Węgiel kamienny

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Węgiel kamienny zawiera 71-91 C barwa czarna pod względem stopnia uwęglenia jest pomiędzy węglem brunatnym a antracytem intensywność połysku-związana ze stopniem uwęglenia oraz ze składem petrograficznym.

Slide 2

Węgiel kamienny

Slide 3

Odmiany petrograficzne humusowego węgla kamiennego, czyli tzw. Linotypy: węgiel błyszczący (witryn) węgiel półbłyszczący (klaryn) węgiel matowy (duryn) węgiel włóknisty (fuzyn)

Slide 4

Podział węgla kamiennego ze względu na zastosowanie: węgiel energetyczny węgiel koksujący węgiel specjalny

Slide 5

Typ złoża: Stratyfikowane-pokładowe

Slide 6

Sposób wydobycia: -metoda podziemna - w 40 kopalniach

Slide 7

DANE STATYSTYCZNE udokumentowane zasoby bilansowe złóż węgla kamiennego wg stanu na 31.XII.2005 roku wynoszą 43 321 mln ton 23 zasobów, to węgle energetyczne, a pozostałe to węgle koksujące zasoby złóż zagospodarowanych stanowią obecnie około 37 zasobów bilansowych i wynoszą 15 291 mln ton Wystarczalność 25-30 lat.

Slide 9

WĘGIEL KAMIENNY W POLSCE Węgiel o znaczeniu przemysłowym występuje w 3 zagłębiach : Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW) Lubelskie Zagłębie Węglowe (LZW) Dolnośląskie Zagłębie Węglowe (DZW)

Slide 11

Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW)

Slide 13

Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW)

Slide 14

Położenie i budowa GZW ma kształt trójkąta pow. ok.. 5800km2 wypełniona jest osadami węglonośnymi jest zagłębieniem orogenicznym

Slide 15

Geneza GZW: ZAPADLISKO PRZEDGÓRSKIE na przedpolu łuku fałdowego strefy morawsko-śląskiej; uformowanie w czasie orogenezy waryscyjskiej PODŁOŻE skonsolidowany, zróżnicowany wewnętrznie prekambryjski masyw górnośląski

Slide 16

GENEZA GZW Pokłady węgla są osadem autochtonicznym

Slide 17

GENEZA GZW Zapadlisko przedgórskie seria paraliczna Zapadlisko śródgórskie seria limniczna

Slide 18

Geneza GZW wypełnienie basenu molasowego orogenu waryscyjskiego powstały w warunkach klimatu tropikalnego. dolna część kompleksu- sedymentacja osadów nastąpiła w środowisku lądowo-morskim SERIA PARALICZNA w środkowej - w limno-fluwialnym SERIA LIMNICZNA w górnej - we fluwialno-deltowym. SERIA LIMNICZNA sedymentacja- uwarunkowana przez prędkość subsydencji basenu oraz interakcje lokalnych środowisk (rzeki, jeziora, torfowiska i morza) -efekcie zróżnicowania facjalnego miąższość osadów węglonośnych oceniona jest na około 8500 m Skały podłoża to: utwory prekambru, kambru, dewonu i karbonu dolnego.

Slide 19

Kompleksy litologiczne asocjacja molasowa utworów węglonośnych karbonu górnego asocjacja fliszowa pogranicza karbonu górnego i dolnego asocjacja węglanowa zaliczana do karbonu dolnego

Slide 20

Sukcesja węglonośna GZW

Slide 21

SERIE LITOSTRATYGRAFICZNE 1. PARALICZNA utwory klastyczne i fitogeniczne, poziomy z fauną morską brakiczną i słodkowodną, maksymalna miąższość 4000m na zach. do ok. 200m na wsch. namur A (w-wy brzeżne) -porębskie 1000 m -jaklowickie 380 m -gruszowskie 1260 m -pietrzykowickie 800 m liczne pokłady węgla miąższość pokładów węgla:1-2,5 m

Slide 22

SERIE LITOSTRATYGRAFICZNE 2. LIMNICZNA GÓRNOŚLĄSKA SERIA PIASKOWCOWA przewaga utworów piaskowcowych i zlepieńców, brak poziomów z fauną morską, namur B (w-wy siodłowe) 140 m namur C (w-wy łękowe) 800 m grube pokłady węgla pokład REDEN(501) 24 m

Slide 23

SERIE LITOSTRATYGRAFICZNE 2. LIMNICZNA SERIA MUŁOWCOWA osady drobnoklastyczne (mułowce, iłowce), liczne i cienkie pokłady węgla, westfal A,B (w-wy łękowe) w-wy orzeskie 600 m w-wy załęskie 1200 m

Slide 24

SERIE LITOSTRATYGRAFICZNE 2. LIMNICZNA KRAKOWSKA SERIA PIASKOWCOWA przewaga utworów gruboklastycznych, nieliczne, miąższe warstwy węglowe, westfal C ,D (w-wy łękowe) -w-wy libiążskie 560 m -w-wy łaziskie1080 m

Slide 25

Przekrój przez GZW

Slide 26

Przekrój przez GZW

Slide 28

CHARAKTERYSTYKA ZŁOŻOWA Węgiel GZW węgiel humusowy

Slide 29

CHARAKTERYSTYKA ZŁOŻOWA słabo uwęglone węgle energetyczne (typy 31-32) -największą część zasobów węgle koksujące( typy 34-36) mnie zasobów również węgle chude i antracytowe ( typy 38 i 41) oraz antracyty ( typ 42) Średnia zawartość popiołu w węglu waha się od paru do trzydziestu kilku procent.

Slide 30

przestrzenne rozmieszczenie typów węgla ma wyraźny układ strefowy pasie równoleżnikowym, od Rybnika do Oświecimiagłęboka depresja jakości węgla, w której do znacznych głębokości wegiel typów 31 i 32 Po obu stronach strefy niskiego uwęglenia zaznaczaja się dodatnie anomalie uwęglenia Od północnej strony węgiel typów:33-34 i 36-41 Od strony południowej 33-35 i 36-41

Slide 31

CHARAKTERYSTYKA ZŁOŻOWA 1. 2. 3. 4. stopień uwęglenia i jakość węgla związana z metamorfizmem wg. Kotasa metamorfizm przebiegał w dwóch fazach: preorogenicznej i postorogenicznej w fazie preorogenicznej na uwęglenie wpływała energia cieplna wynikająca ze stopnia geotermicznego w fazie postorogenicznej energia cieplna związana ze zjawiskami plutonicznymi które nastąpiły po ruchach fałdowych

Slide 32

Schemat stref jakości węgla w profilu pionowym GZW

Slide 33

LUBELSKIE ZAGŁĘBIE WĘGLOWE (LZW

Slide 34

Historia badań LZW Lata 30. Jan Samsonowicz; stwierdzenie po raz pierwszy obecności karbonu produktywnego na obszarze lubelsko-lwowskim 1956-1974 badania geologiczno-poszukiwawcze Instytutu Geologicznego (Ciuk E., Porzycki J., Pożaryski W., Dembowski Z.) 1982 podjęto eksploatację w pierwszej kopalni Bogdanka

Slide 35

LUBELSKIE ZAGŁĘBIE WĘGLOWE (LZW) Zasoby geologicznie bilansowe -ok.9,2 mld. ton Zasoby przemysłowe -ok. 334mln. ton

Slide 36

LUBELSKIE ZAGŁĘBIE WĘGLOWE -powierzchnia ok. 4000 km2 -rozciągłość z północnego zachodu na południowy wschód -utwory od wizenu do westfalu B -strefa przejściowa: platforma wschodnioeuropejska a rejon Gór Świętokrzyskich

Slide 37

LZW-PODŁOŻE UTWORÓW PRODUKTYWNYC zróżnicowane stratygraficznie i litologicznie część południowo-wschodnia: utwory pstre i wapienie gruzłowe famenu część pólnocna: utwory straszego paleozoiku, wendu i prekambryjskie skały krystaliczne

Slide 38

Rejon południowo-wschodni: wizen namur B, C westfal w południowej części (liczne wkładki i pokłady węgla) Rejon północno-zachodni: redukcja utworów wizenu i namuru pełniej zachowane utwory westfalu (liczne pokłady węgla)

Slide 39

LZW

Slide 40

część północno-wschodnia ma budowę blokowouskokową;brak deformacji fałdowych utwory karbonu leża prawie poziomo lub z łagodnym nachyleniem ku SW cześć południowo-zachodnia-występują formy fałdowe, przecięte uskokami podłużnymi i poprzecznymi o dużej amplitudzie zrzutu

Slide 41

CHARKTERYSTYKA ZŁOŻOWA WĘGLA

Slide 42

LZW - GENEZA Utwory karbońskie rozwinięte w niecce, w peryferycznej części platformy prekambryjskiej na przedpolu orogenu waryscyjskiego

Slide 43

DOLNOŚLĄSKIE ZAGŁĘBIE WĘGLOWE (DZW)

Slide 44

DZW 500 km2 w granicach Polski Formacja węglonośna - górny karbon (Silez) Waryscyjskie zapadlisko śródgórskie Sudetów Eksploatacje zakończono w 2000r. (trudne warunki geologiczno górnicze)

Slide 45

DZW POZYCJA GEOLOGICZNA Lokalne baseny akumulacyjne niecki dolnonamurskie : - wałbrzyska, - Woliborza, - Drogosław Krajanów. niecki westfalskie : - Žacleř Lubawka, - Wałbrzych Gorce, - Jugów Nowa Ruda, - Nowy Dzikowiec, - Słupiec.

Slide 46

DZW FORMACJE WĘGLONOŚNE Formacja wałbrzyska - dolny namur A, - utwory powstałe w warunkach facji równi zalewowych i koryt rzecznych. Formacja żaclerska - najwyższy namur i dolny westfal, - utwory powstałe w warunkach równi zalewowych i formacji bagiennej.

Slide 47

DZW - NADKŁAD UTWORY czerwonego spągowca do 1500 m cechsztynu ok. 40 m triasowe ok. 100 m górnokredowe ok. 400 m oraz ciała intruzywne i subwulkaniczne

Slide 48

Wpływ metamorfizmuna węgiel: 1. metamorfizm termalny w pokładach występuje wysokowitrynitowy węgiel (typ 34,35,37) 2. strefa przejściowa węgiel :głównie typów 38,41, jest zmylonityzowany i zbrekcjonowany 3. strefa kontaktowa: występuje węgiel skarbonatyzowany typów 41,42 w których znaczna część witrynitu uległa skoksowaniu

Slide 49

Przekrój geologiczny przez DZW

Slide 50

DZW - CHARAKTERYSTYKA ZŁOŻOWA