Kartografia gleb

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

KATROGRAFIA GLEB

Slide 2

Kartografia gleb - jest działem gleboznawstwa zajmującym się sporządzaniem map glebowych na podstawie odpowiednich badań. Mapa glebowa jest to graficzne przedstawienie zróżnicowania gleb na płaszczyźnie za pomocą znaków umownych z zachowaniem wszelkich prawideł przyjętych w kartografii.

Slide 3

Rodzaje map glebowych I. Podział ze względu na skalę : - małoskalowe (przeglądowe), o skali większej od 1 : 300 000, - średnioskalowe, których skala waha się od 1 : 10 000 do 1 : 300 000, - wielkoskalowe (szczegółowe), o skali mniejszej od 1 : 10 000. II. Podział ze względu na treść : - glebowe (glebowo-przyrodnicze, glebowo-genetyczne), przedstawiają one rozmieszczenie jednostek systematycznych gleb, - glebowo-bonitacyjne (klasyfikacyjne), prezentujące rozmieszczenie klas bonitacyjnych gleb oraz dodatkowo wybrane jednostki systematyki gleb, - glebowo rolnicze, główna ich treścią są kompleksy przydatności rolniczej oraz dodatkowo klasy bonitacyjne i wybrane jednostki systematyki gleb, - glebowo-meljoracyjne, przedstawiające priorytet potrzeb melioracji oraz dodatkowo wybrane jednostki systematyki gleb - analityczne, prezentują np. odczyn, zasobność, miąższość poziomu akumulacyjnego itp..

Slide 4

I. PRACE KARTOGRAFICZNO - GLEBOZNAWCZE Całość prac kartograficznych można podzielić na: Prace przygotowawcze Badania polowe Badania laboratoryjne Prace kameralne Prace przygotowawcze Polegają na organizacji, zebraniu i przestudiowaniu wszystkich dotychczasowych materiałów dotyczących rejonu badań, w tym celu należy : - zapoznać się z mapa topograficzną obszaru podlegającego badaniu (studium rzeźby terenu), przestudiować istniejącą literaturę dotyczącą: - geografii i budowy geologicznej badanego rejonu, ukształtowania powierzchni, hydrografii.

Slide 5

II. PRACE KARTOGRAFICZNO - GLEBOZNAWCZE - przestudiować: - istniejące opracowania gleboznawcze, dane dotyczące stosunków rolniczych, a zwłaszcza wyników produkcyjnych poszczególnych gospodarstw, dane glebowo-klimatyczne, dane siedliskowe naturalnych zbiorowisk roślinnych. Badania polowe Rozmiar prac polowych zależy w głównej mierze od: - obszaru i skali badań, zmienności pokrywy glebowej, szczególnie rzeźby terenu, charakteru i zakresu badań właściwości gleb, rodzaju gospodarstwa (PGR, RZD), możliwości wykorzystania dotychczasowego badawczego materiału.

Slide 6

III. PRACE KARTOGRAFICZNO - GLEBOZNAWCZE Ilość i rozmieszczenie odkrywek glebowych koniecznych do wykonania w ramach danego opracowania, zależy od: - skali mapy, konfiguracji terenu, budowy geologicznej i rodzaju skały macierzystej, stopnia zróżnicowania pokrywy glebowej, terenowego doświadczenia gleboznawcy. Wg Mieczyńskiego zależność ilości odkrywek od skali i obszaru jaki może zbadać dziennie jeden gleboznawca przedstawia się następująco:

Slide 7

V. PRACE KARTOGRAFICZNO - GLEBOZNAWCZE Metody wyznaczania zasięgów glebowych W badaniach glebowo-kartograficznych poza określeniem jednostki systematycznej gleb ustalamy również zasięgi wyodrębnionych gleb stosując jeden z trzech sposobów wydzielania konturów gleb: Metoda punktów rozproszonych

Slide 8

V. PRACE KARTOGRAFICZNO - GLEBOZNAWCZE Metoda siatki geometrycznej

Slide 9

VI. PRACE KARTOGRAFICZNO - GLEBOZNAWCZE Metoda siatki ruchomej

Slide 10

VII. PRACE KARTOGRAFICZNO - GLEBOZNAWCZE Badania laboratoryjne Najczęściej dla celów ustalenia genezy gleb, ich wartości użytkowej, dla celów melioracji, wykonujemy najczęściej następujące analizy: - oznaczenie uziarnienia, - oznaczenie C i próchnicy, - oznaczenie pH, - oznaczenie węglanu wapnia, - oznaczenie form przyswajalnych, - dodatkowo oznacza się: właściwości sorpcyjne, właściwości wodne.

Slide 11

VIII. PRACE KARTOGRAFICZNO - GLEBOZNAWCZE Prace kameralne Prace te obejmują: uporządkowanie i zestawienie badań laboratoryjnych z pracami terenowymi, wykreślenie mapy gleb badanego terenu, Opracowanie tekstu do mapy gleb, sporządzenie mapy: glebowo-przyrodniczej, glebowo-bonitacyjnej, glebowo-rolniczej, analitycznej.

Slide 12

I. Mapy glebowe (glebowo-przyrodnicze) TREŚĆ MAP GLEBOWYCH Treść map glebowych stanowi podział gleb na jednostki taksonomiczne wg Systematyki Gleb Polski, tym samym wyróżnia się: - typ, podtyp, gatunek, rodzaj, odmianę, - Ponad to na mapie powinny się znaleźć następujące elementy: wydzielone zasięgi gleb ze szczególnym uwzględnieniem ich uziarnienia, skały macierzyste, relief za pomocą warstwic, dane o stosunkach wodnych, miejscowości, sieć hydrograficzna, drogi, granice administracyjne, opis pozaramkowy : - tytuł mapy i autora oraz instytucję wydawniczą, - rok wydania mapy lub rok zaktualizowania, - podziałkę mapy, - materiały podstawowe na których oparto się sporządzając mapę, - skalę barw, objaśnienia znaków i skrótów.

Slide 13

II. Mapy glebowe (glebowo-przyrodnicze) Szczegółowość mapy, liczba prezentowanych taksonów oraz treści dodatkowych , warunkowana jest jej skalą i przeznaczeniem. Wszystkie wyróżnione kontury obejmujące szczegóły systematyki gleb oznaczamy za pomocą specjalnych oznakowań opracowanych przez PTG: szrafują oznaczamy: - typy (z wyjątkiem mad, gleb torfowych i murszowych), podtypy, rodzaje, stopnie rozwoju procesu glebotwórczego, fizjografię, gatunki.

Slide 14

III. Mapy glebowe (glebowo-przyrodnicze) kolorem oznaczamy typy , gatunki: - żwir barwa żółta, - piaski barwa pomarańczowa, - pyły barwa brązowa, - iły barwa fioletowa, - gliny barwa czerwona - oraz typy stanowiące wyjątek: mady barwa zielona, gleby torfowe i murszowe barwa niebieska.

Slide 15

I. Mapy glebowo - bonitacyjne (klasyfikacyjne) Treść map stanowi klasyfikacja bonitacyjna gleb. Zapis konturu klasyfikacyjnego obejmuje (w glebach bielicowych i brunatnych): - numer konturu (cyfra arabska), - użytek i klasę bonitacyjną (np. RIIIb), - typ gleby: A gleby bielicowe i pseudobielicowe ( płowe), B gleby brunatne, C czarnoziemy, D czarne ziemie,

Slide 16

II. Mapy glebowo - bonitacyjne (klasyfikacyjne) E gleby bagienne, F mady, G rędziny, AB gleby bielicowe i brunatne wytworzone z z piasków i żwirów. - rodzaj (cyfra arabska) : 1 wytworzone ze żwirów, 2 wytworzone z piasków, 3 wytworzone z glin, 4 wytworzone z iłów, 5 wytworzone z utworów pyłowych wodnego pochodzenia i lessowatych, 6 wytworzone z lessów. - odmianę gleby opisanej wg Tabeli Klas w pozostałych typach gleb ujęte są te same elementy, z pominięciem symbolu oznaczającego rodzaj.

Slide 17

III. Mapy glebowo - bonitacyjne (klasyfikacyjne) treść map Klasyfikacyjnych ( zasięgi typów, klas bonitacyjnych) oznacza się kolorem zielonym, granice typu oznacza się linią łamaną przerywaną, granice klas gruntów oznacza się linią łamaną ciągłą, symbole typów umieszcza się w lewym górnym rogu każdego konturu przykład oznaczenia 18-R-IIIb-A-3-c tzn: kontur nr 18 użytek rolny klasy bonitacyjnej IIIb - gleba bielicowa lub pseudobielicowa wytworzona z gliny w odmianie c wg Tabeli Klas

Slide 18

WYKORZYSTANIE MAP GLEBOWYCH Pozyskiwanie informacji geograficznej o przestrzennym rozmieszczeniu gleb, Zastosowanie : - w racjonalnej gospodarce rolnej i leśnej, - przy doborze odpowiednich maszyn i narzędzi, - przy optymalizacji nawożenia i wapnowania, - w dystrybucji nawozów, - w planowaniu melioracji rolnych, - przy sporządzaniu projektów urządzeniowo-rolnych, - przy opracowywaniu planów rozwojowych wsi i gmin, - przy sporządzaniu planów zagospodarowania przestrzennego,

Slide 19

- planowaniu kontraktacji, - przy rejonizacji produkcji, - w pracach scaleniowych - w zarządzaniu rolnictwem, - w ochronie rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

Slide 20

Mapa glebowo-bonitacyjna 1 : 5000 1965

Slide 21

Mapa glebowo-rolnicza 1965 1: 5000