Wielkanoc w Polsce od średniowiecza do czasów współczesnych

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

WIELKANOC W POLSCE OD ŚREDNIOWIECZA DO CZASÓW WSPÓŁCZESNYCH ,,Od średniowiecza do czasów współczesnych.Red.Andrzej Chwalba. Warszawa 2004., Jędrzej Kitowicz, ,,Opis obyczajów za panowania Augusta III, Władysław Broniewski ,,Wiersze Opracował: Damian Mydlak kl. VI b

Slide 2

Żegnanie zimy w Polsce było obchodzone w dniu przesilenia wiosennego.

Slide 3

W tym dniu zawsze topiono marzannę czyli uosobienie śmierci. Topiono ją w rzece lub błocie oddalonym od wsi lub miasta.

Slide 4

Świętowanie WIELKANOCY

Slide 5

WIELKA ŚRODA W Wielką Środę palono ogniska w celu ogrzania dusz zmarłych.

Slide 6

WIELKI CZWARTEK W Wielki Czwartek pozostawiano misy z jedzeniem na grobach zmarłych .

Slide 7

WIELKA SOBOTA Rozpoczęcie świętowania połączonego z zabawą zaczęto dopiero w Wielką Sobotę gdy przestawał obowiązywać post .

Slide 8

ROZPOCZĘCIE ŚWIĘTOWANIA Początek stanowiło poświęcenie jedzenia z ogniem i wodą szczególnie jajek.

Slide 9

Jajka Jajka symbolizowały życie i miały moc przepędzania złych sił.

Slide 10

ŚMINGUS DINGUS Zabawę polewania się wodą rozpoczynano w poniedziałek po święcie zmartwychwstania.

Slide 11

NA CZYM ON POLEGAŁ W poniedziałek chłopcy oblewali dziewczyny, a następnego dnia na odwrót.

Slide 12

JAK UNIKNĄĆ OBLANIA WODĄ Żeby nie zostać oblanym wodą trzeba było się wykupić jakimś darem najczęściej pisankami.

Slide 13

Śmigus Śmigus! Dyngus! Na uciechę z kubła wodę lej ze śmiechem! Jak nie z kubła, to ze dzbana, śmigus-dyngus dziś od rana! Staropolski to obyczaj, żebyś wiedział i nie krzyczał!, Gdy w Wielkanoc, w drugie święto, Będziesz kurtkę miał zmokniętą! Władysław Broniewski

Slide 14

Śmigus (z niem. Schmackostern oznacza bić na Wielkanoc) Dyngus z niem. Dingen co w wolnym przekładzie znaczy wykupywać.

Slide 15

Jędrzej Kitowicz ,,Opis obyczajów za panowania Augusta III) tak opisuje Śmigus Dyngus: Była to swawola powszechna w całym kraju, tak, między pospólstwem, jak i między dystyngowanymi - w Poniedziałek Wielkanocny mężczyźni oblewali kobiety, a we wtorek i inne następujące dni kobiety mężczyzn, uzurpując sobie tego prawa aż do Zielonych Świątek Amanci i dystyngowani, chcąc tę ceremonię odprawić na amantkach

Slide 16

swoich bez przykrości, oblewali je lekko różaną, lub inną, pachnącą wodą po ręce albo po gorsie, małą jaką sikawką albo flaszeczką. Którzy zaś przekładali swawolą nad dyskrecją oblewali damy wodą prostą, chlustając garnkami, szklenicami, dużymi sikawkami, prosto w twarz lub od nóg do góry Największa była rozkosz przydybać jaką damę w łóżku, to już ta nieboga musiała pływać w wodzie między bałwanami Po ulicach zaś młodzież obojej płci czatowała z sikawkami, garnkami z wodą na przechodzących.

Slide 17

ŚRODA POPIELCOWA W Środę Popielcową chłopcy napełniali gliniane garnki popiołem i rzucali je pod nogi dziewczynom, a czasem poważnym osobom.

Slide 18

ZWYCZAJE W niektórych wsiach odbywały się specjalne tańce mające przynieść urodzaj. Z czasem damy przyprowadzały mężów i wszystko zamieniło się w zabawę.

Slide 19

ZWYCZAJE Na Mazowszu wożono grajka na taczce do karczmy gdzie go tam wieszano lub palono czasami zastępowano go kukłą.

Slide 20

ZWYCZAJE W miastach czeladnicy cechowi przebierali jednego z nich za niedźwiedzia następnie oprowadzali go po domach w celu otrzymania poczęstunku lub pieniędzy.

Slide 21

DZIEŃ ŚWIĘTEGO GRZEGORZA W dzień Świętego Grzegorza starsi uczniowie młodszym uczniom częstowali piwem nalewanym w niewielką miskę.

Slide 22

PRIMA APRILIS Pierwszego Kwietnia obchodzono Prima Aprilis. Opowiadano wtedy zmyślone historie i naigrywano się z innych.

Slide 23

NIEDIELA PALMOWA (KWIETNA) Tego dnia święcono palmy, które zastępowano najczęściej gałązkami wierzby.

Slide 24

MAGICZNE ZDOLNOŚCI PALEMKI Uważano, że palmy mają magiczne moce. Wkładano je za święty obraz by chroniły dom przed nieszczęściem.

Slide 25

BITWY PALEMKAMI Kiedyś bito się nimi, co miało przynieść szczęście i zdrowie. W tym samym celu połykano też bazie wierzbowe

Slide 26

ZWYCZAJ TOPIENIA MARZANNY (JUDASZA) W Wielką Środę wznoszono ją na wierzę kościelną i tam ją bito, a potem zrzucono, a następnie palono i topiono.

Slide 27

NIE UŻYWANIE DZWONÓW KOŚCIELNYCH W Wielki Czwartek, a także Piątek i Sobotę nie wolno było używać dzwonów kościelnych!, dlatego zastępowano je kołatkami.

Slide 28

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ