Rafy koralowe

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Rafy koralowe Podwodne królestwa

Slide 3

Rafa nagromadzenie wapiennych szkieletów organizmów morskich, tworzące wyraźnie zaznaczający się w morfologii podwodny wał lub grzbiet na tyle masywny i duży, że jest zdolny do przeciwstawienia się niszczącemu wpływowi fal. Najczęściej współczesne rafy zbudowane są ze szkieletów korali, dlatego mówi się o rafach koralowych (jednakże w ich tworzeniu biorą udział także inne organizmy rafotwórcze, m.in. mszywioły, mięczaki, otwornice, a także glony).

Slide 4

Jak powstają rafy koralowe? Rafy koralowe zbudowane są przede wszystkim ze szkieletów koralowców i mszywiołów, a także wrośniętych w nie cząstek kostnych innych organizmów morskich (ryb, małży, ślimaków itp.) oraz żwiru, piasku i mułu wapiennego. W zależności od miejsca powstawania rafy tworzą różne formy, wyróżniamy 3 główne rodzaje raf koralowych: przybrzeżne, rafy barierowe i atole. Wg uznawanej do dziś teorii, zapoczątkowanej w 1842 przez Ch. Darwina, rafy koralowe rozwijają się dzięki wolnemu, stopniowemu zanurzaniu się lądu lub wolnemu podnoszeniu się poziomu morza.

Slide 6

Występowanie Gdzie występują rafy koralowe? Oczywiście w wodach, w których mogą rozwijać się koralowce madreporowe, a że są to zwierzęta wyjątkowo kapryśne i lista wymagań jest spora, w wielu morzach ich nie spotkamy. Woda, w której żyją korale, musi spełniać określone kryteria: mieć odpowiednie zasolenie i przezroczystość, a także właściwą temperaturę. Mętna, zanieczyszczona woda powoduje obumieranie korali, dlatego nie występują przy ujściu rzek. Również muliste i piaszczyste dno jest dla nich niekorzystne. Warunek odpowiedniej temperatury wody ogranicza występowanie raf koralowych do pasa wód miedzy zwrotnikiem Raka i zwrotnikiem Koziorożca, wokół wysp oceanu: Spokojnego i Indyjskiego.

Slide 7

Rafy powstają najczęściej u wybrzeży w strefie szelfu kontynentalnego, ale bywają też samotne np. w kształcie atolu. Korale rafotwórcze potrzebują ciepłej wody o temperaturze od 18 do 35C, dlatego nie spotyka się ich powyżej 30-35 szerokości geograficznej północnej i południowej. Zasolenie wody od 27 do 40 . Woda musi być dość ruchliwa, tak by do organizmów docierało pożywienie. Koralowce są też bardzo wrażliwe na zanieczyszczenie wody.

Slide 8

Zwierzęta raf Rafy koralowe są lasami tropikalnymi oceanów, gdyż zasiedla je ogromna ilość organizmów. Szacuje się, ze na rafach żyje 35-60 tysięcy gatunków zwierząt, w tym 25 tys. gatunków ryb. To właśnie ryby są najpiękniejszą wizytówką raf. Zachwycają różnorodnością kształtów, niezwykłą kolorystyką oraz ciekawymi zachowaniami. Spotkać tu można bajecznie kolorowe chetoniki nazywane motylami czy ustniki, określane mianem ryb-aniołów. Już same nazwy, np. strojniś admirał czy nefrytek królewski, pozwalają nam wyobrazić sobie przepych i bogactwo barw tych ryb. Niektóre z nich mimo piękna są jednak niezwykle niebezpieczne. Majestatyczna skrzydlica ma kolce jadowe, które mogą być groźne nie tylko dla zwierząt morskich, ale również dla nurków. Miłośnicy podwodnych wycieczek musza również uważać na drapieżną murenę. Na rafie koralowej można obserwować całą gamę interesujących zachowań ryb. Małe błazenki żyją w symbiozie z parzącymi ukwiałami, choć inne zwierzęta musza unikać ich zabójczych czułków, a wargatki sanitarniki bezpiecznie wpływają do wielkich paszczy strzępieli, aby pomoc im pozbyć się pasożytów. Niezwykle bogaty jest świat bezkręgowców. W szczelinach rafy kryją się krewetki, langusty, wężowidła, rozgwiazdy, jeżowce, ślimaki i ośmiornice. Spotkać tu można największego małża świata przydacznię olbrzymią, dorastającą do dl. 135 cm.

Slide 9

Zagrożenia i ochrona raf Koralowce mają wielu naturalnych wrogów. Żywią się nimi niektóre ryby, ślimaki oraz rozgwiazdy. Gatunek rozgwiazdy nazywany koroną cierniową z powodu swojej żarłoczności stał się przyczyną zniszczenia wielu raf na obszarze Indopacyfiku. Rafy uszkadzane są też przez silne, tropikalne sztormy. W ostatnim czasie poważnym problemem staje się globalne ocieplenie klimatu i podniesienie się średniej temperatury wód oceanu. Zbyt wysoka temperatura jest zabójcza dla koralowców rafotwórczych. Najpoważniejszym zagrożeniem dla raf jest jednak działalność człowieka. Rafy niszczone są na przykład podczas wydobywania wapienia wykorzystywanego jako materiał budowlany. Ogromne ilości szkieletów koralowych są surowcem dla przemysłu pamiątkarskiego. Rafy obumierają także z powodu wzrastającego zanieczyszczenia wód szczególnie niebezpieczne są dla nich substancje ropopochodne oraz biogeniczne. Wszystko to sprawia, ze ponad 10 raf na świecie zostało już bezpowrotnie zniszczonych. Szacuje się, że w ciągu następnych 100 lat może ulec zagładzie kolejne 70, dlatego też podejmowane są szerokie działania zmierzające d uratowania tych niezwykłych ekosystemów. Obecnie ponad 40 raf jest objętych ochroną rezerwatową, a wszystkie gatunki koralowców rafotwórczych chronione są przez Konwencję Waszyngtońską (CITES).

Slide 10

Koralowce (Anthozoa, z gr. anthos - kwiat zoon - zwierzę) jamochłony tworzące gromadę zaliczaną do typu parzydełkowców. Występują kolonijnie w formie polipów w morzach strefy ciepłej, przytwierdzone do dna morskiego. Najlepiej rozwijają się w ciepłych, nasłonecznionych wodach. W budowie koralowców wyróżnić można warstwę zewnętrzną, tzw. ektodermę, która w górnej części tworzy otwór gębowy i gardziel, przechodzącą w jamę gastralną. Wewnętrzna strona ściany ciała, endoderma, tworzy wypustki do jamy gastralnej. Przestrzeń pomiędzy ektodermą, a entodermą wypełnia warstwa mezoglei, w której u wielu gatunków znajdują się skleroblasty, które pełnią rolę komórek szkieletotwórczych. Koralowce są zazwyczaj rozdzielnopłciowe, rozwój ze stadium larwy. Są jednymi z głównych organizmów skałotwórczych. Znanych jest ok. 6,5 tys. gatunków koralowców, zaliczanych do podgromad: Alcyonaria - koralowce ośmiopromienne Ceriantipatharia - szorstkowce Zoantharia (Hexacorallia) - koralowce sześciopromienne actinaria - ukwiały skleraktinia - korale madreporowe Do najbardziej znanych przedstawicieli koralowców należą m.in.: koral czerwony (Corallium rubrum), zwany również szlachetnym, korale madreporowe (Madreporaria), tworzące rafy koralowe, koral korkowiec (Alcyonium palmatum). Trwałe struktury wapienne wytwarzane przez koralowce są podstawą do powstawania nowego ekosystemu znanego jako rafa koralowa.

Slide 11

Błazenki Popularnie ryby klowny, atrakcyjnie ubarwione ryby morskie z rodzajów Amphiprion i Premnas, z rodziny garbikowatych. Przeważnie czerwone lub pomarańczowe w białe pasy. Bardzo popularne w akwarystyce morskiej. Błazenki żyją w symbiozie z ukwiałami (m.in. Entacmaea, Heteractis, Stichodactyla). Ryba chroni się w bezpiecznym miejscu, wśród parzących macek ukwiału. W zamian za schronienie, ryba chroni ukwiał przed drapieżnikami żywiącymi się koralowcami i jednocześnie zwabia inne ryby stanowiące pokarm ukwiałów. Czyści również parzydełka z nagromadzonych cząstek pokarmowych. Błazenek jest odporny na parzydełka koralowca. Mechanizm nabywania odporności nie został dokładnie wyjaśniony. Wiadomo, że błazenek nabywa odporność na parzące właściwości ukwiałów poprzez formę treningu.