Prawa autorskie czyli jak napisać bibliografię i przypisy

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Prawa autorskie czyli jak napisać bibliografię czyli jak napisać bibliografię i przypisy

Slide 2

Prawo autorskie to: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

Slide 3

Mówiąc prościej Przedmiotem prawa autorskiego są utwory: 1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe); 2) plastyczne; 3) fotograficzne; 4) lutnicze; 5) wzornictwa przemysłowego; 6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne; 7) muzyczne i słowno-muzyczne;

Slide 4

Jest to ważne zagadnienie, ponieważ: Autorskie prawa osobiste są prawami ojcostwa utworu i obejmują przede wszystkim prawo autora do wiązania z dziełem jego nazwiska. Do osobistych praw autorskich należy także prawo do zachowania niezmienionej treści i formy utworu, zakazujące wprowadzania zmian, zniekształceń, przeinaczeń czy prawo do nadzoru nad korzystaniem z dzieła.

Slide 5

Co z tego wynika? Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem (kopiowanie, przekształcanie itp.), może żądać zaniechania tego działania . W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności, aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo na żądanie twórcy zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.

Slide 6

Jednak należy pamiętać, że: Można bez zgody autora przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, lecz trzeba podać autora i dzieło. Jest to tzw. prawo cytatu.

Slide 7

Mówiąc prościej: Jest dopuszczalna możliwość przytoczenia w tworzonym przez siebie dziele urywków rozpowszechnionych utworów lub drobnych utworów w całości bez zgody ich twórcy i bez uiszczania na jego rzecz wynagrodzenia. Prawo cytatu dotyczy twórczości chronionej majątkowymi prawami autorskimi i stanowi ich ograniczenie na rzecz dozwolonego użytku. Z utworów nie objętych prawami majątkowymi można bowiem korzystać swobodnie, pod warunkiem oznaczenia autora.

Slide 8

Warunki korzystania z prawa cytatu: Cytat musi być rozpoznawalny. Czytelnik musi wiedzieć, które słowa są słowami autora, a które są cytowane. Brak odróżnienia cytatu od reszty tekstu stanowić będzie naruszenie praw autorskich. Można w takim przypadku mówić o popełnieniu plagiatu

Slide 9

Warunki korzystania z prawa cytatu: Cytat musi być wyraźnie oznaczony co do autorstwa i źródła, i to w każdym przypadku, w którym się pojawia. Nie wystarczy samo ogólne odwołanie się do autorów lub dzieł w końcowym zestawieniu bibliografii lub źródeł. Brak wyraźnego oznaczenia cytatu stanowić będzie naruszenie praw autorskich. W przypadku przytaczania cytatów, których autorstwo nie jest znane (rozpowszechniane były anonimowo), należy taką okoliczność również zaznaczyć

Slide 10

Warunki korzystania z prawa cytatu: Zamieszczenie cytatu musi być uzasadnione celem ma służyć wyjaśnianiu lub nauczaniu, krytycznej analizie lub prawom gatunku twórczości.

Slide 11

Warunki korzystania z prawa cytatu: Cytat pełni funkcję pomocniczą ma służyć uzupełnieniu i wzbogaceniu dzieła, nie może go natomiast zastępować, ani tworzyć jego zasadniczej konstrukcji. Tworzone dzieło ma być samoistne, nie może polegać na przytoczeniu cudzej twórczości, ewentualnie jedynie z własnym, krótkim komentarzem. Nie może być również serią cytatów, nawet gdyby to były cytaty z różnych dzieł i autorów. Cytaty w samoistnym dziele powinny mieć rolę podrzędną. Nadmierne, zbyt obszerne i nieuzasadnione korzystanie z cytatów również stanowi naruszenie praw autorskich.

Slide 12

Na koniec trzeba pamiętać o tym, że: Nie jest jednoznacznie określona dopuszczalna wielkość cytatu. Musi on jednak pozostawać w takiej relacji do całości dzieła, aby przy realizowanych przez cytat celach zachowana była pomocnicza rola cytatu. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego cytowany urywek lub nawet cały drobny utwór musi pozostawać w takiej proporcji do wkładu własnej twórczości, aby nie było wątpliwości co do tego, że powstało własne, samoistne dzieło.

Slide 13

A co z tą bibliografią? BIBLIOGRAFIA - uporządkowany wg określonych kryteriów spis dokumentów (książek, czasopism, artykułów i in.) z najważniejszymi informacjami o każdej z pozycji. BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA (literatura przedmiotu, wykaz źródeł) zawiera skrócone opisy bibliograficzne dokumentów, na które powołuje się autor pracy (cytowanych lub tylko związanych z tematem). Sporządza się ją dla ukazania warsztatu naukowego wykonanej pracy. Pozwala ocenić znajomość tematyki i oryginalność pracy. Jest dla czytelnika źródłem informacji o innych opracowaniach na dany temat. Bibliografię umieszczamy na końcu pracy.

Slide 14

Jak ją sporządzić? Podstawowe zasady: Informacje o książce spisujemy ze strony tytułowej, nie z okładki. Tytułu książki nie ujmujemy w cudzysłów. Można podać tylko inicjał imienia autora, jeśli nie utrudni to identyfikacji. Pomijamy informacje o stopniach naukowych i funkcjach służbowych autora. W opisie można uwzględnić tylko elementy obowiązkowe, lub podać więcej szczegółów. Norma dopuszcza też pewną dowolność interpunkcji i wyróżnień graficznych (zmiana kroju czcionki, podkreślenia), np. tytuł czasopisma można ująć w cudzysłów lub napisać kursywą.

Slide 15

Elementy konieczne opisu to: Nazwisko Imię (dopuszczalna pierwsza litera z kropką) autora, Tytuł, Wydanie, rok wydania, numer ISBN.

Slide 16

Jak to się ma w praktyce? Nazwisko Imię (dopuszczalna pierwsza litera z kropką) autora, Tytuł, Wydanie, rok wydania, numer ISBN. Słowacki Juliusz, Balladyna, Wyd. 3, Warszawa, PIW, 1982, ISBN 83-0600041-2.

Slide 17

W opisie książki autora obcojęzycznego należy podać nazwisko tłumacza Szekspir Wiliam, Makbet, Wyd. 4, przeł. Józef Paszkowski, Łódź, Wydawnictwo Łódzkie, 1984, ISBN 83-218-0386-5.

Slide 18

Książka wielotomowa Krasicki Ignacy, Utwory wybrane, t. 1- 2, Warszawa, PIW, 1980, ISBN 8306-00268-7

Slide 19

PRACA ZBIOROWA (więcej niż 3 autorów) Stosujemy skróty: np. wyb., oprac., pod red. (wybrał, opracował, pod redakcją) Tytuł, pod red. (wyb. oprac.) Imię Nazwisko redaktora lub autora wyboru, opracowania, Wydanie, Miejsce wydania, Wydawnictwo, rok wydania, numer ISBN. Pisarze świata, pod red. Jolanty Skrundy, Wyd. 2 zmien.i rozsz. ,Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12776-7.

Slide 20

Gdy brak wyraźnego wskazania redaktora, autora: Epoki literackie: Od antyku do współczesności, Bielsko - Biała, Park, 2003, ISBN 83-7266-245-2.

Slide 21

Opis fragmentu lub rozdziału książki - jak zrobić przypisy Przypisy to wydzielone fragmenty tekstu w publikacji, powiązane z tekstem głównym za pomocą odsyłaczy. Odnoszą się do poszczególnych wyrazów, zwrotów i fragmentów tekstu głównego. Przypisy są stosowane wszędzie tam, gdzie podaje się cytaty lub dane pochodzące z badań. Brak przypisu w takiej sytuacji traktuje się jako plagiat.

Slide 22

Jak to wygląda w praktyce? Nazwisko Imię autora, Tytuł książki, Wydanie, numeracja części, miejsce wydania, Wydawnictwo, rok wydania, numer ISBN, Tytuł fragmentu rozdziału, strony Nosowska Dorota, Leksykon motywów literackich, Wyd.2, Bielsko - Biała, Park, 2004, ISBN 83-01-12776-7, Miłość, s. 290 293.

Slide 23

OPIS UTWORU ARTYKUŁU W PRACY AUTORSKIEJ Nazwisko Imię autora, Tytuł utworu artykułu [W:] Tenże, Tytuł całości, miejsce wydania, Wydawnictwo, rok wydania, numer ISBN, numeracja części, strony Żeromski Stefan, Zmierzch [W:] Tenże, Opowiadania, Warszawa, Książka i Wiedza, 1985, ISBN 83-01-12776-7, s. 50 - 55.

Slide 24

OPIS ARTYKUŁU W PRACY ZBIOROWEJ Nazwisko Imię autora, Tytuł artykułu [W:] Tytuł pracy zbiorowej, pod red. (wyb. oprac.) Nazwisko Imię redaktora lub autora wyboru, opracowania, miejsce wydania, Wydawnictwo, rok wydania, numer ISBN, numeracja części, strony. Błoński Jan, Popiół i diament po latach [ W:] Lektury polonistyczne, pod red. Ryszarda Nycza, Kraków, UNIWERSITAS, 1999, ISBN 83-01-12776-7, t. 2, s. 7 - 35.

Slide 25

OPIS ARTYKUŁU Z CZASOPISMA Nazwisko Imię autora, Tytuł, Tytuł czasopisma rok wydania, numer czasopisma, numery stronic Skrzypczak - Walkowiak Bogna, Literackie portrety niań i guwernantek, Polonistyka 2004, nr 1, s,. 14 - 18.

Slide 26

STRONA INTERNETOWA Nazwisko Imię autora, Tytuł artykułu [online], Miejsce publikacji, Instytucja sprawcza, data publikacji [dostęp: data dostępu], Dostępny w Internecie: adres strony. Skórka Stanisław, Wirtualna historia książki i bibliotek [online], Kraków, Akademia Pedagogiczna, aktualizacja 17.06.2009 [dostęp: 15 października 2009], Dostępny w Internecie:http:www.ap.krakow.plwhk.

Slide 27

Zródła: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U.1994 nr 24 poz.83) [online] [dostęp: 24.10.2105], Dostępny w Internecie: http:isap.sejm.gov.plDetailsServlet?idWDU19940240083 Krakowska Akademia im. A. Frycza Modrzewskiego, Zasady sporządzania bibliografii załącznikowej [online] [dostęp: 24.10.2015], Dostępny w Internecie: http:www.ka.edu.plbibliotekabibliografia-i-przypisy--zasadytworzenia Normy dotyczące sporządzania opisów bibliograficznych [online] [dostęp: 24.10.2105], Dostępny w Internecie: http:www.home.umk.plkomaNormy.htm Prawo autorskie [online] [dostęp: 24.10.2015], Dostępny w Internecie: https:pl.wikipedia.orgwikiPrawoautorskie Prawo cytatu [online] [dostęp: 24.10.2105], Dostępny w Internecie: https:pl.wikipedia.orgwikiPrawocytatu

Slide 28

Dziękuję za uwagę