Części mowy

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Części mowy Edyta Sawicka

Slide 2

Rzeczownik kto? Co? Wiedzą o tym dorośli, wiedzą też dzieci: rzeczownik oznacza osoby oraz rzeczy. Odmienia się przez: liczby, przypadki. Występuje w liczbie pojedynczej w trzech rodzajach, a w liczbie mnogiej w dwóch. Dzieli się na: osobowe nieosobowe, żywotne nieżywotne, pospolite - własne W zdaniu może być podmiotem, przydawką, dopełnieniem, okolicznikiem lub orzecznikiem.

Slide 3

Czasownik Co robi? Co się z nim dzieje? W jakim jest stanie? Wiedzą o tym owieczki, wiedzą też barany, że czasownik oznacza czynności, zjawiska lub stany. Odmienia się przez: liczby, osoby, czasy, rodzaje, tryby, strony. Dzieli się na: przechodnie nieprzechodnie niedokonane - dokonane Nieosobowe formy czasownika: bezokoliczniki, imiesłowy i formy zakończone na no, -to. W zdaniu może być orzeczeniem, orzecznikiem, przydawką, dopełnieniem, podmiotem, okolicznikiem.

Slide 4

Przymiotnik Jaki? Jaka? Jakie? Przymiotnik proszę waszmości, oznacza cechy, czyli właściwości. Odmienia się przez: liczby, rodzaje, przypadki. Stopniuje się w stopniu równym, wyższym, najwyższym. Rodzaje stopniowania: regularne, nieregularne i opisowe. W zdaniu może być: orzecznikiem, dopełnieniem lub przydawką

Slide 5

Przysłówek Jak? Gdzie? Kiedy? Przysłówek proszę was, oznacza sposób, miejsce albo czas. Jest nieodmienną częścią mowy. Przysłówki odprzymiotnikowe stopniują się podobnie jak przymiotniki. W zdaniu może być okolicznikiem lub orzecznikiem.

Slide 6

Zaimek Odpowiada na te same pytania, co część mowy, którą zastępuje. Niech zapamięta każda mądra główka, że zaimek jest zastępcą rzeczownika, przymiotnika, liczebnika lub przysłówka. Podziały zaimków: Rzeczowne przymiotne liczebne przysłowne Pytające względne nieokreślone wskazujące przeczące osobowe zwrotne dzierżawcze. W zdaniu może być: podmiotem, orzecznikiem, dopełnieniem, okolicznikiem lub przydawką.

Slide 7

Przyimek Przyimek (niech to zostanie między nami), choć mały jak pchła, rządzi przypadkami. Podział przyimków: proste, złożone, rzeczownikowe, przysłówkowe, wyrażenia przyimkowe.

Slide 8

Liczebnik Ile? Który? Jeżeli nie jesteś patentowanym leniem, zapamiętaj, że liczebnik wiąże się z liczeniem. Podział liczebników: główne, porządkowe, zbiorowe, ułamkowe, nieokreślone. W zdaniu może być: podmiotem, orzecznikiem, przydawką lub okolicznikiem.

Slide 9

Spójnik Niechaj nikt za to spójnika nie łaja, że sam nic nie znaczy, lecz tylko spaja. Jest nieodmienną częścią mowy. Podział spójników: - Współrzędne: łączne, rozłączne, przeciwstawne, wynikowe - Podrzędne: czasu, przyczyny, celu, warunku, przyzwolenia.

Slide 10

Partykuła - LI, CZY, NO, ŻE, NIECH, BY, NIE liczył, to być Może, ktoś BY się z nim policzył. Podział partykuł: -Modyfikujące: pytające, twierdzące, przeczące, przypuszczające, rozkazujące, osłabiające, ograniczające, nieokreślone - Wzmacniające

Slide 11

Wykrzyknik OLABOGA! GWAŁTU! RETY! (TFU, tak było niestety). CHA! CHA! HI! HI! ACH! OCH! jadł kapustę, a czuć od niego groch. Wykrzyniki dzielą się na: wyrażające uczucia, wyrażające wolę, dźwiękonaśladowcze i apele.

Slide 12

Skąd pochodzą nazwy części mowy? Rzeczownik pochodzi od słowa rzecz, rozumianego bardzo szeroko jako każdy obiekt (przedmiot) Czasownik pochodzi od słowa czas. W formie osobowej wskazują kiedy odbywa się czynność, są powiązane z czasem. Przymiotnik pochodzi od słowa przymiot, znaczącego to samo co cecha, właściwość. Przysłówek pochodzi od (stać) przysłowie, czyli przy czasowniku (dawniej czasownik nazywał się słowem) Zaimek pochodzi od słowa imię (czyli zamiast imienia. W gramatyce imieniem nazywa się każdy wyraz odmieniający się przez przypadki. Przyimek pochodzi od (stać) przy imieniu, czyli przy odmiennej przez przypadki części mowy. Liczebnik pochodzi od słowa liczba, gdyż jest on nazwą liczby. Partykuła pochodzi od łacińskiego wyrazu particula (cząsteczka), ze względu na cząstkowy charakter dawnych wyrazów.