Wojownicy i podboje Aleksandra Wielkiego

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Wojownicy i podboje Aleksandra Wielkiego

Slide 2

Starożytna Macedonia Macedonia była surowym górzystym krajem rozciągającym się tuż za północną granicą ziem greckich. Życie było tam trudniejsze niż w Grecji nie tylko ze względu na surowszy klimat, lecz także dlatego, że ludy sąsiadujące od zachodu i północy z Macedończykami najeżdżały często ich ziemie. Macedończykom trudno było bronić się przed tymi najazdami, ponieważ żyli przede wszystkim w osadach i niewielkich miastach pozbawionych murów obronnych. Macedonia posiadała więcej niż Grecja bogactw naturalnych, szczególnie drewna i metali szlachetnych.

Slide 3

Macedońska władza. Władza króla Macedonii była ograniczona tradycją nakazującą mu słuchać swoich poddanych, którzy mogli zwracać się do niego ze znaczną swobodą. Król sprawował bowiem skuteczne rządy jedynie tak długo, jak długo cieszył się poparciem najpotężniejszych rodów macedońskich, których przywódcy, mający kontrolę nad dużymi grupami zwolenników, uważali się za równych panującemu. Walka, polowanie i uczty z dużą ilością wina stanowiły ulubione zajęcia tych twardych wojowników. Król musiał dawać dowody męstwa, aby przekonać innych, że jest mężczyzną zdolnym do przewodzenia państwu.

Slide 4

Filip i reforma armii Macedonia przed panowaniem Filipa nie potrafiła skutecznie wykorzystać swojej militarnej siły. Filip, kiedy objął władzę, przywrócił siłę macedońskiej armii, przede wszystkim dzięki wprowadzeniu nowej taktyki walki piechoty. Macedońskie oddziały były uzbrojone we włócznie o długości przynajmniej 4- 4,5 m, które żołnierze dzierżyli oburącz. Filip nauczył swoich żołnierzy walki z użyciem tego ciężkiego oręża w szyku falangi, której front jeżył się wysuniętymi włóczniami. Oddziałów ciężkiej jazdy używał jako siły uderzeniowej, która jednocześnie zapewniała ochronę flankom piechoty. Tak zreorganizowana armia rozbiła siły najeźdźców i zgniotła opór wewnętrznych rywali Filipa. Wkrótce okazało się, że nie tylko wewnętrznych.

Slide 5

Wczesna armia macedońska Uzbrojenie ochronne posiadali prawdopodobnie tylko dowódcy poszczególnych pododdziałów Długa włócznia i mała tarcza doskonale jednak umożliwiały piechocie spełnienie wyznaczonej im roli w bitwie. Przed frontem jednostek nie powstawał mur solidnych tarcz. Żołnierze falangi macedońskie pedzetajroij mogli jednak zewrzeć szeregi ciaśniej niż hoplici, dzięki czemu front ich szyku był najeżony grotami włóczni (tzw. jeż). Ponieważ ich włócznie były dłuższe niż przeciwnika i wystawały przed pierwszy szereg, uzyskiwano taki efekt, jakby każdy z przeciwników jednego macedońskiego wojownika walczył z pięcioma lub sześcioma. Sam zaś nie był w stanie zaatakować szeregów macedońskich swoją krótszą włócznią. Pedzetajroij Falanga macedońska z tzw.

Slide 6

Hypaspist Oprócz pedzetajroj istniała także formacja piechoty zwana hypaspiści. Jednostka ta najprawdopodobniej była odpowiedzią Filipa na greckich hoplitów. Hypaspista miał więc być żołnierzem, którego uzbrojenie składało się z włóczni o długości ok. 3 m i dużej tarczy. Posiadał też pełne uzbrojenie ochronne

Slide 7

Organizacja wojsk Podstawową jednostkę taktyczną macedońskiej piechoty walczącą w szyku falangi nazywano syntagmą. W idealnym przypadku liczyła ona 256 żołnierzy, co umożliwiało sformowanie szyku głębokiego na 16 wojowników i również na 16 szerokiego. Filip w praktyce często ustawiał oddziały na głębokość 9-10 szeregów, dzięki czemu mógł rozciągać front swojej armii. Wyższym związkiem taktycznym macedońskiej piechoty była natomiast taxis, która liczyła 1536 żołnierzy, a więc 6 syntagm. Taxis formowano prawdopodobnie na zasadzie terytorialnej, tzn. każdą w innym regionie królestwa.

Slide 8

Armia macedońska Filipa II i Aleksandra Wielkiego nie różniła się zbytnio od armii greckich. Aleksander po przejęciu władzy nieco ją unowocześnił i rozbudował. Dopiero w trakcie swoich podbojów i wypraw na wschód do jego macedońskiej armii dołączały siłą wcielane oddziały pochodzące z podbitych krajów i prowincji. Trzonem armii Aleksandra pozostały jednak rodzime oddziały grecko- macedońskie ze swoim klasycznym uzbrojeniem i taktyką wojenną.

Slide 9

Miecze greckie i macedońskie Zbroje greckie stosowane w Macedonii Tarcze macedońskie Hełmy greckie wykorzystywane w Macedonii

Slide 10

Nowa armia Aleksandra Kiedy w 336 r. p.n.e. Aleksander przejął władzę rozpoczął dalszą reformę wojsk. Zwiększył liczbę zaciąganych najemników bałkańskich i trackich. Poważniejsze zmiany zaczęły dopiero zachodzić wraz z postępami jego kampanii w Persji, mniej więcej od czasu walk w Sogdianie (przełom lat 330 i 329 p.n.e.). Zmiany objęły swoim zakresem przede wszystkim konnicę, której liczebność zwiększono o sporą ilość lekkozbrojnych jeźdźców, mających przeciwdziałać ruchliwym partyzantom baktryjskim. Z racji dużego oddalenia od Macedonii oraz znakomitych tradycji jeździeckich, jakimi mogły poszczycić się okoliczne ludy, Aleksander formował nowe oddziały przede wszystkim spośród przedstawicieli lokalnej arystokracji.

Slide 11

Wyróżnić tu należy lekkozbrojną jazdę oszczepniczą (hippakontistai) oraz konnych łuczników (hippo-toxotai), których sama obecność była ewenementem. Poza kawalerią, miejscowe ludy irańskie miały swój liczny udział w piechocie lekkozbrojnej i strzeleckiej, które to formacje tworzyły wraz z najemnikami trackimi i bałkańskimi. Można także wymienić utworzenie formacji Srebrnych Tarcz argyraspidów. Wywodzą się oni z czasu kampanii indyjskiej Aleksandra i stanowili elitarną formację pedzetajrów, złożoną z najlepszych i najbardziej doświadczonych weteranów

Slide 12

Lekkozbrojną jazda oszczepnicza (hippakontistai) Podstawowa jednostka jazdy Aleksandra. Uzbrojona w lekką zbroję skórzaną, hełm beocki, oszczep i małą tarczę. Aleksander wykorzystywał ich szybkość i zwrotność. W szeregach hippakontistai walczyli średnio zamożni Macedończycy i Grecy, których było stać na zakup konia i średniej uzbrojenia.

Slide 13

Konni łucznicy (hippo-toxotai) Jednostka konna zapożyczona od wschodnich sąsiadów Macedonii, najprawdopodobniej od Persów. Wyposażenie jeźdźca stanowił krótki oszczep, miecz i łuk kompozytowy, Dopełnieniem była niewielka tarcza zw. peltą. Konni łucznicy używali koni do przemieszczania się, ale ostrzał przeprowadzali pieszo.

Slide 14

Srebrne Tarcze argyraspidzi Elitarna formacja piechoty armii Imperium Seleucydów. Walczyli w formacji falangi na wzór macedońskich sarissoforoi (falangitów), aczkolwiek potrafili pełnić zadania typowe dla hypaspistów takie jak szturmy na strategiczne pozycje czy mury miejskie. Uzbrojeni byli w 6- metrowe włócznie sarissa, grecki miecz kopis a także tarczę. Pancerz składało się z napierśników i nagolennic. Trudno powiedzieć, czy była ona posrebrzana, okuta srebrem czy też całkowicie z niego wykonana. Rekrutowani byli zwykle z synów arystokracji rodowej. Korpus Srebrnych Tarcz miał powstać w

Slide 15

Słonie bojowe Dwukrotnie podczas kampanii Aleksandra zastosowano do bitwy słonie bojowe pod Gaugamelą i nad rzeką Hydaspes. Podczas bitew słonie bojowe zajmowały zazwyczaj centralną część szyku, skąd mogły rozpocząć skuteczną szarżę, lub uchronić własne wojska przed szarżą przeciwnika. Słoń szarżował z prędkością 30 kmh i w przeciwieństwie do szarży jazdy używającej koni, nie był tak łatwy do zatrzymania przez piechotę uzbrojoną we włócznie. Przewaga słoni opiera się głównie na sile fizycznej, przełamaniu linii wroga, tratowaniu i atakowaniu ciosami. Pozostała część żołnierzy, która nie została zmiażdżona pierwszym uderzeniem również nie była zdolna do utrzymania szyków, a panika wzniecana przez słonie skutecznie hamowała wolę walki .Również jazda nie mogła czuć się bezpiecznie, ponieważ konie nieprzywykłe do zapachu słoni również bardzo szybko się płoszyły.

Slide 16

Gruba skóra słoni czyniła je trudnymi do unieszkodliwienia lub zabicia, a wysoka sylwetka zwierzęcia zapewniała doskonałą ochronę dla znajdujących się na jego grzbiecie jeźdźców. Poza szarżą słonie stanowiły stabilną i bezpieczną platformę dla łuczników, zapewniającą doskonały widok na pole walki i umożliwiającą skuteczniejsze rażenie celów. Zarówno kornacy, jak i pozostali jeźdźcy posiadali poza łukami i kołczanami ze strzałami także długie włócznie, do bezpośredniej walki z jazdą i piechotą przeciwnika. Na

Slide 17

Rozpad armii Aleksandra Po śmierci Aleksandra Wielkiego wraz z rozpadem jego imperium zaczęła rozpadać się i armia. Oddziały kurczyły się zwłaszcza o obecność wpływów wschodnich. Gdy sytuacja polityczna między diadochami nieco się ustabilizowała, spadło znaczenie macedońskiej konnicy. Taki stan rzecz miał swoją przyczynę przede wszystkim w przesunięciu się terenu zmagań wojennych na bliższe, bardziej górzyste tereny gdzie częściej bardziej przydatna od konnicy była piechota. Coraz częściej korzystano ze słynnych w tym okresie najemników kreteńskich, zwłaszcza w charakterze procarzy i łuczników. Natomiast w III wieku p.n.e. bardzo poważnie przeformowane zostały oddziały ciężkozbrojnych tarczowników, którzy i tak odgrywali już marginalną role.

Slide 18

Iron Maiden Alexander the Great