Wakuola - jej budowa i funkcje

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

WAKUOLA JEJ BUDOWA I FUNKCJE

Slide 2

Co to jest wakuola?

Slide 3

Komórka roślinna

Slide 4

Co to jest wakuola? wakuola (wodniczka) w j. łacińskim oznacza próżnię, pustkę występuje w komórkach większości roślin, protistów i grzybów jest ograniczona pojedynczą, gładką błoną wakuolarną (tonoplastem) wakuole są zwykle duże i nieliczne pojedyncza wakuola może zajmować nawet 90 objętości komórki

Slide 5

Co to jest wakuola? wodniczka występuje u niektórych pierwotniaków oraz w komórkach zwierzęcych w komórkach zwierzęcych występuje wiele małych wodniczek (wakuol) u pierwotniaków występują: - wodniczki tętniące - wodniczki trawiące Budowa pantofelka

Slide 6

Budowa wakuoli wnętrze wakuoli wypełnia płyn (nieplazmatyczny składnik komórki) sok komórkowy może zawierać substancje zapasowe organiczne, sole mineralne, metabolity wtórne może zawierać ciała stałe

Slide 7

Sok komórkowy Może zawierać: związki nieorganiczne woda (ok. 90 całości składu) sole mineralne (jony potasowe, sodowe, wapniowe, magnezowe, cynkowe, siarczanowe, fosforowe, chlorkowe) kryształy szczawianu wapnia (rafidy, druzy, styloidy) oraz węglanu wapnia (cystolity) związki organiczne substancje zapasowe organiczne: - białka - cukry wolne aminokwasy rozpuszczalne kwasy organiczne (szczawiowy, cytrynowy, winny, jabłkowy, octowy, mrówkowy) tzw. metabolity wtórne: - glikozydy - alkaloidy - garbniki

Slide 8

Sole wapniowe kryształy szczawianu wapnia a) kryształy pojedyncze b) druzy c) pęczki igieł (rafidy)

Slide 9

Komórki kryształonośne w łyku sosny Pinus sp. z licznymi kryształami szczawianu wapnia. Pow. mikroskopu 50 x Kryształy szczawianu wapnia w komórkach ogonka liściowego begonii Begonia sp. przyjmują dwie formy: piramid oraz druz. Pow. mikroskopu 100x

Slide 10

Kryształy szczawianu wapnia pojedyncze i bliźniacze krzyżaki) w komórkach suchej łuski cebuli - Allium cepa. Kontrast Nomarskiego, DIC. Pow. mikroskopu 50x (tzw.

Slide 11

Szczawian wapnia w formie igieł krystalicznych (rafidów) ułożonych w wiązki w komórkach zalążka palmy Chamaedorea sp. Preparat trwały, barwiony hematoksyliną Ehrlicha. Pow. mikroskopu 100x

Slide 12

Druza (kompleks zrośniętych kryształów szczawianu wapnia) w liściu Hoya sp. Kontrast Nomarskiego (DIC). Pow. mikroskopu 100x

Slide 13

Sole wapniowe kryształy węglanu wapnia Cystolit w komórce skórki na przekroju poprzecznym blaszki liściowej fikusa Ficus sp. Bryłowata struktura osadzona na wyrostku ściany skierowanym do wnętrza komórki to węglan wapnia, którego nadmiar komórka odkłada w takiej postaci. Pow. mikroskopu 100x

Slide 14

Białka Rącznik pospolity Ricinus Ziarna aleuronowe w komórkach nasion Ricinus sp.

Slide 15

Cukry Kuliste kryształy inuliny (polisacharydu zapasowego) wytrącone alkoholem w komórkach korzenia dalii - Dalia sp. W żywych komórkach inulina występuje w postaci koloidu w wakuoli i jest niewidoczna na preparacie. Kontrast Nomarskiego (DIC). Pow. mikroskopu 100x

Slide 16

Cukry Materiały zapasowe z bulwy ziemniaka - Solanum tuberosum widziane w kontraście Nomarskiego (DIC). Skrobia (polimer glukozy) ma postać owalnych ziaren, a białko spichrzowe drobnych, sześciennych kryształów (strzałka). Pow. mikroskopu 100x

Slide 17

Metabolity wtórne GLIKOZYDY - są nimi m.in. barwniki: antocjany zabarwienie czerwone w kwaśnym pH, - flawony zabarwienie niebieskie zabarwienie żółte w zasadowym pH

Slide 18

Antocyjany Komórki miękiszowe dojrzałego owocu ligustra Ligustrum vulgare. Dzięki obecności barwnych antocyjanów rozpuszczonych w soku komórkowym widać jak znaczne rozmiary przyjmuje wakuola w komórce roślinnej. Pow. mikroskopu: 200x Przekrój poprzeczny przez blaszkę liściową reo - Rhoeo discolor. Skórka górna liścia jest bezbarwna, dolna zawiera antocyjany. Wielowarstwowa skórka, poza ochroną, pełni dodatkowo funkcję gromadzenia wody. Pow. mikroskopu 50x

Slide 19

Metabolity wtórne ALKALOIDY - związki bezbarwne zwykle trucizny (np. nikotyna, kofeina, kokaina, morfina, teofilina, teobromina, chinina, kolchicyna, skopolamina, atropina, strychnina) Difenbachia Bieluń dziędzierzawa

Slide 20

Metabolity wtórne GARBNIKI występują w organach roślin w postaci żółtych i brunatnych skupień, wywierają działanie garbujące oraz toksyczne Choina kanadyjska Malina właściwa

Slide 21

Funkcje wakuoli odpowiada za turgor (jędrność) komórki magazynuje wodę, substancje odżywcze (zapasowe) i związki swoiste, składniki energetyczne przechowuje zbędne produkty przemiany materii gromadzi substancje toksyczne nadaje barwę częściom roślin niekiedy wakuole roślinne zawierają enzymy trawiące

Slide 22

Funkcje wodniczek zwierzęcych liczne i drobne funkcje głównie trawienne wodniczki tętniące u pierwotniaków słodkowodnych biorą udział w osmoregulacji i wydalaniu; nazwa tętniąca pochodzi od jej nieustannego kurczenia się, spowodowanego wyrzucaniem poza obręb komórki nadmiaru wody wodniczki trawiące u pierwotniaków reguluje poziom płynów w organizmie i wypuszcza soki trawienne w celu trawienia pokarmu

Slide 23

Co przedstawia fotografia?

Slide 24

Co przedstawia fotografia?

Slide 25

Bibliografia Biologia 2, E. Holak, W. Lewiński i in., Operon, Gdynia 2005. Mikrofotografia botaniczna - fotografie Joanny Leśniewskiej dostępne na http:uwb.edu.pluniwersytet.php?p1282 http:www.naukowy.pl http:portalwiedzy.onet.pl http:pl.wikipedia.orgwiki http:zadane.plzadanie259364 http:www.zmirr.info Przygotowała: Małgorzata Puda styczeń 2011