Odkrycia geograficzne

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

czyli z dziejów geografii

Slide 2

Opłynięcie w trzy lata Afryki na polecenie faraona Necho II przez flotę fenicką 600 p.n.e

Slide 3

Przyjęcie idei kulistości Ziemi, trójdzielny podział świata na Europę, Azję i Libię czyli Afrykę (szkoła Pitagorasa) VI wiek p.n.e.

Slide 4

Pierwsze udokumentowane wyznaczenie obwodu Ziemi przez Eratostenesa III wiek przed naszą erą

Slide 5

Erastotenes, grecki matematyk, astronom, filozof geograf i poeta już w III wieku p.n.e oszacował średnicę Ziemi oraz odległość od Słońca i Księżyca. Zmierzył kąt nachylenia epliptyki do równika niebieskiego.

Slide 8

Nazwa pochodzi z łacińskiego - kulisty i zmniejszony w danej skali model Ziemi i innych ciał niebieskich albo model sfery niebieskiej (globus nieba). Na jego powierzchni odwzorowana jest za pomocą rzutu środkowego powierzchnia planety. Taka mapa zachowuje z punktu widzenia teorii odwzorowań kartograficznych wszystkie cechy oryginału (kąty, odległości, powierzchnie) w skali jednakowej w każdym punkcie globusa. Najczęściej wykonuje się globusy o treści politycznej lub fizycznej (z obrazem ukształtowania terenu), rzadziej wykonywane są globusy tematyczne (geologiczne lub klimatyczne). Pierwszy globus Ziemi, przedstawiający hipotetyczne rozmieszczenie lądów, wykonał prawdopodobnie Krates z Mallos około roku 150 p.n.e., ląd na jego globusie był wyobrażony w postaci 4 półokrągłych wysp. Do globusa dołączył komentarz Geographika. Najstarszy globus arabski pochodzi z roku 1080. Nowych inspiracji do budowy globusów dostarczyła działalność M. Behaima twórcy zachowanego do dzisiaj obiektu z 1492 roku. Globus jego autorstwa, zwany Jagiellońskim (przechowywany w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego) z 1510 roku, jest jednym z pierwszych, na których oznaczono Amerykę. Znanym wytwórcą globusów i autorem prac na ich temat był V.M. Coronelli.

Slide 9

Erik Raudi odkrywa Grenlandię 982 rok. W 1889 pierwsze przebycie Grenlandii wpoprzek przez Fridtiofa Nansena

Slide 10

Lief Raudi odkrywa Labrador

Slide 12

MAPA EUROPY POCHODZĄCA Z X WIEKU

Slide 13

POLARNE OBSZARY EUROPY

Slide 14

TYPOWA RENESANSOWA MAPA EUROPY Z 1584 ROKU

Slide 15

Krzysztof Kolumb (25 sierpnia lub 31 października 1451 ( miejsce nie znane, według tradycji w Genui) zmarł 20 maja 1506 w Valladolid) europejski żeglarz i nawigator(tradycyjnie uważany za Genueńczyka, według najnowszych odkryć prawdopodobnie Katalończyk), kapitan wyprawy, która płynęła na trzech okrętach Santa Maria, Pinta i Nina pod flagą Kastylii w poszukiwaniu zachodniej drogi morskiej do Indii, jako pierwsza w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonała zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarła do Indii Zachodnich (Antyli) u wybrzeży Ameryki - kontynentu nieznanego w ówczesnej Europie. Mianowany został za dokonania admirałem i pierwszym namiestnikiem hiszpańskich kolonii w Ameryce Środkowej, organizator i kapitan czterech odkrywczych wypraw transatlantyckich z Hiszpanii do Ameryki.

Slide 16

Pierwsza wyprawa Kolumba 1492 3 sierpnia 1492 Santa María oraz dwie karawele Pinta i Niña, na których przebywało łącznie około 90 ludzi, podniosły kotwice. Po ponad dwumiesięcznej żegludze, podczas której zaczęło dochodzić do głosu zniecierpliwienie, 12 października o drugiej nad ranem jeden z marynarzy Rodrigo de Triana dostrzegł ląd. Wyprawa wylądowała prawdopodobnie na Wyspie Watlinga (zwanej przez Indian Guanahani), niewielkiej wyspie grupy Bahama. Kolumb obrał nowy kurs na południowy zachód i 28 października odkrył Kubę, a 6 grudnia Haiti (Hispaniolę), którą to wyspę, urzeczony jej pięknem, wybrał na swoją kwaterę

Slide 17

Druga wyprawa Kolumba - 1493 Druga wyprawa wyruszyła 25 września 1493. Tym razem Kolumb wybrał bardziej południową trasę i w związku z tym ląd osiągnął w okolicy Małych Antyli. Odkrył kolejno wyspy Dominikę, Marie-Galante, Gwadelupę, Antiguę i Portoryko. 22 listopada Kolumb ponownie dotarł na Haiti. W dalszej podroży Kolumb popłynął wzdłuż południowych wybrzeży Kuby i odkrył Jamajkę.

Slide 18

W 1498 portugalski podróżnik Vasco da Gama odkrył drogę morską z Europy do Indii.

Slide 19

Vasco da Gama wypłynął czterema okrętami ze 170 ludźmi, wśród których było wielu skazańców. Część drogi wiodącej do Przylądka Dobrej Nadziei już znano, ale nie był to łatwy rejs. Da Gama musiał radzić sobie z buntami, ze srogimi burzami oraz ze szkorbutem wśród załogi. Dalej statki żeglowały najpierw wzdłuż wschodniego brzegu Afryki, po czym zmieniły kurs na wschód przez Ocean Indyjski. Da gama korzystał z miejscowych przewodników, którzy informowali go o warunkach atmosferycznych. W maju 1498 roku flotylla dotarła wreszcie do Calicut (obecnie Kozhikode) na południowo-zachodnim brzegu Indii. Przed udaniem się w drogę powrotną da Gama zawarł ugodę handlową z miejscowym władcą. Powrót również nie był łatwy. Jeszcze więcej ludzi zmarło na szkorbut, do kraju dopłynęło ich tylko 55. Da Gama wrócił do Indii w 1502 roku z misją zabezpieczenia dalszych praw handlowych. Zmarł na febrę w 1521 roku po swojej trzeciej podróży do Indii.

Slide 21

Osiąga ląd stały Ameryki Południowej - Orinoko W czasie tej wyprawy po raz pierwszy osiągnął kontynentalną cześć Ameryki. Do brzegu dotarł na południe od ujścia Orinoko. Płynąc dalej na zachód, wzdłuż wybrzeża, odkrył wyspę Trynidad. Następnie zwrócił się na północy zachód i pożeglował na Haiti, gdzie w międzyczasie założone zostało pierwsze hiszpańskie stałe osiedle w Indiach

Slide 22

Czwarta podróż Kolumba - 1502 9 maja 1502 flotyllą złożoną z czterech okrętów Kolumb ponownie wyruszył na zachód. Tym razem sytuacja była paląca. W międzyczasie Vasco da Gama odkrył drogę do Indii wokół kontynentu afrykańskiego. Kolumbowi pilnie potrzebny był sukces udowadniający, że droga na zachód jest krótsza, wygodniejsza i bezpieczniejsza. Zamierzeniem Kolumba było znalezienie przejścia na wody, które ostatecznie miały go doprowadzić do Indii. Spodziewał się go na zachód od Kuby. Płynąc w tym kierunku dotarł do wybrzeży Hondurasu i Wybrzeża Moskitów a wschodnim wybrzeżu Nikaragui. Tam dowiedział się o bogatych królestwach (Cywilizacji Majów, a być może także państwo Inków) i wielkim morzu (Ocean Spokojny) leżącym dalej na zachód, lecz mimo usilnych prób nie zdołał odnaleźć wodnego przejścia na ten akwen. Straciwszy dwa z czterech statków, zrezygnowany powrócił na Kubę, a następnie na Jamajkę.

Slide 23

Mascarenhans odkrywa Mauritus i Reunion

Slide 24

1513 przejście przesmyku panamskiego i dotarcie do Oceanu Spokojnego (Vasco N. Balboa)

Slide 25

Vasco Núñez de Balboa (ur. ok. 1475 w Hiszpanii, zm. 15 stycznia 1519 w Acla, na terenie dzisiejszej Panamy) - hiszpański odkrywca, gubernator i konkwistador, założyciel pierwszej stałej europejskiej kolonii na kontynencie amerykańskim w Acla w pobliżu Darién w obecnej Panamie w 1511

Slide 26

Juan de Solis dopływa do La Platy

Slide 27

1519 - 1522 Magellan odbywa pierwszą podróż dookoła Ziemi Filipiny.

Slide 29

Ferdynand Magellan (ur. wiosną 1480, zm. 27 kwietnia 1521) żeglarz portugalski w służbie hiszpańskiej, odkrywca i morski podróżnik.Nazwał Ocean Spokojny (Pacyfik). 20 września 1519 roku wyruszył z Portugalii drogą zachodnią, czyli przez Ocean Atlantycki, do Wysp Korzennych w Archipelagu Malajskim. Wyprawa, która wypłynęła pod jego dowództwem jako pierwsza opłynęła Ziemię. Zginął 27 kwietnia 1521 zabity przez mieszkańców wyspy Mactan w Archipelagu Filipińskim

Slide 30

Mariany północne

Slide 32

Wyspa w zachodniej części Oceanu Spokojnego. Druga po Grenlandii pod względem wielkości wyspa świata.

Slide 34

1540 odkrycie i przepłynięcie Amazonki (Francisco de Orellana)

Slide 35

Francisco de Orellana (ur.1500 - zm.1549) hiszpański odkrywca i konkwistador. Pierwszy biały, który spłynął Amazonką do Oceanu Atlantyckiego

Slide 36

1543 opublikowanie heliocentrycznej budowy Wszechświata Wszystko to, choć jest trudne i prawie nie do wiary, jako że się sprzeciwia powszechnie przyjętym poglądom, w dalszym ciągu jednak uczynimy, z pomocą Bożą, jaśniejszym od Słońca przynajmniej dla tych, co znają matematykę. Mikołaj Kopernik

Slide 37

Mikołaj Kopernik (ur. 19 lutego 1473, zm. 24 maja 1543) - polski astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, strateg, lekarz, poeta, astrolog, tłumacz, kanclerz kapituły warmińskiej od 1511, kanonik warmiński, scholastyk wrocławski, duchowny katolicki. Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich), w który napisał heliocentryczną wizję świata w sposób wystarczając szczegółowy, by mogła stać się naukowo użyteczna. Ogłoszona przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów starożytnych, nazywaną niekiedy przewrotem kopernikańskim.

Slide 38

1569 pierwsza mapa bardzo ułatwiająca nawigację (Gerhard Kremer czyli Gerardus Mercator)

Slide 39

Gerhard Kremer,Gerard Merkator, zwany Merkatorem (ur. 5 marca 1512 w Rupelmonde, Flandria zm. 2 grudnia 1594 w Duisburgu) flamandzki matematyk i geograf, prekursor współczesnej kartografii. Autor odwzorowania walcowego wiernokątnego, znanego jako odwzorowanie Merkatora.

Slide 40

1642 1643 odkrycie Tasmanii, Nowej Zelandii, Fidżi i Tonga (Abel Tasman)

Slide 41

Cieśnina Beringa

Slide 42

Cieśninę Beringa odkrył po raz pierwszy w 1648 roku Siemion Dieżniew. Kolejny raz okrył ją Vitus Bering, od jego nazwiska pochodzi nazwa cieśniny. Leży ona między Azją a Ameryką Północną. Łączy Morze Czukockie z Morzem Beringa. Jej szerokość wynosi ok. 85 km a głębokość od 36 do 70 metrów. Po

Slide 43

1678 1682 podróż od Niagary przez Wielkie Jeziora aż do ujścia Missisipi (Rene de La Salle)

Slide 44

René-Robert Cavelier de La Salle, francuski odkrywca delty Missisipi i badacz Ameryki Północnej. Urodził się 21 listopada 1643 w Rouen we Francji, zamordowany 19 marca, 1687 w Teksasie.

Slide 45

1742 Czeluskin dociera do północnego przylądka Azji

Slide 46

Aleksander Mackenzie odkrywa rzekę swego imienia

Slide 47

1795-1797 MUNGO PARK ODBYWA SWĄ PIERWSZĄ PODRÓŻ DO AFRYKI - Niger

Slide 48

MUNGO PARK

Slide 49

21 czerwca 1795 roku Mungo dotarł do rzeki Gambii. Podróżował nią około 200 mil aż dotarł do brytyjskiego punktu handlowego zwanego Pisania.. Podążał drogą przez górny Senegal oraz półpustynny region Kaarta. Parkowi udało się zbiec 1 lipca 1796 roku. 21 lipca jako pierwszy Europejczyk dotarł do Segou Przez 80 mil podążał wzdłuż rzeki aż dotarł do Silli, gdzie został zmuszony do zawrócenia, gdyż pozostał bez potrzebnych środków do kontynuowania takiej podróży. Powrót rozpoczął 30 lipca. Dotarł do Bamako i po przebyciu 300 mil odkrył swoją starą trasę. Pisanię osiągnął 10 czerwca 1797 roku, w Szkocji znalazł się

Slide 50

1820 dotarcie do wybrzeży Antarktydy przez Fabiana Belingshausena

Slide 51

Fabian Gottlieb von Bellingshausen (niem.) albo Faddiej Bellingshausen (ros.) (ur. 20 września 1778 na wyspie Saaremaa w Estonii, zm. 13 stycznia 1852 w Kronsztadzie) - badacz rosyjski, który w 1820 odkrył wybrzeże Antarktydy. Na jego cześć nazwano jedno z mórz przybrzeżnych tego lądu Morzem Bellingshausena. Dowodził drugą rosyjską wyprawą, która opłynęła Ziemię dookoła.

Slide 52

1843 wyznaczenie najwyższego szczytu Himalajów (George Everest)

Slide 53

George Everest (4 lipca 1790 - 1 grudnia 1866) walijski geodeta i geograf oraz główny geodeta Indii w latach 1830-1843. Urodził się w Walii. W 1806 roku przybył do Indii w ramach służby wojskowej.

Slide 54

1862 pierwsze przejście Australii z południa na północ (John MacDonnel Stuart)

Slide 56

Edward Riou, Uroczyste otwarcie Kanału Sueskiego, 1869

Slide 57

pierwszy park narodowy na świecie (USA)

Slide 58

W 1872 roku odkryto pierwszy park narodowy Yellowstone. Park położony jest w USA na terenie trzech stanów : Idaho, Montana, Wyoming. Jest najstarszym parkiem narodowym na świecie. Na jego terenie znajdują się słynne gejzery i gorące źródła, wulkany błotne, fumarole

Slide 66

Aleksander Piotr Czekanowski (ur. 12 lutego 1833, zm. 30 października 1876), polski podróżnik, geolog. Wykształcenie medyczne i geologiczne zdobył w Kijowie i Dorpacie. Od 1863 przebywał na zesłaniu na Syberii, zajmował się kolekcjonowaniem okazów przyrodniczych oraz badaniami geologicznymi. W 1868 po przeniesieniu do Irkucka zaczął prężnie działać w Syberyjskim Oddziale Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego, m.in. prowadząc badania w południowej części guberni irkuckiej. Badał również tereny górnego biegu Dolnej Tunguzki i skrzętnie notował spostrzeżenia z wyprawy przez Oleniok. Swoje obserwacje z wszystkich wypraw zawarł w wielu publikacjach, które jednak nie są w pełni znane w Polsce. Poza działalnością pisarską zajmował się również kolekcjonowaniem skamielin roślin i owadów. Za swoje badania otrzymał m.in. złoty medal Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego (1870). Zmarł śmiercią samobójczą; istnieje również teoria, że nieświadomie przedawkował leki.Jego imieniem nazwano pasmo górskie na Syberii - Góry Czekanowskiego.

Slide 67

1873-1875 Aleksander Czekanowski bada okolice Bajkału oraz dorzecze Leny.

Slide 68

Dorzecze Leny

Slide 69

Jezioro Bajkał

Slide 70

1875 przejście Afryki ze wschodu na zachód (przez Victora Camerona i Henriego Staleya)

Slide 72

Jezioro odkrył w 1858 roku angielski podróżnik, oficer i badacz Afryki John Speke. Nazwał je na cześć brytyjskiej królowej Wiktorii.

Slide 73

Pierwsze mapy na których

Slide 77

ROBERT EDWIN PEARY

Slide 78

Był zawodowym żołnierzem, porucznikiem w marynarce amerykańskiej. Zanim zdecydował się zaatakować biegun północny odbył wcześniej kilka podróży na Arktykę w czasie których studiował zwyczaje Inuitów i nauczył się od nich wielu praktycznych umiejętności potrzebnych do życia w warunkach polarnych, takich jak budowa igloo czy powożenie psim zaprzęgiem. W swoich wyprawach polegał na pomocy Inuitów jako myśliwych. Zapoczątkował także system wypraw z przygotowanymi wcześniej składami zapasów na drodze wyprawy i dodatkowymi ekipami pomocniczymi towarzyszącymi głównej grupie. Peary wyruszył na biegun wraz z 23 podróżnikami z Nowego Jorku na pokładzie okrętu Roosevelt 6 lipca 1908 i przezimował w pobliżu przylądka Sheridan na wyspie Ellesmere Wyruszył stamtąd na biegun 1 marca 1909. Ostatnia z ekip pomocniczych zawróciła 1 kwietnia z szerokości geograficznej 8747 N. W ostatni etap podróży Peary zabrał ze sobą tylko pięć osób, byli to Matthew Henson, Oatah, Egingwah, Seegloo, oraz Ookeah W swoim pamiętniku, pod datą 7 kwietnia (w rzeczywistości pisanym dużo później, kiedy przygotowywał do druku książKę o swojej podróży) napisał Obóz Jesup nareszcie na biegunie! Moje marzenie i ambicja od 23 lat wreszcie spełnione. Za swoje osiągnięcie Peary otrzymał promocję na kontradmirała, a kongres amerykański podziękował mu za nie specjalnym aktem 30 marca 1911. Peary został też uhonorowany za swoje osiągnięcia przez wiele amerykańskich i europejskich stowarzyszeń naukowych.

Slide 80

W latach 1903 1906 Amundsen jako pierwszy przebył drogę dzielącą Ocean Atlantycki i Spokojny tzw. Przejściem Północno-Zachodnim, prowadzącym przez Morze Arktyczne wzdłuż północnego wybrzeża Kanady W 1910 roku wyruszył na biegun północny. Wyprawa nie powiodła się jednak. Jako pierwszy dotarł tam Amerykanin Robert Peary, wtedy Amundsen postanowił zdobyć drugi z biegunów. Ta wyprawa była wyścigiem z ekspedycją brytyjską, której przewodził porucznik Robert Falcon Scott. Amundsen dotarł jednak do bieguna południowego jako pierwszy, 14 grudnia 1911 roku. Amundsen przepadł bez wieści w roku 1928, wyruszywszy na pomoc Umberto Nobilemu, który zaginął podczas lotu sterowcem Italia nad Arktyką. Nobile został później odnaleziony. Jego nazwisko nosi część Oceanu Spokojnego, lodowiec i stacja badawcza Amundsen-Scott na Antarktydzie

Slide 81

Roald Amundsen

Slide 83

W 1912 SCOTT DOCIERA PO RAZ WTÓRY DO BIEGUNA POŁUDNIOWEGO

Slide 84

Dotarcie do bieguna południowego Roald Amundsen- 15 XII 1911

Slide 85

Stuck zdobywa Mc. KinleyAlaska

Slide 86

Przebycie Sahary samochodem po raz pierwszy.

Slide 89

Grzbiet Śródatlantycki - podwodny grzbiet śródoceaniczny na Oceanie Atlantyckim, ciągnący się od Islandii aż po Antarktydę. Krawędź Romanche rozdziela go na Grzbiet Północnoatlantycki i Grzbiet Południowoatlantycki. Grzbiet ten został odkryty w latach 50. XX wieku przez Brucea Heezena. Jego odkrycie stało się podstawą do sformułowania teorii spreadingu dna oceanicznego. Dalszą konsekwencją było rozwinięcie, zarzuconej w latach 30-tych XX w., teorii dryfu kontynentalnego Alfreda Wegenera we współczesną tektonikę płyt(według której teorii tego typu grzbiety stawnowią granice rozbieżne płyt tektonicznych), oraz teorii ekspandującej Ziemi. Grzbiet Śródatlantycki oddziela od siebie Płytę Północnoamerykańską od Płyty Eurazjatyckiej na północnym Atlantyku oraz Płytę Południowoamerykańską od Płyty Afrykańskiej. Granica, którą tworzy dziś Grzbiet Śródatlantycki, uformowała się w triasie, kiedy to seria trójramiennych ryftów, zbiegających się w tzw. węzłach potrójnych, rozerwała superkontynent Pangei. Spośród trzech dolin ryftowych tylko dwie nadal rozwijają się i tworzą rozbieżną granicę płyt tektonicznych. Trzecie nieaktywne ramię nazywane jest aulakogenem. Aulakogeny Grzbietu Śródatlantyckiego stanowią obecnie szerokie doliny rzeczny uchodzące współcześnie do Atlantyku, są to m.in. doliny Mississippi, Amazonki czy Nigru.

Slide 90

USS Nautilus okręt podwodny

Slide 93

Okręt podwodny USS Nautilus (SSN-571) wypływa z portu w Groton i udaje się do bazy okrętów podwodnych w New London (8 maja 2002 roku) W lipcu 1951 roku w Stanach Zjednoczonych podjęto decyzję o budowie okrętu podwodnego o napędzie atomowym. Pomysłodawcą projektu był amerykański fizyk Philip Abelson. W dniu 14 czerwca 1952 roku pod okręt , który otrzymał nazwę USS Nautilus (SSN-571), położono stępkę w stoczni Electric Boat Division of General Dynamic w Groton (Connecticut). W dniu 21 stycznia 1954 roku okręt został zwodowany, a matką chrzestną okrętu została Mamie Eisenhower, żona prezydenta USA Dwighta D. Eisenhowera. Ostatecznie został on wyposażony w dniu 30 września 1954 roku i włączony do US Navy Po włączeniu w skład floty, okręt służył jako jednostka testowa i badawcza, a konstruktorzy zbierali doświadczenia, które następnie wykorzystano do budowy kolejnych typów okrętów podwodnych o napędzie atomowym. W dniu 17 stycznia 1955 roku po raz pierwszy okręt USS Nautilus dokonał zanurzenia przy użyciu napędu atomowego. Natomiast w dniach 28 lipca 12 sierpnia 1958 roku przepłynął pod wodą Arktykę. W dniu 28 lipca 1958 roku wypłynął z Pearl Harbor na Hawajach aby w dniu 3 sierpnia 1958 roku dopłynąć do Bieguna Północnego i w dniu 12 sierpnia 1958 roku dopłynąć do portu Portland w Wielkiej Brytanii. Był to pierwszy rejs okrętu podwodnego do Bieguna Północnego. W dniu 3 marca 1980 roku USS Nautilus został skreślony z listy floty US Navy. W czasie swojej służby przepłynął ok. 500 000 mil morskich. Początkowo miał zostać pocięty na złom, lecz ostatecznie w dniu 20 maja 1982 roku został uznany jak okręt-muzeum i skierowany do remontu do stoczni w Groton. W dniu 6 lipca 1985 roku został eksponatem w US Navy Submarine Force Museum w New London stanu Connecticut

Slide 94

1958 - Przepłynięcie pod lodami Bieguna Północnego

Slide 96

Television Infrared Observational Satellite TIROS- SATELITA OBSERWACJI TELEWIZYJNYCH I PODCZERWONYCH. Przesłał pierwsze zdjęcia Ziemi widzianej z Kosmosu. TIROS 1 był przełomem we współczesnej meteorologii; zmienił sposób w jaki postrzegamy Ziemię i w jaki sposób zbieramy dane o atmosferze. Zamiast oddzielnych kontynentów, można było po raz pierwszy zaobserwować, że ziemia i atmosfera ziemska to jedna całość. Rozpoczął długą serię satelitów serii TIROS. Jej następczyniami były serie ITOS i NOAA.

Slide 97

TIROS 1

Slide 98

1987 potwierdzenie ruchu kontynentów dzięki obserwacjom z kosmosu (NASA)

Slide 99

1994 osiągnięcie przez system GPS planowanej liczby satelitów

Slide 100

Prezentację przygotowano na podstawie źródeł: - Małe tablice geograficzne (2005) - Encyklopedia Gutenberga (tom 11 1996) - Przyroda 6 E. Dudek, E. Szedzianis, K. Tryl