Od rysunków naskalnych do alfabetu

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

OD RYSUNKÓW NASKALNYCH DO ALFABETU

Slide 2

PISMO System znaków, pozwalający na widoczne utrwalenie myśli w konkretnym języku. Pismo pojawiło się stosunkowo późno ( ok. 5-6 tys. lat temu). Istniały też  społeczeństwa wysoko rozwinięte, które nie posiadały swego pisma, nawet dziś nie posługuje się nim wiele mln ludzi. Pismo wynajdywano kilkakrotnie i całkowicie odrębnie w wielu centrach kulturowych.

Slide 3

RYSUNKI NASKALNE Około 20 tysięcy lat temu na ścianach jaskiń pojawiły się pierwsze malowidła. Z czasem obrazy zaczęły służyć ludziom do przekazywania prostych informacji. Za pomocą rysunków trudno jednak było utrwalać duże liczby czy sporządzać precyzyjne umowy między kupcami. Minęły tysiące lat, zanim do wyrażania myśli ludzie posłużyli się specjalnym systemem znaków.

Slide 4

Początki pisma - piktografia Zaczątkami pisma były znaki własności, symbole, które po wynalezieniu systemu pisma nie zanikły, lecz utrzymały się w stanie szczątkowym. Właściwe pismo rozwinęło się z piktografii (przedstawienia rysunkowe, obrazkowe). Rysunki te mogły być odczytywane przez ludzi posługujących się różnymi językami. Znaki-rzeczy w takim systemie mogły być jednocześnie znakami-słowami (logogramami). Nazywa się je też hieroglifami (nazwa nadana przez Greków pismu staroegipskiemu).

Slide 5

System ideograficznofonetyczny Piktogramy przekształciły się w system ideograficzno-fonetyczny, który notował także elementy fonetyczne języka (wykorzystanie podobieństw brzmieniowych). Najstarsze tego typu pisma ukształtowały się na starożytnym Wschodzie (egipskie hieroglify, pismo klinowe z Mezopotamii) pod koniec IV tysiąclecia p.n.e. Wynalazcami pisma klinowego (najstarszego ze znanych) byli Sumerowie. System ten przejęli potem Akadyjczycy i przystosowali do wymogów języka semickiego. Znaki te ze względu na materiał pisarski (tabliczki gliniane i rylec z trzciny) szybko utraciły swój charakter obrazkowy i przybrały postać klinów. W użyciu pozostały 3 typy znaków: znaki-słowa, znakisylaby i znaki-determinatywy (określające kategorię znaczeniową).

Slide 6

Powstanie alfabetu Alfabet prawdopodobnie został wynaleziony ok. 2. połowy II tysiąclecia p.n.e. na obszarach Fenicji lub Palestyny. Zabytki z terenu Bliskiego Wschodu (Bet Szemesz, Gezer, Megiddo, Byblos, Ugarit) potwierdzają rozwój tego systemu pisma. Ok. 1000 p.n.e. na terenie Byblos pojawiają się już w pełni wykształcone inskrypcje fenickie. Niewiele późniejsze pierwsze inskrypcje w języku greckim po raz pierwszy zanotowały dźwięki samogłosek.

Slide 7

Rodzaje alfabetu: fenicki

Slide 8

Alfabet fenicki Powstał w XI w. p.n.e i jest najstarszym pismem alfabetycznym na świecie. Mimo, że brakuje w nim liter odpowiadającym samogłoskom, był znacznie wygodniejszy w użyciu niż wcześniejsze rodzaje pisma.

Slide 9

Alfabet grecki Został stworzony na podstawie Alfabetu fenickiego. Grecy wprowadzili w nim jednak ważne zmiany: - dodali samogłoski oraz znaki interpunkcyjne np. kropkę i przecinek.

Slide 10

Alfabet łaciński Jest nazywany także alfabetem rzymskim . Początkowo składał się tylko z 21 znaków, lecz w kolejnych wiekach dodano ich jeszcze 5. Obecnie zawiera 26 znaków i posługuje się nim prawie 35 ludności świata.

Slide 11

Różne rodzaje pisma Pismem pochodzącym bezpośrednio z pisma greckiego posługuje ludzkość w Europie, Ameryce, dużej części Afryki i Azji (z pisma greckiego wywodzi się pismo łacińskie). Na piśmie greckim i aramejskim oparte jest częściowo pismo armeńskie. Z dawnego pisma palestyńskiego (związanego z fenickim) wywodzi się pismo paleohebrajskie, którego najstarsza inskrypcja pochodzi z IX w. p.n.e. Z tego pisma wywodzą się: pismo samarytańskie i pismo aramejskie (podstawa współczesnego pisma hebrajskiego). Z pisma aramejskiego wywodzi się odmiana, którą posługiwali się Nabatejczycy . Od nich przejęli pismo Beduini z Półwyspu Arabskiego. Stało się ono podstawą pisma arabskiego. Po zaniku staroperskiego pisma klinowego języki irańskie używały pisma greckiego, a następnie aramejskiego. Po przyjęciu islamu w użycie weszło pismo arabskie.

Slide 12

Rodzaje pisma: hieroglificzne

Slide 13

Pismo hieroglificzne Jest to najstarszy rodzaj pisma egipskiego. Służyło do zapisywania najważniejszych tekstów. Posługiwanie się nim było jednak skomplikowane, a zapisywanie poszczególnych znaków pracochłonne.

Slide 14

Pismo sumeryjskie W swoim piśmie Sumerowie, podobnie jak Egipcjanie, przedstawiali wyrazy za pomocą obrazków. Z czasem przekształciły się one w znaki klinowe.

Slide 15

Pismo klinowe Było najbardziej rozpowszechnione na starożytnym Bliskim Wschodzie. Pismo to stworzyli Sumerowie, a mniej więcej przez 2 tysiące lat posługiwały się nim ludy w Mezopotamii.

Slide 16

Podsumowując:

Slide 17

Dziękuję za obejrzenie. Cała prezentacja