I Wojna Światowa Wojna która odmieniła świat

Przyczyny Wybuchu Bezpośrednią przyczyną wybuchu I wojny światowej stało się zamordowanie 28 czerwca 1914 roku w Sarajewie austriackiego następcy tronu, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Zginął on z rąk serbskich terrorystów, inspirowanych przez serbski wywiad. Rząd wiedeński postanowił wykorzystać to wydarzenie, by wyeliminować Serbię jako czynnik odgrywający ważną rolę na Bałkanach. Franciszek Ferdynand

Po przeprowadzeniu dochodzeń Austro-Węgry, mające poparcie Niemiec, wysłały w końcu lipca ultimatum do Belgradu, w którym zażądały od Serbii przyjęcia w ciągu 48 godzin ciężkich warunków naruszających w istocie jej niezależność. Poparcie Rosji skłoniło rząd serbski do odrzucenia ultimatum, wobec czego Austro-Węgry wypowiedziały Serbii wojnę.

Mocarstwa zachodnie, a szczególnie Anglia, sądziły, że konflikt uda się ograniczyć, jednak Rosja ogłosiła powszechną mobilizację, na co Niemcy odpowiedziały wypowiedzeniem 1 sierpnia wojny zarówno Rosji, jak i sprzymierzonej z nią Francji. Jednocześnie Niemcy uderzyły na neutralną Belgię, aby przez jej terytorium okrążyć armię francuską. W tej sytuacji Anglia W wypowiedziała ciągu kilku dni Europa objęta wojnę Niemcom wojny. (4została sierpnia)pożarem a w dwa dni później Austro-Węgry Rosji. Kanadyjski plakat propagandowy zachęcający Franko-Kanadyńczyków do wstępowania do armii

Wyścig Zbrojeń W przygotowaniach do wojny przodowały cesarskie Niemcy. Większość ówczesnych państw skopiowała rozwiązania zastosowane z takim powodzeniem w armii pruskiej podczas wojny z Francją w 1870 roku. Wprowadzono powszechny obowiązek wojskowy, opracowano system rezerw materiałowych oraz szczegółowe plany działań wojennych na wypadek konfliktu. Rozwój technologiczny i organizacyjny doprowadził do utworzenia sztabów generalnych z precyzyjnymi harmonogramami mobilizacji i działań ofensywnych.

Armie i marynarki wojenne doszły do olbrzymich rozmiarów. Lądowe armie Francji i Niemiec podwoiły swoją liczebność w latach 1870-1914. Wyścig zbrojeń morskich był szczególnie widoczny pomiędzy Wielka Brytanią i Niemcami. W 1889 Anglia wypracowała doktrynę Two Powers Standard, wg której aby zapewnić sobie panowanie na morzu musiała posiadać flotę większą niż dwie największe połączone ze sobą floty innych państw. To sprawiło, że doszło do opracowania nowych modeli

Wojna rosyjsko-japońska w 1905 ukazała siłę nowoczesnej floty i skłaniała mocarstwa europejskie do budowania coraz mocniej opancerzonych i uzbrojonych w działa o wielkich kalibrach jednostek. Gdy Wielka Brytania zwiększyła produkcję okrętów, Niemcy w odpowiedzi natychmiast uczyniły to samo i też wdrożyły do produkcji drednoty. Mimo tego, że czyniono międzynarodowe wysiłki w celu spowolnienia tego błędnego koła zbrojeń, m.in. podczas konwencji haskich w 1899 i 1907, to były one skazane na niepowodzenie (do fiaska tych konferencji przyczyniło się też w dużym stopniu światowe lobby zbrojeniowe, w którym działali tacy potentaci jak: Krupp, Vickers czy Schneider-Creusot).

Pierwszy czołg Pierwsze plany czołgu opracował już w XVI wieku Leonardo da Vinci, jednak dopiero podczas I wojny światowej czołg został wprowadzony do użytku w armii. Pierwsze czołgi, oznaczone Mark I weszły do akcji w Bitwie nad Somą, czołgi zostały użyte w roli wsparcia piechoty. Pierwsze zmasowane natarcie czołgów miało miejsce podczas bitwy pod Cambrai.

Wykorzystanie karabinów maszynowych Karabin maszynowy stał się niemalże symbolem walki w okopach, której stałym obrazem były kolejne fale piechoty koszonej gradem kul tej śmiercionośnej broni. Niemcy praktycznie już od 1904 powszechnie stosowali broń maszynową, którą posiadał każdy regiment, natomiast żołnierze ją obsługujący przechodzili specjalne szkolenie. Turcy także wdrożyli do uzbrojenia karabiny maszynowe, przy czym ich obsługa była na początku złożona tylko z żołnierzy niemieckich. Żołnierze armii niemieckiej z MG08 na podstawie przeciwlotniczej

Naczelne dowództwo brytyjskie uważało broń maszynową za bezużyteczną (jej użycie uznawano za niesportowe) i zniechęcającą do ofensywnych działań. Dopiero w 1915 utworzono specjalny korpus zajmujący się szkoleniem piechoty w użyciu karabinów maszynowych. Aby zaspokoić zapotrzebowanie na to nowe uzbrojenie złożono duże zamówienia w przedsiębiorstwach amerykańskich. W 1917 już każda kompania brytyjska była wyposażona w cztery lekkie karabiny maszynowe, które znacząco zwiększały siłę ognia.

Gaz bojowy Gaz po raz pierwszy został użyty eksperymentalnie przez Francuzów w sierpniu 1914. W kwietniu 1915 Niemcy wypuścili na pozycje przeciwnika chlor. Gaz ten mógł wyrządzić poważne obrażenia (uszkadzał układ oddechowy), jednak musiał być użyty w dużych ilościach, aby wywołać większe efekty ponadto był łatwy do wykrycia i zauważenia.

Fosgen został po raz pierwszy użyty w grudniu 1915 i był jedną z najgroźniejszych broni chemicznych stosowanych w czasie wojny. Był 18 razy bardziej zabójczy niż chlor i dużo trudniejszy do wykrycia. Jednak najbardziej skuteczny okazał się gaz musztardowy zastosowany przez Niemców w lipcu 1917 pod Ypres. Nie był on tak groźny (zmarło 2 osób, które się z nim zetknęły) jak fosgen ale był trudniejszy do wykrycia, a ponadto długo utrzymywał się w powietrzu, powodował także olbrzymie poparzenia, które czyniły żołnierzy praktycznie kalekami niezdolnymi do walki.

Najpopularniejsze bronie W 1888 roku armia brytyjska przyjęła do uzbrojenia karabin Lee-Metford. Był to powtarzalny karabin strzelający amunicją elaborowaną prochem czarnym. Łączył on czterotaktowy zamek i magazynek konstrukcji Jamesa Parrisa Lee z lufą skonstruowaną przez Williama Ellisa Metforda. Była to udana broń, ale wynalezienie prochu bezdymnego sprawiło, że szybko stała się przestarzała. Początkowo próbowano dostosować karabin Lee-Metford do zasilania amunicją elaborowaną prochem bezdymnym, ale okazało się, że gwint lufy skonstruowanej przez W.E. Metforda ulega szybkiemu zużyciu. Broń Anglików

7,62 mm karabin Springfield M1903 został opracowany i był produkowany przez rządowy arsenał Springfield Armoury w Springfield. Znajdował się na wyposażeniu armii amerykańskiej od 1903 roku. Był podstawowym karabinem amerykańskim podczas I wojny światowej. Od 1936 stopniowo był zastępowany przez karabin samopowtarzalny M1 Garand. Konstrukcja karabinu była wzorowana na 7,92 mm karabinie powtarzalnym Mauser wz. 1898. Broń Amerykanów

Karabin został zaprojektowany w zastępstwo Modelu 1888 (Gewehr 88), który był uznawany za wadliwy. System zamka z trzecim ryglem bezpieczeństwa użyty w modelu 1898 został opatentowany 9 września 1895 roku przez Paula Mausera. Niemiecka GewehrPrüfungskommission (G.P.K.) (Komisja Testowa Karabinów) zaakceptowała ów karabin 5 kwietnia 1898roku. Chrzest bojowy Model 1898 przeszedł w Powstaniu bokserów (1899-1901). W 1904 został utworzony kontrakt na 290 000 karabinów z Waffenfabrik Mauser i na 210 000 karabinów z Deutsche Waffen und Munitionsfabriken. W roku 1905, nabój M88 7,92 mm x 57 mm I ze średnicą pocisku 8,08mm został zastąpiony przez 7,92 x 57 mm IS ze średnicą pocisku 8,2 mm. Litera I pochodzi od niemieckiego słowa Infanterie, a S od Spitz, co razem oznaczałoostrołukowy nabój piechoty. Broń Niemców

Lotnictwo Podstawowym zadaniem lotnictwa na początku I wojny światowej było rozpoznanie i korygowanie ognia artyleryjskiego. To właśnie rekonesans lotniczy był jedną z przyczyn impasu na froncie zachodnim, bo uniemożliwiał wyprowadzenie zaskakującego natarcia. Nad polami bitew, obok powszechnie znanych sterowców, pojawiły się wkrótce pierwsze samoloty

Myśliwce miały za zadanie chronić samoloty obserwacyjne i niszczyć maszyny nieprzyjaciela i nie pozwalać im na swobodne operowanie. Tak postawione cele mogły być zrealizowane tylko poprzez osiągnięcie zupełnego panowania w powietrzu, co mogło nastąpić poprzez zlikwidowanie myśliwców nieprzyjacielskich. Samoloty rozpoznawcze obserwowały miejsca w których lądują pociski po ich wystrzeleniu przez własną artylerię, ponadto ich załoga nanosiła na mapę rozmieszczenie okopów wroga (najpierw poprzez szkice, a później poprzez fotografowanie). Samoloty te również alarmowały o wszelkich działaniach armii przeciwnika, lokalizowały położenie baterii dział wroga Z biegiem czasu oprócz lotnictwa zwiadowczego i myśliwskiego rozwinęło się także lotnictwo bombowe (które początkowo nie miało większego znaczenia, później jednak jego akcje zaczęły przynosić coraz większe sukcesy). Bombowce wzięły swój początek od samolotów myśliwskich, których piloci zaczęli obrzucać wojska przeciwnika granatami, a nawet cegłami. Później pojawiały się maszyny pozwalające na udźwignięcie większego ładunku co ułatwiało niszczenie celów naziemnych.

Wojna okopowa Podstawowym założeniem walki w okopach było utrzymanie własnych pozycji za wszelką cenę i przełamanie linii przeciwnika. Efektem takiej strategii były niekończące się utarczki, w których osiągano bardzo nikłe postępy. Ostatecznie celem obydwu stron stało się zadanie przeciwnikowi jak największych strat, których nie byłby już w stanie uzupełnić, była to więc klasyczna wojna na wyczerpanie. Jednak zarówno wśród aliantów jak i Niemców nie brakowało dowódców, którzy szukali rozstrzygnięcia w jednej decydującej bitwie. Na przykład szef Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego gen. Douglas Haig konsekwentnie dążył do dokonania wyłomu w pozycjach przeciwnika, przez który jego zdaniem mogłyby wyjść na tyły oddziały kawalerii, była to oczywiście koncepcja kompletnie niepasująca do XX-wiecznej doktryny wojennej. Z tego też powodu jego ofensywy nad Sommą w 1916 i we Flandrii w 1917 zamieniły się w niekończące się utarczki, które nie mogły dać rozstrzygnięcia. Niemcy w połowie wojny całkowicie zmienili taktykę, teraz ich głównym celem było zadanie jak największych strat nieprzyjacielowi. Uderzenie na Verdun miało wykrwawić armię francuską i uczynić ją niezdolną do działania, jednak Niemcy ponieśli tu niewiele mniejsze straty od Francuzów. Alianci aby zmniejszyć presję niemiecką na Verdun wykonali szereg ofensyw mających odwrócić uwagę niemiecką od tego wrażliwego punktu.

Taktyka Bardzo częstym obrazem walki w okopach była sytuacja, gdy na pozycje wroga nacierały kolejne fale piechoty, próbujące jak najszybciej przebyć pas ziemi niczyjej i wedrzeć się w linie nieprzyjacielskich umocnień. Jednak taka taktyka przynosiła pewne rezultaty jedynie na początku wojny. Później coraz częściej uderzano w nocy z wcześniej przygotowanych posterunków na ziemi niczyjej, po wcześniejszym usunięciu przeszkód takich jak choćby drut kolczasty i miny.

W 1917 Niemcy zaczęli stosować tzw. taktykę infiltracji. Polegała ona na uderzaniu małymi grupami dobrze wyszkolonych i uzbrojonych żołnierzy, którzy próbowali opanować najbardziej newralgiczne punkty w obronie przeciwnika, jednocześnie oddziały te starały się omijać pozycje najgęściej obsadzone i najlepiej chronione. Ale postępy, jakie mogły poczynić takie akcje, były niewielkie ze względu niemożliwe dosyłanie zaopatrzenia oraz na brak łączności. SS komando

Ważną rolę miała do spełnienia artyleria: po pierwsze niszczyła wszelkie cele żywe w okopach nieprzyjacielskich lub zmuszała obrońców do odwrotu, a po drugie osłaniała własną piechotę poprzez prowadzenie ognia zaporowego, który miał likwidować próby kontrataku wroga. Francuskie działo kolejowe kalibru 370mm

Zakończenie Wojny Pierwszym z państw centralnych, które się poddało była Bułgaria, która podpisała zawieszenie broni 29 września 1918. Niemcy poprosiły o wstrzymanie ognia 3 października 1918. Kiedy cesarz Wilhelm II rozkazał flocie Rzeszy wypłynąć na samobójczy rejs przeciwko marynarce brytyjskiej, marynarze niemieccy 29 października 1918 zbuntowali się w porcie w Wilhelmshaven. 30 października skapitulowała Turcja. 3 listopada Austro-Węgry poprosiły Włochy o pośrednictwo w zawarciu rozejmu i przysłanie warunków zawarcia pokoju. 4 listopada Austria zawarła rozejm, po którym cała monarchia się rozpadła. Po wybuchu rewolucji w Niemczech proklamowano powstanie republiki 9 listopada, zaznaczając tym samym koniec cesarstwa ale nie imperium, jako że republika ciągle nosiła nazwę Deutsches Reich. Cesarz uciekł następnego dnia do Holandii, która zgodziła się mu udzielić azylu. 11 listopada 1918 został podpisany rozejm Niemiec z państwami Ententy w wagonie kolejowym w Compiègne. O godzinie 11 zaczęło obowiązywać zawieszenie broni i wojska obydwu stron zaczęły się wycofywać ze swoich pozycji. Formalny stan wojny pomiędzy obydwoma stronami trwał jeszcze 7 miesięcy i została oficjalnie zakończony wraz z podpisaniem traktatów pokojowych z Austrią, Węgrami, Bułgarią oraz Turcją w Saint-Germain-en-Laye, Trianon, Neuilly i Sèvres. Traktat pokojowy z Turcją został jednak zerwany przez jej wojnę z Grecją i ostateczny traktat pokojowy został z nią zawarty w Lozannie 24 lipca 1923.