Działania wojenne w latach 1940-43

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Działania wojenne w latach 1940-43. Wojna na Bałkanach. Atak Niemiec na ZSRR. Wojna na Dalekim Wschodzie. Przystąpienie Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej. Przełom działań w latach 1942-43. Obrona Stalingradu. Wojna na Pacyfiku.

Slide 2

Wojna na Bałkanach W 2 poł. 1940 roku III Rzesza umocniła swoje sojusze we wrześniu podpisano pakt trzech (Niemcy, Włochy i Japonia). W listopadzie dołączyły do niego Węgry, Słowacja i Rumunia a w marcu 1941 r. Bułgaria. Od jesieni 1940 r. Niemcy i Włochy zaczęły interesować się wpływami w rejonie basenu Morza Śródziemnego a szczególnie na Bałkanach. Jako pierwsze atak na tamte rejony Grecja rozpoczęli Włosi, jednak nie osiągnęli większych sukcesów.

Slide 3

Wojna o Jugosławię W 1941 r. nastąpiło poszerzenie frontu na Jugosławię, gdyż regent książę Paweł zadeklarował przystąpienie do paktu trzech, jednak po 2 dniach został odsunięty od władzy. Nowe władze unieważniły deklaracje regenta. Dlatego w IV 1941 r. zjednoczone armie Włoch i Niemiec wkroczyły do Jugosławii. Po 10 dniach kraj ten skapitulował, a nowy król Piotr II udał się na emigrację do Londynu. Po wprowadzeniu okupacji niemieckiej, w Jugosławii ożyły tendencje separatystyczne, szczególnie nasilone przez ludność chorwacką.

Slide 4

Jugosławia pod okupacją Wskutek ruchów separatystycznych powstało państwo chorwackie zarządzane przez profaszystowskiego ustaszę Ante Pavelicia. Na pozostałym terenie ukształtował się ruch partyzancki powiązany z królem na emigracji: - Czetnicy (bojownicy) gen. Dragoljub Draža Mihailović; - Komuniści Josip Broz Tito;

Slide 5

Grecja W chwili podboju Jugosławii część wojsk niemieckich wspomagała Włochów w Grecji. Do końca IV 1941 r. kraj ten został zdobyty. Król Konstantyn I udał się do Londynu, a ochraniający Grecję korpus brytyjski desantował się na Kretę, skąd został wyparty w maju 1941r.

Slide 6

Walki na Bliskim Wschodzie Po zdobyciu wpływów na Bałkanach, Niemcom otworzyła się droga na tereny Bliskiego Wschodu bogatych w złoża ropy naftowej. W 1941 r. nastąpiła intensyfikacja działań w rejonie północnej Afryki. Do walk został skierowany, specjalnie utworzony niemiecki Korpus Afrykański Africa Korps pod dowództwem gen. Erwina Rommla. Oddział ten odnosił szereg zwycięstw, ale wkrótce do kontrofensywy wkroczyły wojska brytyjskie i zdołały odbić z rąk niemieckich Erytreę, Somalię i Etiopię oraz Libię z twierdzą Tobruk. W 1941 po wybuchu wojny radziecko niemieckiej, wojska brytyjskie i radzieckie wkroczyły do Iranu, by zapobiec zbliżenia Niemiec z szachem Iranu.

Slide 7

Atak Niemiec na ZSRR W czerwcu 1941 r. Hitler nakazał realizację kolejnego planu planu Barbarossa. 22 czerwca 1941 r. (w rocznicę wkroczenia Napoleona do Rosji) 3 miliony żołnierzy niemieckich uderzyło na ZSRR: - gr. Północna (gen,. Wilhelm von Leeb) maszerowała na Leningrad - Gr. Środkowa (gen. Fedor von Bock) zmierzała w kierunku Moskwy - Gr. Południowa (gen. Gerd Rundsted) zajmowała Ukrainę aż po Morze Czarne.

Slide 8

Plan Barbarossa

Slide 9

Plan Barbarossa - realizacja

Slide 10

Ofensywa niemiecka trwała do jesieni 1941 r. W tym czasie wojska hitlerowskie podeszły pod Leningrad i rozpoczęły blokadę miasta. Niedługo potem wojska podeszły pod Moskwę, a w październiku Niemcy zajęli Krym i rozpoczęło się oblężenie Sewastopola. Do końca 1941 r. hitlerowcy wzięli do niewoli ok. 3 mln jeńców rosyjskich. W grudniu 1941 r. rozpoczęła się bitwa o Moskwę. Rosjanie podjęli działania ofensywne i odrzucili Niemców o 150 200 km. Tym samym III Rzesza nie zrealizowała planu przeprowadzenia wojny błyskawicznej.

Slide 11

W szybkim opanowaniu ZSRR pomogła Niemcom propaganda wyzwoleńcza głoszona przez Hitlera. Wkraczając na tereny ZSRR wojska hitlerowskie głowiły wyzwolenie ludności radzieckiej spod panowania komunistów. Na tej fali OUN proklamował powstanie państwa ukraińskiego, które zostało zlikwidowane przez Niemców. Ale w 1944 Ukraińcy okazali się potrzebni hitlerowcom i zaczęto ich przyjmować do oddziałów SS Galizien. Ulotka propagandowa skierowana do nauczycieli - Nauczyciele Ukraińcy! Sowiecka szkoła ma za zadanie wychowywać janczarów, zdrajców ukraińskiego narodu. Nie przykładajcie rąk do tej haniebnej antynarodowej pracy. Sabotujcie rusyfikacyjne starania sowieckiej szkoły. Śmierć sowieckim okupantom! Ukraińscy rewolucjoniści. Nauczyciele wraz z kierownikami kołchozów i przedstawicielami lokalnej administracji stanowili najliczniejszą grupę wśród ofiar ukraińskich nacjonalistów. Ilustracja z archiwum autora

Slide 12

Wojna totalna Wojna Niemiec z ZSRR miała być wojna totalną. Dla tych celów powołano specjalne oddziały Einsatzgruppen, które likwidowały ludność Żydowską i inteligencję. Opracowano Generalplan Ost (Generalny Plan Wschód) przesiedlenia ludności niemieckiej na tereny radzieckie przestrzeń życiowa. Ludność Słowiańska traktowana była jako niewolnicza,

Slide 13

Przystąpienie Stanów Zjednoczonych do wojny. Od jesieni 1939 r. Stany Zjednoczone bacznie obserwowały sytuację w Europie. Wewnątrz państwa ścierały się 2 frakcje zwolennicy izolacjonizmu oraz zwolennicy aktywnej polityki zagranicznej na czele z prezydentem Rooseveltem. W marcu 1941 r. Rooseveltowi udało się w Kongresie przeforsować ustawę lend lease (pożyczka) upoważniała ona prezydenta do udzielania różnych form pomocy państwom walczącym z Niemcami.

Slide 17

Spotkanie na Prince of Wales W VIII 1941 r. doszło do spotkania Roosevelta z Churchillem na okręcie Prince of Wales, gdzie podpisano tzw. Kartę Atlantycką. Precyzowała ona cele wojny, określała wojnę jako walkę w obronie demokracji i praw człowieka. Za fundamenty powojennego świata uznano 4 wolności Roosevelta: wolność religii, słowa, wolność od nędzy i wolność od strachu. Podpisanie Kart Atlantyckiej uznawany jest za początek ONZ. Kolejnym dokumentem podpisanym przez państwa alianckie była tzw. Deklaracja waszyngtońska, w której państwa zobowiązały się nie podpisywać pokoju ani zawieszenia broni do czasu zakończenia wojny oraz podpisano umowę na dostawy w ramach Lend lease.

Slide 18

Stany Zjednoczone a wojna O bezpośrednim przystąpieniu USA do wojny zadecydowała Japonia, która w lipcu 1941 r. nakłoniła państwo Vichy do oddania jej Indochin. Jednocześnie Japonia bez jakiegokolwiek ostrzeżenia i bez wypowiedzenia wojny zaatakowała bazę amerykańską na Hawajach Pearl Harbor (7 XII 1941). Wydarzenie to zadecydowało, iż Stany Zjednoczone przyłączyły się do wojny po stronie aliantów.

Slide 20

Pearl Harbor 7 grudnia 1941 r. japońskie wojska zaatakowały Pearl Harbor rozpoczynając tym samym wojnę na Pacyfiku. Rozkaz przygotowania się do ataku (Tenkai!) nadał o 7:40 komandor porucznik lotnictwa Mitsuo Fuchida. Hasło wzywające do właściwego ataku brzmiało To! To! To!, nadane o 7:49. Najbardziej znane z trzech haseł, Tora! Tora! Tora!, oznaczało, że wróg został zupełnie zaskoczony. Nadano je o 7:53. Niecałe trzy minuty później z pancernika USS Oklahoma zestrzelono japoński samolot torpedowy, który rozbił się przy hangarach na lotnisku Śmiały atak poprowadzili japońscy admirałowie Isoroku Yamamoto i Chūichi Nagumo. Tymczasem w porcie nie było dwóch amerykańskich lotniskowców bazujących w Pearl Harbor, czyli najbardziej wartościowych (ze względu na późniejszy przebieg działań wojennych) okrętów floty i głównych celów dla Japończyków. USS Lexington wypłynął z portu 5 grudnia z zadaniem dostarczenia grupy samolotów na wyspę Midway , a USS Enterprise wypłynął 28 listopada z podobnym zadaniem dostarczenia grupy samolotów na wyspę Wake.

Slide 22

Japonia Idąc za ciosem Japonia zaatakowała brytyjskie posiadłości w Azji. Wojna na Dalekim Wschodzie rozrastała się błyskawicznie i do połowy 1942 r. Japończycy zajęli Birmę, Filipiny, Indonezję, Malaje oraz część wysp Oceanii. Flota japońska królowała na Pacyfiku.

Slide 23

Przełom w działaniach wojennych 1942-43 Lata 1942 43 był okresem najcięższych walk na wszystkich frontach II wojny światowej, a szczególnie na froncie wschodnim. W maju 1942 r. ruszyła ofensywa radziecka, która miała na celu powstrzymanie pochodu hitlerowców na wschód, w kierunku Zagłębia Donieckiego. We IX 1942 r. zaczął się szturm na Stalingrad, który trwał nieprzerwanie do lutego 1943 r.

Slide 24

Stalingrad Obrona Stalingradu należy do najbardziej bohaterskich działań II wojny światowej. W rejonie miasta zawiązana została ponad 300 tys. armia gen. Friedricha Paulusa. W listopadzie 1942 r. kocioł Stalingradzki został zamknięty. Pierścień wojsk radzieckich zacieśniający się wokół wojsk niemieckich nie został przerwany, co zmusiło armię Paulusa do kapitulacji. Uznaje się, że w rejonie Stalingradu udział brało ok 1 mln żołnierzy, a ok. 500 tys. poniosło śmierć.

Slide 27

Łuk Kurski Po przełomie stalingradzkim rozpoczęły się ciężkie walki na środkowym odcinku frontu. W lipcu 1943 r. Niemcy przystąpili do kontrofensywy w rejonie Kurska. Przez cały lipiec toczyła się największa bitwa pancerna II wojny światowej, w której udział brało kilka tysięcy czołgów i ponad 500 tys. żołnierzy. Jednak to Armia Czerwona wyszła z niej zwycięsko. Od czasów Stalingradu inicjatywa wyraźnie przeszła w na stronę ZSRR, który idąc za ciosem odrzucił wojska niemieckie na odległość 300 km i odbiła Kijów.

Slide 29

Morze Śródziemne W okresie 1942 43 ciężkie walki prowadzono w Afryce Północnej, gdzie Africa Korps gen. Rommla zdołał zająć twierdzę Tobruk w lipcu 1942 r. Do decydujących starć doszło pod ElAlamein pomiędzy wojskami Rommla a brytyjskimi siłami dowodzonymi przez gen. Bernarda Montgomerego (8 Armia). Dopiero w październiku 1942 r. doszło do przerwania impasu po dostawie czołgów i samolotów amerykańskich armia Montgomerego całkowicie rozbiła wojska niemieckie pod El Alamein.

Slide 31

Bitwa o ElAlamein karykatura

Slide 32

Operacja Husky Dopiero odbicie terenów Północnej Afryki z rąk Niemców spowodowało, że walki przeniosły się na tereny europejskie. 9 VII 1943 r. rozpoczęło się lądowanie aliantów na Sycylii (operacja Husky), która do 1942 była bazą wypadową hitlerowców do Afryki Pn. Po ciężkich walkach w sierpniu Sycylia została opanowana. Wydarzenia te zdecydowały o zwrocie w polityce włoskiej.

Slide 34

Mussolini 25 lipca 1943 Wielka Rada Faszystowska odsunęła od władzy Mussoliniego, a jego miejsce zajął marszałek Pietro Badoglio, który na początku września podpisał akt kapitulacji Włoch. Mussolini został osadzony w więzieniu. Do akcji wkroczyły wojska niemieckie, które wysłały oddział komandosów pod wodza Otto Skorzenego, by uwolnił Mussoliniego. I tak do końca 1943 r. aliantom udało się zdobyć południe Włoch do linii Gustawa, natomiast północ pozostała w rękach Mussoliniego.

Slide 36

Wojna na Dalekim Wschodzie Błyskawiczna ofensywa Japończyków na Dalekim Wschodzie została zatrzymana w połowie 1942 r. Odbyły się wtedy dwie wielkie bitwy morskie: na Morzu Koralowym w maju i bitwa o Midway w czerwcu. Od połowy 1942 r. toczyły się również ciężkie walki amerykańsko japońskie o Wyspy Salomona ( w listopadzie 1942 r. udało się Amerykanom pokonać Japonię pod Guadacanal bitwa ta czasem porównywana jest w sensie znaczeniowym do obrony Stalingradu).

Slide 38

Wyspy Salomona

Slide 39

Wojna w latach 1942 - 43 Pod koniec 1943 r. po dwóch latach zmagań, inicjatywa powoli przechodził w ręce aliantów, którzy zaczynali dominować na wszystkich frontach II wojny światowej. W obliczu sukcesu państwa alianckie musiały zdecydować o strategii działań na kolejne lata wojny, Miała o tym zadecydować konferencja Wielkiej Trójki w Teheranie.