Okres stalinowski w Polsce

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

O K R ES S TA LIN O W S K I W P O LS C E

Slide 2

Okres stalinowski w Polsce ma miejsce w latach 1946 -53 (56). Koniec tego okresu wiąże się z obaleniem tezy Stalina na XX Zjeździe KPZR. Na ziemiach polskich jest to okres wzmożonego działania organizacji konspiracyjnych takich jak WIN lub NIE, które są odpowiedzią na represje radzieckie skierowane na działaczy partyjnych, politycznych i zwykłych obywateli. W 1947 roku ogłoszono amnestię. Ujawniło się wtedy ok. 60 tys. działaczy konspiracyjnych. Amnestia jednak okazała się być podstępem by zdemaskować opozycję podziemia. Wskutek czego nastąpiły masowe aresztowania ujawnionych konspirantów.

Slide 3

Oprócz działaczy podziemia aresztowano również polityków partii niekomunistycznych PSL, SP i PPS oraz byłych żołnierzy AK. I tak w latach 1950 53: wydano 35 wyroków śmierci 19 z nich wykonano; Aresztowano ponad 1500 oficerów polskich, m.in. gen. Stanisława Tatara (kara dożywotniego więzienia i pozbawienie praw), gen. Jerzego Kirchmayera (kara dożywotniego więzienia), adm. Józefa Unruga. Na karę śmierci skazano gen. Fieldorfa ps. Nil i kpt. Przybyszewskiego dowodzącego baterią im. Laskowskiego walczącą w obronie helu we wrześniu 1939 roku; W więzieniu w Moskwie umiera Kazimierz Pużak i płk Krzyżanowski (komendant okręgu Wilno AK); W 1953 rozpoczęły się wzmożone represje wobec Kościoła i aresztowania księży- m.in. bpa Kaczmarka i kardynała Wyszyńskiego;

Slide 4

PZPR W dniach 15-21 XII 1948 roku nastąpiło zjednoczenie PPS i PPR. W wyniku rozmów powstała nowa polska partia PZPR Polska Zjednoczona Partia Robotnicza a jej I sekretarzem został Bolesław Bierut. W tym samym czasie Władysław Gomułka został odsunięty od władzy i oskarżony o tzw. odchylenie prawicowo nacjonalistyczne (lepiej oceniał działalność PPS-u niż SDKPiLu); Tymczasem Bierut rozpoczął monopolizowanie władzy w Polsce i tworzenie tzw. kultu jednostki Bolesława Bieruta.

Slide 5

Bolesław Bierut Isekretarz PZPR

Slide 6

ZSL Po zjednoczeniu PPS i PPR narastać zaczęły naciski w środowisku partii ludowych. Skutkiem czego w listopadzie 1949 roku na kongresie partii utworzono Zjednoczone Stronnictwo Ludowe. Na czele Rady Naczelnej ZSL stanął Roman Niećko.

Slide 7

W Polsce teoretycznie wykształcił się system wielopartyjny, natomiast w praktyce monopol na władzę posiadała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza kontrolująca partie satelickie ZSL i SD.

Slide 8

Terror W celu umocnienia pozycji władze ludowe stosowały akcje terroru. Powołano nowe aparaty wspomagające nowy porządek: MBP Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego UB Urząd Bezpieczeństwa; MO Milicję Obywatelską; które wspomagane były wyszkolonymi agentami NKWD.

Slide 9

Kom inform We wrześniu 1947 roku w Szklarskiej Porębie powstało Biuro Informacyjne Partii Komunistycznych i Robotniczych (Kominform) z państw Środkowej i Południowej Europy. Miało ono koordynować działania komunistów i dążyć do utworzenia jednolitej władzy komunistycznej na wzór radziecki. Kominform: Miał koordynować walkę z imperializmem; Oferować wzajemną pomoc państwom socjalistycznym; Integrować państwa socjalistyczne;

Slide 10

Polska Rzeczpospolita Ludow a Przypieczętowaniem zmian politycznych i ustrojowych było uchwalenie 22 lipca 1952 roku konstytucji ustanawiającej Polską Rzeczpospolitą Ludową. Konstytucja oparta była na wzorcach radzieckich i pozwalała na dużą interpretację przepisów przez władzę.

Slide 11

Przetłum aczony na język polskiprojekt KonstytucjiPolskiej Rzeczypospolitej Ludow ejz popraw kam i J.Stalina,naniesionym i ręką B.Bieruta

Slide 12

Konstytucja z 1952 roku W zakresie ustroju gospodarczego zakładała uspołecznienie środków produkcji. Zacierała granice pomiędzy władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Najwyższym organem władzy państwowej był Sejm, ale pozbawiony określonych praw posłów, był łatwym narzędziem manipulacji; Rada Państwa posiadała realnie największą władzę posiadając najszersze kompetencje.

Slide 13

G ospodarka okresu stalinow skiego 1947 bitwa o handel doprowadziła do upadku handlu prywatnego i jego nacjonalizacji; W okresie stalinowskim gospodarka polska staje się na wzór radziecki gospodarką planową. Zaczynają obowiązywać kilkuletnie plany rozwoju gospodarczego Polski: Plan 6-letni lata 1950-55 Plany 5- letnie realizowane ciągle w latach 1950 -89.

Slide 14

Kolektyw izacja Od 1951 roku przeprowadzano w Polsce kolektywizację rolnictwa. Tworem tego procesu są PGR-y Państwowe Gospodarstwa Rolne oraz gospodarstwa spółdzielcze. Bilans kolektywizacji wsi był jednak niekorzystny ze względu na zakaz wymiany handlowej z Zachodem, czego skutkiem był brak dostępu do nowych technologii, nowych odmian zbóż oraz nawozów sztucznych. Produkcja rolna zaczęła spadać. Dlatego w 1954 roku przeprowadzono korektę planu 6- letniego i część wydatków przeniesiono na rolnictwo. Skutkiem czego nie zrealizowano części założeń planu.

Slide 15

XX Zjazd KPZR ijego postanow ienia XX Zjazd KPZR miał miejsce w Moskwie w lutym 1956 roku. Na czele zjazdu stanął Nikita Chruszczow, który wygłosił swój referat zawierający nowe wytyczne dot. spraw ZSRR i państw satelickich oraz stosunków

Slide 17

Postanow ienia XX zjazdu Decyzje o konieczności poprawienia stosunków winnymi mocarstwami świata; Obalono teorię Stalina mówiącą, że w miarę rozwoju socjalizmu narasta walka klasowa; Zapowiedziano uregulowanie stosunków międzynarodowych; Potępiono kult jednostki Stalina; Stwierdzono że współistnienie 2 bloków państw jest możliwe; co więcej możliwa jest między nimi rywalizacja kulturalna, ekonomiczna i polityczna;

Slide 18

Potwierdzono tezę Lenina, że dróg od kapitalizmu do socjalizmu jest wiele, ale muszą być spełnione pewne warunki, m.in: władzę w państwie musi sprawować klasa robotnicza lub partia robotnicza; Stalin twierdził, że jedyną drogą jest rewolucja; Powzięto decyzję o załagodzeniu stosunków z USA, czego wynikiem było spotkanie Chruszczowa z JFK;

Slide 19

Spraw y w ew nętrzne: Rehabilitacja osób niesłusznie oskarżonych i skazanych na śmierć w okresie stalinowskim; Ogłoszono amnestię dla więźniów ZSRR; Zaprowadzono zmiany w gospodarce ZSRR uspołeczniono kołchozy i sowchozy niektóre rozwiązano a części nadano większe swobody; Wprowadzono reformę ustawodawstwa pracy, czego rezultatem było skrócenie czasu pracy; Rozwiązano Kominform Odnowienie kontaktów z Jugosławią;

Slide 20

Śmierć Stalina, nowe rządy w ZSRR, XX Zjazd KPZR i jego postanowienia spowodowały szereg wystąpień w państwach socjalistycznych. W Polsce znamienny dla tego okresu był tzw. Polski październik 56 na Węgrzech z kolei Powstanie węgierskie 1956 roku.