Witold Lutosławski

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

WITOLD LUTOSŁAWSKI Najwybitniejszy polski kompozytor wszech czasów.

Slide 2

Witold Roman Lutosławski (ur. 25 stycznia 1913 w Warszawie, zm. 7 lutego 1994 w Warszawie), polski kompozytor współczesny i dyrygent, także pianista. Pochodził z rodziny ziemiańskiej herbu Jelita mającej swą posiadłość w Drozdowie koło Łomży. Jego zainteresowanie muzyką miało swe korzenie w dzieciństwie i tradycji rodzinnego muzykowania. Komponował już w wieku 9 lat, a w roku 1922 napisał Preludium na fortepian. Później uczył się gry na skrzypcach i fortepianie oraz uczęszczał do Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. W 1928 rozpoczął naukę kompozycji

Slide 3

Na początku II wojny światowej walczył jako żołnierz przeciwko Niemcom - był radiotelegrafistą. Po ucieczce z niewoli wrócił do Warszawy. W czasie okupacji zarabiał na życie grając w warszawskich kawiarniach, najdłużej z Andrzejem Panufnikiem. Uczestniczył też w tajnych koncertach. Z Eugenią Umińską, zbierali fundusze na pomoc dla ukrywających się artystów, m.in. dla Władysława Szpilmana. Z Andrzejem Panufnikiem przygotował około 200 transkrypcji utworów znanych kompozytorów, m.in. opracowanie 24 kaprysu N. Paganiniego, zatytułowane Wariacje na temat Paganiniego. Prawie wszystkie kompozycje sprzed i z okresu wojny zaginęły.

Slide 4

W 1946 poślubił Danutę Bogusławską (siostrę Stanisława Dygata), z którą pozostawali małżeństwem do końca życia. W latach 50. zarabiał na życie komponując muzykę teatralną i radiową oraz piosenki

Slide 5

Kierował Towarzystwem Muzyki Współczesnej, Działał w Związku Kompozytorów Polskich (1954-67 i 197173 przewodniczył komisji kwalifikacyjnej), spełnił rozmaite funkcje przy Polskim Wydawnictwie Muzycznym, Ministerstwie Kultury i Sztuki. Jako członek Międzynarodowej Rady Muzycznej przy UNESCO spowodował, że w 1969 z jego inicjatywy przyjęto pierwszą ustawę potępiającą nadużywanie muzyki w miejscach publicznych i prywatnych, jako naruszenie prawa człowieka do spokoju i ciszy. Do problemu tego powracał wielokrotnie, uważając, że granie dobiegająca zewsząd i ciągle nie tylko męczy, ale także tępi wrażliwość na prawdziwą muzykę.

Slide 6

W latach stanu wojennego unikał obecności w życiu publicznym. W 1989 roku wyraźnie opowiedział się po stronie Solidarności i jako jedyny reprezentował środowisko muzyczne w Komitecie Obywatelskim przy Lechu Wałęsie.

Slide 7

Wczesna twórczość Lutosławskiego pozostawała pod wpływami neoklasycyzmu i folkloryzmu, m.in. Wariacje symfoniczne (1938), Wariacje na temat Paganiniego na 2 fortepiany (1941), I Symfonia (1947), Koncert na orkiestrę (1954). Ponadto tworzył piosenki dla dzieci, których napisał ponad 40. Na przełomie lat 50. i 60. nawiązał do awangardowych technik sonoryzmu i aleatoryzmu (tzw. aleatoryzm kontrolowany), m.in. Gry weneckie na orkiestrę (1961), Trzy poematy Henri Michaux na 20-głosowy chór i orkiestrę kameralną (1963), Kwartet smyczkowy (1964). W latach 70. wypracował syntezę współczesnego języka muzycznego. W latach 80. nawiązał do mniej skomplikowanych faktur i harmonii, neoklasycznych rytmów i melodii.

Slide 8

Lutosławski jako jeden z niewielu kompozytorów XX wieku (innym był m.in. Igor Strawiński) dyrygował wykonaniami niemal wyłącznie swoich kompozycji.

Slide 9

Od połowy lat 30. kierował nagraniami swojej muzyki filmowej w studiu radiowym. Pierwszy występ publiczny Lutosławskiego jako dyrygenta miał miejsce 23 stycznia 1952, gdy za namową Grzegorza Fitelberga wykonał Symfonię Oksfordzką Haydna oraz własne Piosenki dziecinne i Wariacje symfoniczne. Po roku 1963 (premiera Trzech poematów Henri Michaux w Zagrzebiu) dyrygował regularnie, szczególnie podczas Dawał zwykle kilkanaście premier swoich utworów. koncertów rocznie. Starannie dobierał miejsca koncertów, w jego kalendarzu znajdowały się najczęściej metropolie lub miejsca renomowanych festiwali. Dbając o prestiż własnego nazwiska

Slide 10

Wystąpił w 23 krajach, najczęściej przed publicznością niemiecką (62 koncerty od 1964), angielską (57 koncertów) i amerykańską (46 razy). Rekordową liczbę koncertów (23) zagrał w 1993 roku jego 80. urodzin. W Polsce występował nie częściej niż cztery razy rocznie. Lutosławski odznaczony był najwyższymi orderami PRL i III RP: nagrody państwowe I stopnia (1955, 1964, 1978), Orderem Budowniczych Polski Ludowej (1977) oraz Orderem Orła Białego (1994).

Slide 11

W ciągu trzydziestu lat dyrygował zespołami takimi jak BBC Symphony, Scottish National Orchestra, główne orkiestry amerykańskie: w Nowym Jorku (New York Philharmonic), Filadelfii, Bostonie, Los Angeles, San Francisco, , Houston, Saint Louis. W Polsce najczęściej pojawiał się z Wielką Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia i Telewizji. Dyrygował też orkiestrami studenckimi, w których brak technicznego doświadczenia rekompensował wyjątkowy zapał młodych muzyków. Był członkiem honorowym wielu stowarzyszeń oraz akademii artystycznych i naukowych w Polsce, Niemczech, USA, Anglii, Włoszech, Francji i Szwecji. Wiele szkół polskich nosi jego imię.

Slide 12

WAŻNIEJSZE UTWORY Cyrk jedzie Nie dla nas już Nie oczekuję dziś nikogo Filipinka modna Po co śpiewać piosenki Livre pour orchestre (1968) Koncert wiolonczelowy (1970) Preludia i fuga (1972) Les espaces du sommeil Mi-Parti Novelette Koncert podwójny III Symfonia (1983) Łańcuch I Pięć pieśni do słów K. Iłłakowiczówny (1957) Muzyka żałobna (1958) Gry weneckie (1961) Trois Poémes dHenri Michaux (1963) Kwartet smyczkowy (1964) II Symfonia