Literatura i teatr w starozytnej Grecji

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Literatura i teatr w starozytnej Marlena Płoszka Paulina Kolasa Patrycja Burtka Magdalena

Slide 2

Litera

Slide 3

Wielką nowością kultury greckiej VIII wieku p.n.e jest powstanie literatury pisanej, wyrastającej z tradycji literatury ustnej, która sięgała swymi korzeniami jeszcze mykeńskiej. Dziedziczy ona epoki po poprzednich pokoleniach język poetycki, a także tematykę swych dzieł opowiadających o czynach bogów i bohaterów. Spośród wielu utworów, które powstały w pierwszych pokoleniach twórców literatury pisanej przetrwały m.in., uznawane za arcydzieła Iliada i Odyseja. Obydwa utwory są poematami o znacznych rozmiarach. Iliada zawiera 15537

Slide 4

W historii literatury greckiej wyodrębnia się 3 główne okresy: archaiczny (ok. IX w. p.n.e. - początek V w. p.n.e.) przeważała poezja epicka i liryczna, a twórcy byli wyrazicielami poglądów zbiorowości. Ukoronowaniem literatury owych czasów (prawdopodobnie VIII w. p.n.e.) były dwa dzieła epiki bohaterskiej: Iliada i Odyseja, przypisywane Homerowi, poecie związanemu prawdopodobnie z kręgiem jońsko-eolskim. Eposy Homera należą do tradycji rycersko-dworskiej. o Greccy poeci z okresu archaicznego:  grecki epik, uważany za autora Iliady i  Odysei. Legenda mówi, że był ślepym śpiewakiem wędrownym (aojdą). Jest uważany za najstarszego znanego z imienia poetę. Homer-

Slide 5

Arktionos- autor Zburzenia Ilionu Stasinos twórca Opowieści cypryjskich, w których zawarte były opowieści o porwaniu Heleny i Parysa oraz wyprawa Achajów na Troję. Hagias- twórca Powrotów , opowieści o dalszych losach uczestników wojny trojańskiej. Hezjod autor Teogonii, opowieści o bogach i herosach oraz Prac i dni, opisujących pracę rolnika. Herodot- (ok. 485-ok. 425 p.n.e.), grecki historyk z Azji Mniejszej, zwany przez Cycerona ojcem historii. Gorący rzecznik demokracji. Autor licznych opisów podróży, jak też materiałów historycznych, etnograficznych i geograficznych. Najważniejsze dzieło Dzieje zawiera opis ekspansji Persji pierwszych Achemenidów, wypraw na Grecję zakończonych klęską pod Platejami (479 p.n.e.).

Slide 6

Tukidydes (ok. 460 - ok. 396 p.n.e.), był historykiem grecki. W 424 p.n.e. w czasie wojny peloponeskiej wybrany na stratega. Autor stwierdzenia, że to nie bogowie, lecz ludzie decydują o biegu historii, kierując się przy tym własnymi interesami. Jest autorem Wojny peloponeskiej.

Slide 7

W epoce archaicznej oprócz twórczości Homera rozwijała się również poezja liryczna, była ona adresowana do arystokracji i miała na celu przekazywanie aspektów wychowawczych; słuchającym, chodziło również o przekaz treści etycznych, moralizatorskich i politycznych.  Liryka starożytnej Grecji wywodzi się od magicznych zaklęć i modlitw wznoszonych do bogów, przy wtórze muzyki. Starożytni dzielili pieśni na chóralne (zwłaszcza hymny, z pochwałami bogów i bohaterów) oraz treny, a także pieśni

Slide 8

W czasach antycznych liryka (melika), rozkwitała od końca VII i początku VI wieku p.n.e. Do najbardziej znanych starożytnych liryków greckich należą: Safona, Anakreont, Symonides i Teokryt.  Safona

Slide 9

o klasyczny zwany attyckim (V-IV w. p.n.e) okres w dziejach starożytnej Grecji od wojen perskich do śmierci Aleksandra Wielkiego w 323 p.n.e. Rozkwit w okresie klasycznym przeżywała literatura szczególnie poezja i dramat (Ajschylos, Eurypides, Sofokles), także historiografia (Herodot, Tukidydes, Ksenofont). Historiografia dziejopisarstwo, nauka zajmująca się historią piśmiennictwa. Na historiografię składają się wszystkie rodzaje piśmiennictwa historycznego, będące wynikiem pracy historyka. o hellenistyczny (III-I w. p.n.e) - zwany aleksandryjskim, w poezji zaznaczył się wpływ eksperymentu literackiego i retoryzowania prozy, literatura nasyciła się uczuciowością.

Slide 10

W okresie starożytnym, na terenie Grecji Arystoteles dokonał klasyfikacji gatunków literackich, z której korzystamy do dnia dzisiejszego. W literaturze wyodrębnił on dramat, który wyróżniał dwa rodzaje tj.: tragedii i komedii. Oddzielnie wyodrębnił się epika oraz liryka. Częścią tej ostatniej jest poezja, która wyróżnia elegie, ody, treny, oraz hymny.   Przedstawicielami dramatu w Grecji byli: Komediopisarze : Arystofanes  napisał m.in. : Ptaki, Chmury, Żaby; Menander był autorem pracy pt.: Kobieta z Samos; Tragicy: Ajschylos autor sztuki Siedmiu przeciw Tebom, Persowie, Agamemnon;  Sofokles napisał m.in.: Antygonę, Króla Edypa,

Slide 11

Teat

Slide 12

Teatr grecki  wywodzi się z tradycji obrzędów religijnych, zwłaszcza związanych z obchodami ku czci Dionizosa. Widowiska te musiały być łatwo dostępne dla ludności, pierwsze sztuki wystawiano więc na wytyczonym u stóp wzgórza placu zwanym orchestrą, a na jego środku ustawiano ołtarz. Początkowo orchestra miała kształt zbliżony do prostokąta, koła albo elipsy, ostatecznie przyjął się kształt koła. Na placu występował chór i odbywały się popisy taneczne. Widzowie zasiadali

Slide 13

Agora W Atenach sztuki teatralne były wystawiane także na agorze, na prowizorycznie wzniesionych konstrukcjach drewnianych. Jednak w roku 490r.p.n.e. doszło do katastrofy drewniana konstrukcja trybun załamała się i śmierć poniosło wiele osób. Najprawdopodobniej to wydarzenie zdecydowało o przeniesieniu widowisk

Slide 14

Skene Wraz ze wzrostem liczby aktorów występujących na scenie i wzbogacaniem akcji przedstawień, niezbędne stało się pomieszczenie, w którym aktorzy mogli zmieniać stroje. Problem rozwiązano poprzez wybudowanie przy orchestrze, naprzeciw theatronu, budynku zwanego skene.  Skene szybko zaczęła służyć nie tylko jako garderoba, ale też jako tło do rozgrywanych przedstawień. W ścianie budynku umieszczono troje drzwi, przez które wychodzili aktorzy. Środkowe, służyły głównym postaciom, a boczne innym bohaterom dramatu. Z czasem przybyło bohaterów akcji, aktorzy przenieśli się z orchestry na proskenion

Slide 15

Teatr Kamienny W okresie klasycznym, około 425r.p.n.e, rozpoczęto budowę teatru kamiennego, w miejscu istniejącego od czasów Pizystrata teatru z drewna. Budowa przebiegała etapami, a ukończono ją około 338r.p.n.e. Nowy teatr mógł pomieścić około 17 000 widzów. Theatron o szerokości 100 m i wysokości 90 m oparto o stok skały, na którym zbudowano z 78 stopni, wysokich na 33 cm każdy, podzielonych na trzy części dwoma szerokimi przejściami biegnącymi po łuku. Najniższa część obejmowała 17 rzędów stopni, środkowa i najwyższa po 32 stopnie. Poruszanie się ułatwiało 7 przejść ze stopniami biegnącymi promieniście. Na środku pierwszego rzędu umieszczono wykuty w kamieniu tron dla kapłana Dionizosa. Skene przybrała formę budowli o prostokątnej elewacji z dwoma wąskimi, wysuniętymi skrzydłami obejmującymi proskenion. Pomiędzy nimi a theatronem powstały przejścia zwane paradosami. Z przejść tych korzystał chór. Na ścianie skene, pomiędzy drzwiami umieszczano obrazy, tzw. pinakes, które służyły jako dekoracja. Orchesta miała średnicę 24 m. Na zewnątrz teatru wybudowano portyk, który służył widzom jako schronienie przed słońcem lub deszczem.

Slide 16

atr w okresie hellenistyczny W okresie hellenistycznym zachowano podstawowe elementy teatru greckiego, zmieniono jednak jego proporcje. Pogłębiono i podniesiono proskenion cofnięto paraskeniony a sam proskenion oparto na słupach, otrzymując pod proskenionem przestrzeń zwaną hyposkenionem. Z hyposkenionu wychodzili aktorzy grający duchy lub bogów podziemia, schodami przechodzili na proskenion, gdzie mogli wygłaszać swoje kwestie. Wzbogaceniu uległy także dekoracje. Wprowadzono periaktygraniastosłupy trójkątne, na ścianach których były wymalowane różne obrazy. Obrót graniastosłupa umożliwiał szybką zmianę tła. W teatrach greckich mogli występować tylko mężczyźni. Wcielali się oni także w role kobiet.

Slide 17

DZIEKUJ EMY ZA UWAGE