Renesans

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Renesans Średniowiecze XVw. Renesans Barok XVIw.

Slide 2

Renesans Wprowadzenie do epoki Twórcy renesansu Renesansowy świat uczuć Patriotyzm renesansowy Renesansowy stosunek do śmierci

Slide 3

O początkach słów kilka... Słowem RENESANS (z fr. renaissance) określa się nazwę epoki literackiej trwającej od połowy XIV do końca XVI wieku. W Polsce nazywa się ją też odrodzeniem. Są to czasy gwałtownego rozwoju sztuki i nauki, wielkich odkryć geograficznych, a także prawdziwego kultu starożytności, której dzieła stały się wzorcem dla poetów, pisarzy i artystów europejskich. Mówiło się wówczas, że twórcy renesansowi odrodzili sztuki i nauki po okresie upadku w dobie średniowiecza.

Slide 4

Najważniejsze pojęcia związane z renesansem Irenizm Reformacja Humanizm Utopia Neoplatonizm Antropocentryzm Horacjaniz m

Slide 5

Antropocentryzm Antropocentryzm (łac. antropos- człowiek, centrum- środek) to w rzeczywistości renesansowej, stawianie osoby ludzkiej, jej potrzeb i pragnień na pierwszym miejscu. W odróżnieniu od czasów średniowiecza, to nie wiara w Boga i dążenie do osiągnięcia zbawiania były najważniejsze, ale w centrum świata znalazły się pojedyncza osobowość, jej zainteresowania i pragnienia.

Slide 6

Człowiek zwrócił swe oczy, do tej pory wpatrzone z nadzieją w niebo, ku ziemi i zapragnął ją poznawać, odkrywać i zmieniać. Uwierzył w swe możliwości, zwłaszcza w potęgę rozumu, chciał je wykorzystać dla dobra swojego i bliźnich. Zaczął interesować się nauką i zapragnął ciekawie wypełnić dany mu czas, cieszyć się życiem, poznać jego sens kierując się przy tym hasłem epoki- słowami Tenencjusza- Homo sum et nil humanum a me alienum esse puto (Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce)

Slide 7

Irenizm Irenizm (gr. eirene- pokój) to w teologii chrześcijańskiej kierunek dążący do zniesienia rozbicia wyznaniowego przez wzajemne ustępstwa doktrynalne. Ireniści starali się wszelkie konflikty rozwiązywać na drodze pokojowej. Znanym irenisą był Erazm z Rotterdamu

Slide 8

Reformacja Reformacja to ruch religijny, kulturalny i społeczny, zapoczątkowany ogłoszeniem w 1517r. Wittenberdze przez Marcina Lutra 95 tez dotyczących konieczności zreformowania bogacącego się i odchodzącego od zasad wiary Kościoła Katolickiego. Postulaty te zostały poparte przez chłopów w wojnie chłopskiej w 1525.

Slide 9

Wystąpienie stało się początkiem formowania się Kościołów protestanckich, odrzucających zwierzchnictwo papieża i nawiązujących w swych doktrynach do samodzielnych interpretacji Biblii (Pismo Święte), którą uznano za jedyne źródło objawienia.Reformacja oderwała od Kościoła katolickiego ok. 13 ówczesnej Europy. Sobór trydencki odrzucił ugodę z protestantami uznając ich za heretyków i podejmując działania przeciwko nim. W wyniku reformacji powstały protestanckie odłamy religii chrześcijańskiej takie jak: luteranizm, kalwinizm, anglikanizm, hugenoci.

Slide 10

Humanizm Humanizm to prąd umysłowy odrodzenia, głoszący ideał człowieka świadomie kształtowanego przez wszechstronne studia, o harmonijne rozwiniętej osobowości, dążącego do pełni człowieczeństwa. Prawdziwy humanista to człowiek wykształcony, o szerokich zainteresowaniach, otwarty, mądry oraz kochający świat i przyrodę.

Slide 11

Neoplatonizm Neoplatonizm to prąd filozoficzny czerpiący inspiracje z filozoficznego dorobku Platona. Był reprezentowany przez szkołę aleksandryjskorzymską ,szkołę syryjską, szkołę ateńską, Dorobkiem neoplatonizmu tego okresu (II-III w. n.e.) był neoplatoński system filozoficzny. Neoplatonizm był ostatnią formacją filozoficzną powstałą w Grecji. Miał swoich zwolenników w średniowieczu, wśród których należy wymienić przede wszystkim J.S. Eriugenę i M. Kuzańczyka. Inspirował niekiedy filozofów renesansu i w różnych postaciach powracał aż po wiek XIX, po F.W.J. Schellinga i G.W.F. Hegla. Jego pierwiastki możemy również odnaleźć w mesjanizmie polskim.

Slide 12

Horacjanizm Horacjanizm to naśladowanie w liryce europejskiej modelu poezji stworzonego przez rzymskiego pisarza Horacego. W utworach tych łączono elementy stoickie i epikurejskie. Charakteryzowała je także specyficzna metaforyka, wiążąca przeżycia ludzkie ze światem natury oraz powściągliwość w wyrażaniu uczuć. W Polsce najsłynniejszym naśladowcą Horacego był Jan Kochanowski.

Slide 13

Utopia Utopia (z greckiego ou - nie, topos - miejsce, czyli miejsce, którego nie ma) to nazwa wywodząca się z dzieła Tomasza Morusa Prawdziwie złota książeczka o najlepszym urządzeniu rzeczypospolitej i o nowej wyspie Utopii (1516, wydanie polskie 1947), które ukazywało obraz idealnie zorganizowanego społeczeństwa. Tą nazwą określa się nierealną wizję szczęśliwej, idealnej krainy, gdzie nie ma nędzy i wyzysku, przemocy oraz przymusowej pracy. Władze takiego państwa są sprawiedliwe, a obywatele szczęśliwi.

Slide 14

Z biegiem czasu pojęcie utopia zaczęło oznaczać: Wszelkie wyobrażenia idealnych struktur społecznych stanowiące przeciwstawienie sytuacji, w której powstawały Koncepcje przebudowy społeczeństw nie uwzględniające realiów i nie wskazujące środków i sposobów ich urzeczywistnienia Wszystkie rzeczy Gatunek całościowe obrazy przedstawiające pożądany stan literatury obejmujący utwory (przede wszystkim powieści), których tematem było życie idealnej społeczności, np. na nie odkrytych jeszcze lądach lub w odległej przyszłości.

Slide 15

Wybrani twórcy renesansu W Polsce: Jan Kochanowski Mikołaj Rej Piotr Skarga Mikołaj Kopernik Andrzej Frycz Modrze wski Na świecie: Francesco Petrarca Tomasz Morus Leonardo da Vinci Erazm z Rotterdamu Niccolo Machiavelli

Slide 16

Jan Kochanowski (1530- 1584) Jan Kochanowski urodził się w 1530 w Sycynie koło Zwolenia. W wieku lat czternastu rozpoczął swoją edukację w Akademii Krakowskiej. Później studiował także Królewcu i Padwie. W czasie nauki wiele podróżował po całej Europie. Do kraju powrócił w 1559, przez Marsylię i Paryż. Pomimo podziwu dla Ronsarda pisał początkowo po łacinie. Najwcześniejszym znanym nam wierszem polskim Kochanowskiego jest O śmierci Jana Tarnowskiego

Slide 17

Powróciwszy ze studiów padewskich Kochanowski piastował urzędy na dworach magnackich oraz na dworze królewskim. W 1575 brał udział w elekcji królewskiej, opowiadając się za kandydaturą Habsburga lub moskiewskiego carewicza. W 1575 poeta ożenił się z Dorotą Podlodowską i na stałe osiadł w Czarnolesie. W końcu lat 70. spadały na Kochanowskiego nieszczęścia: umarł jego brat, ok.1578 niespełna trzyletnia córka Urszula, a wkrótce potem druga córka, Hanna. Śmierć Urszuli była bezpośrednim impulsem do napisania Trenów, opublikowanych w 1580 roku. Sam poeta zmarł 22 VIII 1584 w Lublinie, a pochowany został w Zwoleniu.

Slide 18

Mikołaj Rej (1505- 1569) Mikołaj Rej, choć nosił rodowy przydomek z Nagłowic, to urodził się w Żórawnie k. Halicza. Do szkół uczęszczał w Skalmierzu, Lwowie i Krakowie, ale wedle tradycji nie przykładał się zbytnio do nauki. Dopiero na dworze wojewody sandomierskiego Andrzeja Tęczyńskiego, gdzie przebywał w latach 1525-30, zaczął się ćwiczyć we władaniu piórem.Pierwszym znanym nam w całości utworem Reja jest Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem. W latach czterdziestych XVI w. zetknął się Rej z ideami reformacyjnymi i zainteresował tematyką religijną, czego efektem był przekład Psałterza Dawidów (ok.1546) oraz dialogowany przekład luterskiego katechizmu.

Slide 19

W części utworu Źwierzyniec zwanej Figlikami wiele jest dowcipów o księżach. W tym okresie Rej był już zdecydowanym krzewicielem kalwinizmu. Zamknął kościoły w należących do niego miejscowościach - Bobinie, Nagłowicach, Okszy i Rejowcu - a na ich miejsce założył zbory kalwińskie. Następnie napisał swe najbardziej antykatolickie dzieło: Apocalypsis to jest Dziwna sprawa skrytych tajemnic Pańskich (1565). W Żywocie człowieka poczciwego, najważniejszej części dzieła Źwierciadła Rej przedstawiając swój pogląd na świat, unikał polemicznej zapalczywości. W utworze tym dał obraz idealnej egzystencji szlacheckiej. Zmarł we wrześniu 1569.

Slide 20

Piotr Skarga (1536- 1612) Piotr Skarga urodził się w Grójcu w 1536. Kaznodzieja, hagiograf i polemista katolicki. Studiował w Akademii Krakowskiej, a następnie jako bakałarz odbył jezuicki nowicjat w Rzymie. Pełnił godności wykładowcy w szkołach jezuickich. W Wilnie został pierwszym rektorem powołanej tam do życia przez Batorego (1578) Akademii. W 1588 został powołany na stanowisko nadwornego kaznodziei Zygmunta III. Funkcję tę pełnił do końca życia. Najważniejsze dzieła: O jedności Kościoła Bożego (1577), Żywoty świętych (1579) i Kazania sejmowe (1597). Zmarł w Krakowie 27 IX 1612.

Slide 21

Mikołaj Kopernik (1473-1543) Mikołaj Kopernik to wybitny polski astronom, matematyk, lekarz, prawnik, tłumacz poezji włoskiej i ekonomista. Pochodził z rodziny wywodzącej się z mieszczan krakowskich. Urodzony w Toruniu studiował w Krakowie (1491-95), natępnie w Bolonii, Padwie i Ferrarze. Po powrocie do Polski zamieszkał w Lidzbarku Warmińskim jako lekarz i sekretarz swojego wuja, Łukasza Watzenrode, biskupa warmińskiego.

Slide 22

W 1510 został kanonikiem warmińskim i zamieszkał we Fromborku, prowadził tam obserwacje astronomiczne i pisał swe główne dzieło. W czasie wojny polsko-krzyżackiej był zaangażowany w obronę Olsztyna (1520-1521). Kopernik jako pierwszy w czasach nowożytnych opracował heliocentryczny model Układu Słonecznego. Model Kopernika opublikowany drukiem w dziele De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach ciał niebieskiech) w Norymberdze w roku jego śmierci, opracowany był ok. 20 lat wcześniej i pojawiał się w odpisach rękopisów lub skrótach już przed 1543.

Slide 23

Teoria Kopernika stała się podstawą rozwoju nauk ścisłych w okresie renesansu jej zwolennikami byli m.in. J. Kepler i Galileusz, jej idee w dziedzinie kosmologii rozszerzyli Thomas Digges (w Anglii) i Giordano Bruno (we Włoszech). Pomimo że dzieło Kopernika było dedykowane papieżowi Pawłowi III, zwolennicy idei Kopernikańskich popadali w konflikty z Kościołem, a samo dzieło w 1616 znalazło się na indeksie ksiąg zakazanych, skąd zostało usunięte w 1828.

Slide 24

Andrzej Frycz Modrzewski ( 1503- 1572) Andrzej Frycz Modrzewski to znakomity pisarz polityczny epoki odrodzenia, moralista, teolog, reformator społeczny.Urodził się w Wolborzu. Studiował w Akademii Krakowskiej, a następnie przebywał w Niemczech (polecenia swego protektora Jana Łaskiego), gdzie zetknął się z tamtejszym ruchem reformacyjnym (z Marcinem Lutrem, Melanchtonem i ich otoczeniem). Najważniejsze dzieła Modrzewskiego to łacińskie rozprawy: O karze za mężobójstwo (1543), Mowa Perypatetyka Prawdomówcy (1545), a przede wszystkim O poprawie Rzeczypospolitej (155054). Związał się z kalwinistami, ale i ci oskarżyli go o herezję. Próbował potem mediować w sporach pomiędzy innowiercami, m.in. arianami, ale do braci polskich nie przystał.

Slide 25

Francesco Petrarca (1304-1374) Francesco Petrarca to jeden z najwybitniejszych pisarzy włoskich i europejskich, uwieńczony laurem poetyckim (poeta laureatus) na rzymskim Kapitolu w 1341. Dzieciństwo spędził we Włoszech, młodość w południowej Francji, następnie odbył szereg podróży, nawiązując stosunki z wieloma wybitnymi ludźmi epoki we Włoszech i za granicą. Był autorem pisanych głównie po łacinie utworów w duchu nowożytnego humanizmu, np. rozważania moralne, erudycyjne kompilacje, pisma polemiczne oraz poemat epicki Africa (1338-1342) stanowiący hołd dla starożytnego Rzymu.

Slide 26

Do historii literatury przeszedł bardziej jako poeta niż humanista, głównie dzięki zbiorowi wierszy lirycznych w języku włoskim Il canzoniere, który sam poeta nazwał Rerum vulgarium fragmenta zbiór ten, uznany za arcydzieło literatury światowej, składa się z 366 utworów, głównie sonetów. Petrarca jest autorem także osobistych wyznań Secretum (1341), gdzie występują znamienne wahania między ideałem życia kontemplatywnego i mistycyzmem wywodzącym się ze średniowiecza oraz pochwałą radości życia. Na całym świecie znany jest też z Pieśni, w których opisał swą miłość do Laury- przypadkowo poznanej kobiety.

Slide 27

Tomasz Morus (1478-1535) Tomasz Morus to angielski arystokrata, humanista, pisarz polityczny, członek parlamentu, lord. Był kanclerzem Anglii na dworze króla Henryka VIII. Ścięty za odmowę uznania króla za głowę Kościoła w Anglii. W pracy pt. Prawdziwie złota książeczka o najlepszym urządzeniu rzeczypospolitej i o nowej wyspie Utopii (1516) nakreślił wizję nowego, sprawiedliwego społeczeństwa, rządzonego demokratycznie, w którym nie ma własności prywatnej i osobistej, każdy obywatel zobowiązany jest do pracy i każdy wg potrzeb może z owoców tej pracy korzystać. W społeczeństwie tym nie ma obiegu pieniężnego, złoto i srebro używane są tylko do wymiany z innymi krajami.

Slide 28

Poglądy Morusa były wyrazem krytyki negatywnych skutków powstającej gospodarki rynkowej: nędzy coraz większej części społeczeństwa, odchodzenia od zasad moralnych i drapieżności warstw rządzących.

Slide 29

Leonardo da Vinci (1452-1519) Leonardo da Vinci to włoski malarz, rzeźbiarz, architekt, konstruktor, teoretyk sztuki, filozof, wszechstronny i najdoskonalszy przedstawiciel renesansu. Uczeń A. del Verrocchio we Florencji. Od 1472 był członkiem cechu malarzy. Jest autorem wielu obrazów m. in.: Chrzest Chrystusa (współpraca z Verrocchio), Hołd Trzech Króli, Dama z łasiczką (obecnie znajdująca się w Krakowie), Mona Liza, oraz wielu innych.

Slide 30

W 1516 na zaproszenie Franciszka I wyjechał do Francji, gdzie zajął się głównie budową kanałów osuszających bagna nad Loarą. Zmarł w Amboise 2 V 1519. Leonardo da Vinci obok działalności artystycznej i naukowej wiele pisał, czego najistotniejszym śladem jest Traktat o malarstwie zawierający m.in. uwagi dotyczące różnych rodzajów perspektywy, problematyki światła, koloru, konturu. Duże znaczenie w jego twórczości miały rysunki traktowane jako działania wspierające procesy badawcze.

Slide 31

Leonardo da Vinci uważany jest za jednego z największych geniuszy w historii cywilizacji, który w sposób harmonijny łączył indywidualność wielkiego artysty z olbrzymią wiedzą uczonego. Wpłynął na całe pokolenia twórców w różnych dziedzinach sztuki i techniki.

Slide 32

Erazm z Rotterdamu (1467-1536) Erazm z Rotterdamu był holenderskim filologiem i filozofem, jeden z czołowych humanistów odrodzenia. Domagał się reformy obyczajów i religii. Zwalczał scholastykę. Jeden z pierwszych krytycznych badaczy Nowego Testamentu. Uważał, iż każdy religijny autorytet i każdy dogmat należy poddać rozwadze rozumu. Przyczynił się jako filolog do rozwoju studiów hellenistycznych. Najważniejsze prace: Enchiridion militis christiani (1502), Colloquia familiaria (1518), De libero arbitrio (1524), Pochwała głupoty... (1509), szereg przekładów na język polski. Utrzymywał bliskie stosunki z wieloma polskimi humanistami i pisarzami.

Slide 33

Niccolo Machiavelli (1469-1527) Machiavelli Niccolo to włoski pisarz społeczny i polityczny, filozof, historyk. Jedna z czołowych postaci epoki odrodzenia we Włoszech i Europie. Sekretarz Kancelarii Dziesięciu (1498-1512). Po powrocie do władzy Medyceuszów więziony 1512-1513, skazany na wygnanie, powrócił 1519. Uwzględniał szeroko w swoich pracach czynniki społecznopolityczne. Posługiwał się w nich metodami empirystycznymi i indukcjonistycznymi. Zwolennik atomistycznej teorii społeczeństwa, dopatrywał się głównie motywów działań ludzkich w egoistycznej żądzy władzy i posiadania.

Slide 34

W Księciu (1532, wydanie polskie 1868) wyłożył doktrynę zwaną makiawelizmem, popierającą stosowanie przemocy, obłudy i postępu dla osiągnięcia sukcesu w polityce (cel uświęca środki). Ponadto autor komedii obyczajowych m.in. Mandragora (1521, wydanie polskie 1924), nowel, poematów.

Slide 35

Renesansowy stosunek do śmierci i przemijania Renesansowi humaniści marzyli o świecie, w którym panuje porządkujący wszystko rozum. Szybko jednak zauważyli, że nie każde zjawisko można logicznie wytłumaczyć. Bardzo często o życiu człowieka decyduje ślepy los utożsamiany z Bogiem lub Fortuną- rzymską boginią szczęścia... Człowiek Boże igrzysko a Fortun Topos światateartu Treny

Slide 36

Fortuna Fortuna to rzymska bogini kapryśnego szczęścia. Przedstawiano ją zwykle jako kobietę z zawiązanymi oczyma trzymająca w dłoni róg obfitości i ślizgającą się po morzu na kole lub kuli. Mówiono, że fortuna ma dwie twarze: dobrą (symbolizującą szczęście) i złą (przedstawiającą nieszczęście). Główną cechą tego bóstwa była jednak zmienność. Wedle paradoksalnej formuły, powtarzanej przez starożytnych, Fortuna jest stała w swoich odmianach

Slide 37

Człowiek Boże igrzysko Według jednego z filozofów późnej starożytności, człowiek jest w ręku Boga jedynie zabawką. Ten obraz powtarza się w literaturze nowożytnej. Wśród pisarzy polskich szczególnie zafascynowany motywem lalki był Bolesław Prus, który w swojej słynnej powieści Lalka uczynił z niej wielką metaforę ludzkiego losu. W renesansie także Jan Kochanowski pisał: Nie rzekł jako żyw żaden więtszej prawdy z wieka, jako kto nazwał Bożym igrzyskiem człowieka

Slide 38

Topos świata- teatru Już w starożytności porównywano świat do teatru, ludzi zaś do aktorów. Za reżysera i za razem widza spektaklu życia uważano bądź Boga, bądź tez kapryśny Los. Stoicki filozof Epiktet mawiał, że prawdziwy mędrzec powinien zasiąść na widowni i nie uczestniczyć w tragikomicznym przedstawieniu, którym jest życie. Także w Biblii św. Paweł mówi o widowisku świata, którego jedynym inscenizatorem jest Stwórca.

Slide 39

Treny Tren to wywodzący się ze starożytności gatunek poezji żałobnej. Opiewa on podniosłym stylem cnoty zmarłego, wyraża ból po jego stracie oraz przynosi pocieszenie w rozpaczy.

Slide 40

W Trenach Jana Kochanowskiego odzwierciedlone zostały po raz pierwszy w polskiej poezji przeżycia rodzinne i uczucia najbardziej osobiste, przedstawiona została wyraziście zarysowana, pełna wdzięku i uroku postać dziecka. W Trenach wyraziła się też w sposób przejrzysty kultura literacka poety i jego wykształcenie humanistyczne, udokumentowane licznymi odwołaniami do mitologii i literatury starożytnej. Treny nie powstawały jednak całkiem spontanicznie, rozpatrywane w całości mogą być potraktowane jako traktat filozoficzny o ludzkim losie i życiu, o jego stosunku do świata. W cyklu spotykamy się z wyrazami buntu wobec świata, jak i próbą pogodzenia się z losem. W rezultacie prawdziwym bohaterem Trenów staje się sam autor, rozpaczający po utracie córki ojciec, przedstawiający własne uczucia, przemyślenia i wewnętrzne rozterki.

Slide 41

K id obie ea ta ln a Renesansowy świat uczuć Giovann i Boccac cio Dekam eron Renesansowi artyści nie unikali w swych działach tematów związanych z uczuciami. Petrarka uważał miłość za stan kontrastów, euforii i rozpaczy. Kochanowski śmiało wyznaczył ideał kobiecego piękna, a Giovanni Boccaccio opisał historie ludzi potrafiących cieszyć się życiem. Petrarkizm Niewiasta, czy białogłowa?

Slide 42

Oświeceniowy ideał kobiety W Pieśni świętojańskiej o Sobótce Jan Kochanowski opisał wizerunek Doroty Podlodowskiej (jego żony). Na ten idealny wzorzec składają się charakterystyczne dla Petrarki i jego naśladowców porównania: oczy jak węgle, czoło jak marmur, usta jak korale. Opis Doroty jest statyczny i linearny. Kobieta idealna powinna mieć zatem: wysokie czoło, duże oczy, jasną cerę i kunsztownie upięte włosy.

Slide 43

Czym była miłość dla Petrarki? Francesco Petrarka w swoich utworach opisał miłość do Laury, którą widział tylko raz w kościele. To jedno spotkanie sprawiło, że Laura stała się tematem pieśni, sonetów, natchnieniem pobudzającym jego umysł. Włoski poeta uważał miłość za stan wymieszania skrajnych uczuć: radości i smutku, otuchy i bojaźni, pożądania oraz szacunku. Była to za razem magiczna moc wznosząca człowieka ponad codzienne sprawy, w sferę, która na ziemi daje przedsmak niebiańskich rozkoszy.

Slide 44

Giovanni Boccaccio Dekameron Dekameron to księga zawierająca 100 nowel, opowiedzianych przez siedem kobiet i trzech młodzieńców. Ramą kompozycyjną tych opowieści są przymusowe wakacje, które świetne florenckie towarzystwo spędza w wiejskiej ustroni, ponieważ w mieście szaleje zaraza. Monotonie dziesięciu dni wygnania damy i młodzieńcy urozmaicają sobie opowiadaniem barwnych, często pikantnych, śmiałych obyczajowo historii.

Slide 45

Renesansowe zabiegi kosmetyczne Włoszki w okresie renesansu stosowały różnego rodzaju perfumy, pudry, bielidła i szminki, pachnące wody dla odświeżenia oddechu, walczyły z piegami... Zachowały się także przepisy cudownych diet odchudzających, bądź też przeciwnie- pozwalających nabrać ciała. Co ciekawe... zwyczaj upiększania swojego wyglądu za pomocą sztucznych środków rychło przeszedł na mężczyzn.

Slide 46

Patriotyzm renesansowy Renesans jest okresem, w którym kształtuje się nowy model państwa, tworzonego przez świadomych swoich praw i obowiązków obywateli. Myśliciele oraz pisarze zastanawiają się nad relacjami między władcą a poddanymi, szukają modelu idealnego państwa. Z tych poszukiwań i obserwacji rodzą się projekty różnych utopii i refleksje nad życiem politycznym. Utopia Piotr Skarga O poprawie Rzeczypospolitej

Slide 47

Kazania sejmowe Kazania sejmowe to najbardziej znane dzieła Piotra Skargi. Zawierają one niezwykle sugestywny obraz upadku Rzeczypospolitej, trawionej przez różne choroby. Zaliczał do nich Skarga: brak miłości ojczyzny, niezgodę wewnętrzną, osłabienie władzy królewskiej, niesprawiedliwe prawa, rozwiązłe obyczaje, tolerancję religijną. Wizja państwa zawarta w Kazaniach opierała się na idei silnej monarchii posłusznej Kościołowi.

Slide 48

O poprawie Rzeczypospolitej Andrzej Frycz- Modrzewski w trakcie O poprawie Rzeczypospolitej projektuje radykalną reformę państwa, która- mimo słusznych idei- nigdy nie miała szans na realizację. Frycz chciał Rzeczypospolitej demokratycznej, rządzonej przez ludzi wykształconych, surowych ale i sprawiedliwych wobec poddanych. Ten doskonały stan chce pisarz osiągnąć m. in. przez silną kontrolę życia obywateli, przez zakaz gier, tańców i innych rozrywek.

Slide 49

Rzeczpospolita Frycza byłaby może piękna, ale też ponura i smutna, a prawa jednostki byłyby całkowicie uzależnione od woli rządzących. Od utopii różni polskiego myśliciela tylko to, że chce on reformować istniejące państwo, nie konstruuje zaś całkowicie wymyślonej krainy.