itd. - Wprowadzono nowe dochody z regaliów (posiadłości władcy); - Nowe kierunki polityki dynastycznej Czechy (żoną Kazimierza była Elżbieta Habsburżanka matka królów, dzięki której po śmierci króla Czech, tron czeski ofiarowywano najstarszemu synowi Kazimierza Władysławowi Jagiellończykowi) - Węgry również, po śmierci króla Macieja Korwina, ofiarowały tron Władysławowi; - W ten sposób Jagiellonowie objęli panowanie w 4 państwach w Polsce, na Węgrzech, w Czechach i Wlk. Księstwie Litewskim.

Slide 13

Panowanie Jana Olbrachta Po śmierci Kazimierza w 1492 r. rządy w Polsce objął jego syn - Jan Olbracht, który nie był władcą na miarę swego ojca. W polityce zagranicznej poniósł porażkę i nie potrafił stawić czoła najazdom Turków. W efekcie Polska straciła panowanie nas Hospodarstwem Mołdawskim. Okres rządów Jana Olbrachta ma jednak duże znaczenie dla spraw wewnętrznych kraju. W 1493 r. narodził się sejm polski w takiej formie jaka znana była w tym czasie na Zachodzie Europy. W skład sejmu weszła rada królewska jako senat oraz przedstawicielstwo szlachty jako izba poselska