Geneza II wojny światowej

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Geneza II wojny światowej.

Slide 2

II RP w polityce międzynarodowej dwudziestolecia międzywojennego Po zakończeniu I wojny światowej II RP znalazła się w sąsiedztwie państw, które dążyły do obalenia systemu wersalskiego. Zarówno Niemcy jak i ZSRR były nastawione wrogo do Polski - Rosja Radziecka chciała utworzenia Polskiej Republiki Rad, a Niemcy nie uznawały legalnego państwa polskiego nazywając je państwem sezonowym. Dodatkowo w 1922 Niemcy i ZSRR po raz pierwszy zawarły w Rapallo układ, co pogorszyło położenie Polski.

Slide 3

II RP

Slide 4

Trudne położenie Polski komplikowały złe stosunki i konflikty z pozostałymi sąsiadami Litwą i Czechosłowacją. Jedynym sojusznikiem była Rumunia oraz Francja, z którymi od 1921 łączyły Polskę traktaty wojskowe. W samej jednak Francji dominowały nastroje antywojenne. Podobnie było w Wielkiej Brytanii, która jednak wolała pozostać w dobrych stosunkach z Niemcami i ZSRR. Pozycję II RP pogorszyła sytuacja, która wyniknęła w 1925 r. w Locarno.

Slide 5

Koncepcja Międzymorza Ciekawym pomysłem na zwiększenie roli Polski na arenie międzynarodowej była ogłoszona w latach 20. XX wieku koncepcja tzw. Międzymorza. Pomysłodawcą był Józef Piłsudski. Była to koncepcja utworzenia federacji państw Europy Środkowowschodniej, położonych między Bałtykiem a Morzem czarnym i Adriatykiem. Pomysł ten powrócił w latach 30. XX wieku w polityce Józefa Becka, ale nigdy nie został zrealizowany.

Slide 6

Oś Berlin Tokio - Rzym Przełomowym momentem w polityce międzynarodowej Europy było przejęcie władzy przez NSDAP i Adolfa Hitlera w Niemczech (1933). Okazało się wtedy jakie A. Hitler ma plany wobec krajów Europy. Otwarcie pojawiały się w polityce Niemiec hasła połączenia wszystkich ziem niemieckich oraz zdobycie koniecznej dla istnienia i rozwoju życiowego Niemców tzw. przestrzeni życiowej (Lebensraum). Podobne hasła wsparte o imperialistyczne tendencje głosiły faszystowskie Włochy Mussoliniego.

Slide 7

W pierwszej fazie rządów A. Hitler, zapewne w celach propagandowych, proponował przyjazną politykę wobec innych państw europejskich, czego wyrazem jest np. podpisanie w 1934 r. paktu o nieagresji z Polską oraz dwustronne pakty z innymi państwami Europy. Jednak już dwa lata później Niemcy wypowiedziały akty lokarneńskie, wprowadziły wojska do zdemilitaryzowanej Nadrenii oraz rozpoczęły rozbudowę siły zbrojnej tego kraju. Podobne działania przedsięwzięły inne państwa, również niezadowolone z systemu wersalskiego Włochy i Japonia.

Slide 8

Japonia w 1931 r. zajęła Mandżurię, a w 1937 r. zaatakowała Chiny. Podobnie Włochy, które w 1935 r. zaatakowały Abisynię (Etiopia), a w 1939 r. rozpoczęły okupację Albanii. Liga narodów potępiła te działania, ale w odpowiedzi Niemcy, Włochy i Japonia wystąpiły z tej organizacji by poszerzyć swobodę działania. Sojusz tych trzech państw zaczął nabierać konkretnej formy, a kulminacją okazało się podpisanie formalnego sojuszu w 1936 r. Był on nazywany osią Berlin Tokio Rzym. Sojusz głosił hasła antykomunistyczne, czego wyrazem było m.in. Wsparcie wojsk gen. Francisco Franco w Hiszpanii w 1936 r.

Slide 10

Pakt stalowy Zbliżenie polityczne Niemiec i Włoch zaowocowało jeszcze jednym paktem z maja 1939 . Był to tzw. pakt stalowy, który wiązał politycznie i militarnie Niemców i Włochów.

Slide 11

Agresywna polityka Niemiec - pierwszy etap przyłączenie niemieckojęzycznej Austrii do III Rzeszy - tzw. Anschluss (marzec 1938 r. - proklamowano przyłączenie Austrii do Niemiec); - Drugi etap włączenie do Rzeszy zachodnich terytoriów Czech w większości zamieszkanych przez ludność niemieckojęzyczną (Niemcy sudeckie). Jesienią 1938 r. Podczas konferencji w Monachium w obecności przedstawicieli Wielkiej Brytanii i Francji, Hitler przyłączył czeskie Sudety do Niemiec.

Slide 12

III Rzesza po przyłączeniu Austrii i Czech

Slide 13

Roszczenia terytorialne Niemiec ośmieliły inne państwa do podjęcia podobnych działań. M. in. Polska zwróciła się z roszczeniami do Czechosłowacji o ziemie Zaolzia, Węgrzy natomiast upomnieli się o południową Słowację. Bierność Wielkiej Brytanii i Francji wobec agresywnych poczynań hitlerowskich Niemiec wynikała przede wszystkim z chęci odsunięcia w czasie ewentualnego konfliktu zbrojnego na kontynencie europejskim. Politykę

Slide 15

A. Hitler bynajmniej nie zamierzał poprzestawać na dokonanych już działaniach i w marcu 1939 r. ostatecznie podporządkował sobie Czechosłowację. Nas okupowanych przez III rzesze terenach czeskich utworzono tzw. Protektorat Czech i Moraw. Działania III rzeszy i bierność Wielkiej Brytanii i Francji, ostatecznie skompromitowały politykę ugłaskiwania III Rzeszy.

Slide 16

Polska w przededniu II wojny światowej Już od chwili przejęcia władzy po zamachu majowym Piłsudski starał się zachowywać dystans wobec francuskich zapewnień sojuszniczych. Proponował on raczej politykę równej odległości między Moskwą a Berlinem. Realizatorem tej ostatniej był Józef Beck polski minister spraw zagranicznych od 1932 r.

Slide 17

- W 1932 r. Józef Beck podpisał pakt o nieagresji z ZSRR, a w 1934 podobny akt o nieagresji z III Rzeszą; - Nie rozwiązywało to jednak problemu mniejszości narodowej (zwłaszcza niemieckiej) na terenach II RP oraz związanych z tym roszczeń terytorialnych ze strony Niemiec; - W 1934 Polska wypowiedziała Mały traktat wersalski oraz nie zareagowała na dokonujący się anschluss Austrii, po konferencji monachijskiej w 1938 r. wysunęła roszczenia w sprawie Zaolzia;

Slide 18

Działania Polski w latach 30. XX spotkały się z niejaką aprobatą III rzeszy, która zaproponowała Polsce przystąpienie do paktu antykominternowskiego, co miało się wiązać z przedłużeniem podpisanego w 1934 r. paktu o nieagresji. W odwecie Hitler domagał się aby Wolne Miasto Gdańsk zostało przyłączone do III Rzeszy oraz budowy eksterytorialnej autostrady i linii kolejowej biegnącej przez polskie Pomorze i łączących Prusy Wschodnie z Rzeszą. Propozycję tę minister spraw zagranicznych Rzeszy Joachim von Ribbentrop ponawiał kilkakrotnie, ale strona polska konsekwentnie odrzucała ja, bojąc się uzależnienia Polski od Rzeszy.

Slide 19

Ostatnie dni spokoju Od marca 1939 r. sytuacja w Europie zaczęła się pogarszać. A. Hitler coraz energiczniej ponawiał propozycje nie do odrzucenia dla Polski. Wobec narastającej agresji Niemiec państwa Europy Zachodniej zaprzestały realizacji polityki appeasementu, która była bezcelowa. W kwietniu 1939 r. Wielka Brytania zagwarantowała Polsce pomoc na wypadek ataku ze strony III Rzeszy. Podobną pomoc zaoferowała Francja. Tymczasem Hitler parł do wojny i odwołał traktaty o nieagresji zawarte w 1934 r.

Slide 20

Zwieńczeniem przygotowań Hitlera do wojny było zawarcie porozumienia niemiecko sowieckiego 23 sierpnia 1939 r. Przyjął on nazwę paktu Ribbentrop Mołotow od nazwisk ministrów spraw zagranicznych. Pakt ten zaskoczył wszystkich, tym bardziej, że Hitler znany był ze swego antykomunistycznego nastawienia. Porozumienie to posiadało również tajny protokół, w którym obydwa państwa dzieliły Europę na strefy wpływów. Pakt Ribbentrop Mołotow umożliwił Rzeszy przeprowadzenie ataków w Europie, ZSRR mógł natomiast podjąć działania na Dalekim Wschodzie bez obawy o walkę z Niemcami na drugim froncie.

Slide 22

Dziękuję za uwagę !