Manizm - Kult przodków

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Manizm Kult Przodków

Slide 2

Many mit. rz. ogół zmarłych, czczony jako bóstwo zbiorowe; dusze przodków; dusza osoby zmarłej; miejsce pobytu zmarłych i bóstwa nim władające.   Etym. - łac. manes dobrotliwi;

Slide 3

Manizm, pojęcie używane w religioznawstwie (od słowa manes - zmarli przodkowie) na określenie wiary w duchy i kultu zmarłych. U niektórych autorów pewna forma animizmu wyrażająca się nie tyle w wierze, co w kulcie zmarłych przodków. Uważany przez ewolucjonistów za pierwotną formę i źródło religii.

Slide 4

Kult przodków przejawiał się w 2 formach: kultu przodków rodzinnych oraz kultu przodków rodowych, klanowych, plemiennych, założycieli miast i państw, którzy nierzadko bywali podnoszeni do rangi bóstw.

Slide 5

Wiara ta była szeroko rozpowszechniona w społeczeństwach prehistorycznych i starożytnych (Chiny, Indonezja, Melanezja, Afryka).

Slide 6

Celem rytuałów jest zazwyczaj oddawanie zmarłym czci, dbanie o ich samopoczucie w życiu pozagrobowym (np. poprzez składanie ofiar - obiata), a także zwracanie się do nich o radę, błogosławieństwo lub protekcję. Za pozareligijne, społeczne funkcje kultu przodków uważa się podtrzymywanie więzów rodowych i rodzinnych, tj. lojalność, szacunek wobec starszych ( nabożność synowska) czy ciągłość pokoleń.

Slide 7

Kult przodków jest szczególnie rozwinięty w regionie Dalekiego Wschodu i Azji Południowo-Wschodniej, w krajach takich jak Chiny czy Wietnam. W Wietnamie, jest praktykowany poprzez wyznawców różnych religii (buddyzmu) stanowiąc jedną z najbardziej charakterystycznych składowych kultury wietnamskiej.

Slide 8

Rdzenne ludy wierzą, że duchy przodków mają władzę nad żyjącymi. Poświęca się im domowe sanktuaria i czasem, podczas publicznych ceremonii, ofiarowuje dary złożone z picia i jedzenia oraz zwierząt. Duchy jakoby chronią społeczność od nieszczęść. Indywidualne osoby mogą zwracać się również do nich w prywatnych sprawach. Byli mieszkańcy kraju, którzy wyjechali za granicę, powracają często do tych sanktuariów i wysyłają pieniądze na opłacenie ofiar i ceremonii.

Slide 9

Wyznawcy tradycyjnych, plemiennych religii afrykańskich wierzą, że w narodzone dzieci wcielają się ponownie przodkowie danej rodziny. U niektórych ludów istnieje przekonanie, że we wnuku odradza się dziadek. Niekiedy dochodzi też do sytuacji, że dwie dusze przodków chcą zająć to samo ciało sytuacji takiej musi wówczas zaradzić kapłan. Niektórzy przodkowie, aby wyrządzić komuś krzywdę, wcielają się na krótko. Wówczas dziecko ożywione duszą takiego przodka wcześnie umiera.

Slide 10

Mieszkańcy Polinezji wierzą, iż dusza każdego dziecka umieszcza się w ciele za sprawą przodka lub jest jego duchem. Aby powtórnie się inkarnować duch przodka musi obmyć się najpierw w źródle lub w morskiej pianie.

Slide 11

Społeczności w wielu rejonach Afryki posiadały święte miejsca, gdzie przynoszono dary dla duchów zmarłych przodków. Dziś podczas dorocznych świąt i festiwali członkowie społeczności noszą specjalne maski, tańczą i opowiadają legendy o dokonaniach i zaletach przodków.

Slide 12

Wyznawcy voodoo uprawiają także kult przodków

Slide 13

Szintoiści wierzą, iż dusza zmarłego zachowuje osobowość, ale jest skalana przez śmierć. Jeżeli rodzina odprawia ku jego pamięci rytuały, dusza oczyszcza się do tego stopnia, że wyzbywa się wszelkiej złośliwości, staje się usposobiona pokojowo i życzliwie. Po jakimś czasie duch przodka urasta do rangi bóstwa rodowego bądź opiekuńczego.

Slide 14

Trzy dekorowane czaszki sprzed około 8-9 tysięcy lat odkryli archeolodzy w Yiftahel w Dolnej Galilei.Zdaniem ekspertów czaszki świadczą o istnienia kultu przodków. Czaszki prawdopodobnie były umieszczone na półce w domu, gdzie inspirowały młodsze pokolenia. Podobny zwyczaj występował wówczas także na terenach Syrii, Turcji i Jordanii. Jakiś czas po pochówku grób rozkopywano i wyjmowano czaszkę. Później modelowano na czaszce oblicze zmarłego i trzymano ją w domu.

Slide 15

Dość podobny kult przodków mieli wiele tysięcy lat później Rzymianie, ale zamiast czaszek trzymali w domach popiersia. Najbardziej znanym przykładem tego jest rzeźba pewnego patrycjusza trzymającego portrety przodków.

Slide 16

Rzymianie, dla których duchy przodków należały do grona opiekuńczych bóstw domowych: nazywane były di manes, czyli dobre bóstwa. Rzymianie jako pierwsi wprowadzili kalendarzowe obchody kultu zmarłych (21 II). W drugiej połowie lutego odbywały się w Rzymie ceremonie związane z przodkami (Paternalia) i bóstwami podziemnymi (Feralia).

Slide 17

Podczas obchodów święta na grobach składano skromne dary w postaci wianków, kwiatów, odrobiny jadła i wina. Zawsze trzeba było pamiętać o uczczeniu tego święta. Według legendy, podczas jednej z wojen zapomniano odprawić Feralia. Z tego powodu miasto nawiedziła zaraza, a dusze zmarłych wyległy na ulice. Dopiero kiedy złożono ofiary, dusze zmarłych wróciły do grobów, a zaraza ustała.

Slide 18

W rezerwacie położonym w lesie Grzybnickim, ok.2,5km od Mstowa na polanach nadrzecznego uroczyska znajdują się kręgi kamienne ogrodzone stojącymi głazami miejsca wieców plemiennych, a w ich sąsiedztwie nagrobne bruki kamienne, będące świadectwem pamięci o pochowanych tam przodkach. Kult zmarłych przodków stwarzał atmosferę miru wiecowego i skłaniał do pokojowego rozstrzygnięcia sporów i ogłaszania wyroków. Zwoływano tu wiece i grzebano zmarłych w ciągu około 150 lat, a więc w ciągu życia prawie pięciu pokoleń, w czasie od schyłku I do końca II wieku, czyli w latach od około 70 do około 200 roku n.e.

Slide 19

Przodkowie są uważani za pośredników między najwyższym bogiem lub bogami i ludźmi. Stosunek do nich jest mieszanką strachu i czci. Mają wpływ na bieg wydarzeń, kontrolę dobrobytu i krewnych żyjących a zaniedbanie ich kultu może powodować choroby i

Slide 20

Kult przodków jest silnym wskazaniem wartości wprowadzanych do użytku domowego i tego, że istnieją silne więzi między przeszłością i teraźniejszością. W wierzeniach i praktykach związanych z kultem przyczynia się do integracji rodziny oraz zachęca do poszanowania życia starszych.

Slide 21

Ponieważ kult przodków jest praktykowany przez rodziny i grupy nie wymaga udziału kapłana. Nie ma formalnych doktryn i zazwyczaj jest aspektem niektórych większych religii.

Slide 22

MARCIN FRĄCZKOWS KI JANUSZ