Węgiel kamienny i węgiel brunatny w Polsce

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

WĘGIEL KAMIENNY I WĘGIEL BRUNATNY W POLSCE GZW, LZW, DZW I ICH GENEZA Mateusz Stach Zaneta Kazik Michał Szewczyk Anna Kudzia Tomasz Kąkol

Slide 2

WĘGIEL KAMIENNY W POLSCE Węgiel o znaczeniu przemysłowym występuje w 3 zagłębiach : Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW) Lubelskie Zagłębie Węglowe (LZW) Dolnośląskie Zagłębie Węglowe (DZW)

Slide 4

Zasoby bilansowe polskich węgli kamiennych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW) 78 Lubelskiego Zagłębia Węglowego (LZW) 22

Slide 5

Węgiel kamienny

Slide 6

Sposób wydobycia: Węgiel wydobywany jest metodą podziemną. Wydobywany w 40 kopalniach

Slide 7

DANE STATYSTYCZNE udokumentowane zasoby bilansowe złóż węgla kamiennego wg stanu na 31.XII.2005 roku wynoszą 43 321 mln ton 23 zasobów, to węgle energetyczne, a pozostałe to węgle koksujące zasoby złóż zagospodarowanych stanowią obecnie około 37 zasobów bilansowych i wynoszą 15 291 mln ton Wystarczalność 25-30 lat.

Slide 9

Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW)

Slide 11

Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW)

Slide 12

Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW)

Slide 13

Położenie i budowa GZW ma kształt trójkąta pow. ok.. 5500km2 wypełniona jest osadami węglonośnymi jest zagłębieniem orogenicznym

Slide 14

UKSZTAŁTOWANIE GZW: ZAPADLISKO PRZEDGÓRSKIE na przedpolu łuku fałdowego strefy morawsko-śląskiej PODŁOŻE skonsolidowany, zróżnicowany wewnętrznie prekambryjski masyw górnośląski

Slide 15

GENEZA GZW Pokłady węgla są osadem autochtonicznym powstałym w torfowiskach

Slide 16

GENEZA GZW Na przedpolu łuku fałdowego strefy morawsko-śląskiej Zapadlisko przedgórskie seria paraliczna Faza kruszcogórska Zapadlisko śródgórskie seria limniczna

Slide 17

PODŁOŻE UTWORÓW PRODUKTYWNYCH utwory klastyczne asocjacji fliszowej przełom karbonu dolnego i górnego - utwory węglanowej dewonu i karbonu dolnego, - klastyczne utwory dolnego dewonu, - utwory kambru, - metamorficzne utwory prekambryjskie,

Slide 18

POZYCJA GEOLOGICZNA UTWORÓW PRODUKTYWNYCH UTWORY PRODUKTYWNE - zalegają zgodnie na osadach asocjacji fliszowej, - miąższość ponad 8,5 tyś. M.

Slide 19

Geneza GZW wypełnienie basenu molasowego orogenu waryscyjskiego powstały w warunkach klimatu tropikalnego. dolna część kompleksu- sedymentacja osadów nastąpiła w środowisku lądowo-morskim Seria paraliczna w środkowej - w limno-fluwialnym w górnej - we fluwialno-deltowym.Seria limniczna sedymentacja- uwarunkowana przez prędkość subsydencji basenu oraz interakcje lokalnych środowisk (rzeki, jeziora, torfowiska i morza) -efekcie zróżnicowania facjalnego miąższość osadów węglonośnych oceniona jest na około 8500 m.

Slide 20

GENEZA GZW Cykliczna budowa profilu Seria paraliczna osady delt i przybrzeżnej równiny aluwialnej, okresowo zalewanej przez płytkie morze; w profilu: osady rzek meandrujących, osady mieszane lądowo-morskie, osady bagien i torfowisk Seria limniczna równiny aluwialne, osady rzek roztokowych, utwory bagien i torfowisk występują niezależnie (seria piaskowcowa); osady rzek meandrujących, utwory bagien i torfowisk łączą się z sekwencjami utworów rzecznych (seria mułowcowa)

Slide 21

Kompleksy litologiczne asocjacja węglanowa zaliczana do karbonu dolnego asocjację fliszową pogranicza karbonu górnego i dolnego asocjacja molasowa utworów węglonośnych karbonu górnego

Slide 22

Sukcesja węglonośna GZW

Slide 23

SERIE LITOSTRATYGRAFICZNE 1. PARALICZNA utwory klastyczne i fitogeniczne, poziomy z fauną morską brakiczną i słodkowodną, maksymalna miąższość 4000m na zach. do ok. 200m na wsch. namur A (w-wy brzeżne) -porębskie 1000 m -jaklowickie 380 m -gruszowskie 1260 m -pietrzykowickie 800 m liczne pokłady węgla miąższość pokładów węgla:1-2,5 m

Slide 24

SERIE LITOSTRATYGRAFICZNE 2. LIMNICZNA GÓRNOŚLĄSKA SERIA PIASKOWCOWA przewaga utworów piaskowcowych i zlepieńców, brak poziomów z fauną morską, namur B (w-wy siodłowe) 140 m namur C (w-wy łękowe) 800 m grube pokłady węgla- REDEN(501) 24 m

Slide 25

SERIE LITOSTRATYGRAFICZNE 2. LIMNICZNA SERIA MUŁOWCOWA osady drobnoklastyczne (mułowce, iłowce), liczne i cienkie pokłady węgla, westfal A,B (w-wy łękowe) w-wy załęskie 1200 m w-wy orzeskie 600 m

Slide 26

SERIE LITOSTRATYGRAFICZNE 2. LIMNICZNA KRAKOWSKA SERIA PIASKOWCOWA przewaga utworów gruboklastycznych, nieliczne, miąższe warstwy węglowe, westfal C ,D (w-wy łękowe) -w-wy libiąskie 560 m -w-wy łaziskie1080 m

Slide 29

CHARAKTERYSTYKA ZŁOŻOWA Na obszarze GZW występują 2 obszary gazonośności złożowej o charakterystycznej strefowości Geneza gazów węglowych zagłębia jest związana z uwęgleniem substancji organicznej pod wpływem ciepła intruzji magmowych Węgle GZW są węglami humusowymi

Slide 30

CHARAKTERYSTYKA ZŁOŻOWA Słabo uwęglone węgle energetyczne (typy 31-32) -największą część zasobów węgle koksujące( typy 34-36) mnie zasobów również węgle chude i antracytowe ( typy 38 i 41) oraz antracyty ( typ 42) Średnia zawartość popiołu w węglu waha się od paru do trzydziestu kilku procent.

Slide 31

w zasięgu ekspoloatacji znajdują się CHARAKTERYSTYKA ZŁOŻOWA głównie węgle energetyczne stopień uwęglenia i jakość węgla od słabo uwęglonych węgli energetycznych poprzez węgle koksujące do silnie przeobrażonych węgli specjalnych i antracytu - współczesne pole uwęglenia (metamorfizmu substancji organicznej) GZW zostało ukształtowane przez zmienne w czasie i przestrzeni pole geotermiczne

Slide 32

Schemat stref jakości węgla w profilu pionowym GZW (A. Kotas, 1971)

Slide 33

CHARAKTERYSTYKA ZŁOŻOWA petrografia

Slide 35

Z: analizy miąższości ogniw utorów produktywych zjawisk sedymentacyjnych Wynika że: basen utworów molasowych miał asymetryczny przekrój jego oś z kierunku SSW-NNE migrowała na wschód ingresje morskie wkraczały do basenu z północnego zachodu

Slide 36

LUBELSKIE ZAGŁĘBIE WĘGLOWE LZW)

Slide 37

Historia badań LZW Lata 30. Jan Samsonowicz; stwierdzenie po raz pierwszy obecności karbonu produktywnego na obszarz lubelsko-lwowskim 1956-1974 badania geologiczno-poszukiwawcze Instytutu Geologicznego (Ciuk E., Porzycki J., Pożaryski W., Dembowski Z.) 1982 podjęto eksploatację w pierwszej kopalni Bogdanka

Slide 38

LUBELSKIE ZAGŁĘBIE WĘGLOWE Zasoby geologicznie bilansowe -ok.9,2 mld. ton Zasoby przemysłowe -ok. 334mln. ton

Slide 39

LUBELSKIE ZAGŁĘBIE WĘGLOWE powierzchnia ok. 4600 km2 rozciągłość z północnego zachodu na południowy wschód utwory od wizenu do westfalu B strefa przejściowa: platforma wschodnioeuropejska a rejon Gór Świętokrzyskich

Slide 40

LZW-PODŁOŻE UTWORÓW PRODUKTYWNY zróżnicowane stratygraficznie i litologicznie część południowo-wschodnia: utwory pstre i wapienie gruzłowe famenu, część pólnocna: utwory starszego paleozoiku, wendu i prekambryjskie skały krystaliczne

Slide 41

Rejon południowo-wschodni: wizen namur B, C westfal w południowej części (liczne wkładki i pokłady węgla) Rejon północno-zachodni: redukcja utworów wizenu i namuru pełniej zachowane utwory westfalu (liczne pokłady węgla) (Budowa geologiczna Polski, tom VI, Złoża surowców mineralnych)

Slide 42

LZW (Budowa geologiczna Polski, tom VI, Złoża surowców mineralnych)

Slide 43

CHARKTERYSTYKA ZŁOŻOWA WĘGLA

Slide 44

LZW - GENEZA Utwory karbońskie rozwinięte w niecce, w peryferycznej części platformy prekambryjskiej na przedpolu orogenu waryscyjskiego

Slide 45

DOLNOŚLĄSKIE ZAGŁĘBIE WĘGLOWE (DZW)

Slide 46

DOLNOŚLĄSKIE ZAGŁĘBIE WĘGLOWE 500 km2 w granicach Polski Formacja węglonośna - górny karbon Waryscyjskie zapadlisko śródgórskie Sudetów Eksploatacje zakończono w 2000r. (trudne warunki geologiczno górnicze)

Slide 47

DZW - POZYCJA GEOLOGICZNA Lokalne baseny akumulacyjne niecki dolnonamurskie : - wałbrzyska, - Woliborza, - Drogosław Krajanów. niecki westfalskie : - Žacleř Lubawka, - Wałbrzych Gorce, - Jugów Nowa Ruda, - Nowy Dzikowiec, - Słupiec.

Slide 49

DZW FORMACJE WĘGLONOŚNE Formacja wałbrzyska - dolny namur A, - utwory powstałe w warunkach facji równi zalewowych i koryt rzecznych. Formacja żaclerska - najwyższy namur i dolny westfal, - utwory powstałe w warunkach równi zalewowych i formacji bagiennej.

Slide 50

DZW - NADKŁAD UTWORY czerwonego spągowca do 1500 m cechsztynu ok. 40 m triasowe ok. 100 m górnokredowe ok. 400 m oraz ciała intruzywne i subwulkaniczne

Slide 51

TEKTONOGENEZA I MAGMATYZM - od dolnego karbonu do trzeciorzędu, - - uskoki, dajki, sille, rygle, - - kopalnia Wałbrzych - Koksy naturalne, antracyt kontaktowy, mylonity węglowe, węgle chude, półantracyt,

Slide 52

Przekrój geologiczny przez pole górnicze Victoria i Wałbrzych oraz pole górnicze Thorez (Budowa geologiczna Polski, tom VI, Złoża surowców mineralnych)

Slide 53

DZW - CHARAKTERYSTYKA ZŁOŻOWA (Budowa geologiczna Polski, tom VI, Złoża surowców mineralnych)

Slide 54

DZW - CHARAKTERYSTYKA ZŁOŻOWA - wysoki stopień uwęglenia - (wzrasta wraz z głębokością) -węgle antracytowe, półantracytowe - oraz większość zasobów o nierozpoznanych właściwościach (głębokość powyżej 640 m)