Zabytki Olsztyna

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

660 lecie Olsztyna

Slide 2

Herb OLSZTYNA Herbem Miasta Olsztyna jest postać umieszczona na tarczy ostro zakończonej u dołu, przedstawiająca apostoła Jakuba Starszego. Postać apostoła jest ubrana w długą do stóp, gotycka pofałdowaną szatę, z laską w prawej i z muszlą w lewe ręce w kapeluszu i z aureolą wokół głowy. Tło w kolorze niebieskim, szaty i kapelusz białe zaznaczone szarą kreską, aureola, laska, muszla i ciżmy w kolorze złotym.

Slide 3

Logo i flaga Olsztyna

Slide 4

O Warmio moja miła Rodzinna ziemio ma. Tyś mnie do snu tuliła, Miłością pierś ma drga Zdradziecko byłaś wzięta, Bo chytry był nasz wróg Niewoli srogie pęta, Rozerwał dziś sam Bóg! My Warmii wierne dzieci Kochamy ten nasz kraj, Po latach burz, zamieci Zabłysnął szczęścia raj. Olsztyński zamek stary, Krzyżactwa mieścił ród, Dziś polskie tam sztandary I odrodzenia cud. Rozdarły Polskę wrogi, Przyszła niewola, znój, Lecz Biały Orzeł drogi Lot zwrócił ku niej swój! Ojczyzno zmartwychwstała Twych dzieci usłysz śpiew. O Warmio, Polska cała Za Ciebie odda krew! Hymn Olsztyna O Warmio moja miła utwór znany również jako Hymn Warmiński utwór muzyczny powstały w 1920 roku jako propolska pieśń plebiscytowa. Po raz pierwszy został odśpiewany 2 czerwca 1920 w Olsztynie. Obecnie jest oficjalnym hymnem i hejnałem Miasta Olsztyna. Melodię do utworu, którym jest kompozycja O Warmio moja miła, napisał Feliks Nowowiejski. Tekst hymnu opublikowała Gazeta Olsztyńska 18 maja 1920 roku, podając jako jego autorkę poetkę Marię Paruszewską.

Slide 5

Jan z Łajs 31 października 1353 Założycielem (zasadźcą) Olsztyna oraz pierwszym sołtysem został Jan z Łajs. Jan otrzymał od warmińskiej kapituły katedralnej zadanie założenia Olsztyna 31 października 1353 r. na 178 łanach chełmińskich (1 łan to 16,8 ha). Był również właścicielem pierwszego murowanego domu mieszczańskiego w Olsztynie. W 1998 r. jego imieniem nazwano uliczkę na olsztyńskiej starówce.

Slide 6

Bazylika Archikatedralna Św. Jakuba Starszego Gotycki,  halowy kościół farny średniowiecznego Olsztyna. Katedra warmińska, od 1992 r. archikatedra. Główna świątynia rezydującego w Olsztynie arcybiskupa warmińskiego. Podniesiona do godności bazyliki mniejszej w 2004 r. Kościół wniesiony z końcem XIV w. Ukończono korpus świątyni i trzykondygnacyjną wieżę. W XVI w. założono sklepienia, w 1596 r. podwyższono wieżę do 7 kondygnacji, nakrywając ją dachem namiotowym z renesansową latarnią. W 1721 r. Piotr Olchowski z Reszla dobudował obie kaplice przywieżowe.

Slide 7

Olsztyński Zamek Kapituła warmińska rozpoczęła budowę olsztyńskiego zamku przypuszczalnie w roku 1346 w granicach niewielkiego, wysoko wyniesionego cypla, na wschodnim brzegu rzeki Łyny. Zamek był w latach 1397-1772 siedzibą kanonikaadministratora dóbr kapitulnych. Stanowisko administratora zajmował w Olsztynie w latach 1516-19 i 1520-21 Mikołaj Kopernik, organizując w styczniu 1521 r. jego obronę w trakcie wojny z Zakonem Krzyżackim. Po I rozbiorze Polski przekazany w użytkowanie gminie ewangelickiej.

Slide 8

Wysoka Brama Wysoka Brama to potoczna nazwa zachowanej gotyckiej Wieży Bramy Górnej z XIV wieku, stojącej na Starym Mieście. Jest to popularna wizytówka miasta. Brama Górna jest jednym z niewielu zachowanych elementów fortyfikacji miejskich. Poza nią przetrwały jedynie niewielkie fragmenty ciągu murów. W połowie XIX wieku zmieniono ją na więzienie, w którym przetrzymywany był m.in. Wojciech Kętrzyński historyk, publicysta i etnograf walczący o polskość tych ziem. Obecnie mieści się tu schronisko turystyczne.

Slide 9

Mury Olsztyńskie

Slide 10

Stary Ratusz Obecnie mieści się Wojewódzka Biblioteka Publiczna Olsztyn był początkowo zarządzany przez sołtysa. Zasadźcą miasta był Jan z Łajs, rada miasta wzmiankowana jest po raz pierwszy w 1404 r. Obecny ratusz był prawdopodobnie poprzedzony budynkiem o konstrukcji szachulcowej. Średniowieczny ratusz składał się z jednego budynku obecnego skrzydła południowego. Gotyckie skrzydło zostało wzniesione po 1500 r.

Slide 11

Nowy Ratusz Rada Miasta zasiadała od średniowiecza w Starym Ratuszu. W 1911 r. podjęto decyzję o wybudowaniu nowego gmachu ratusza zamiast kolejnej rozbudowy dotychczasowej siedziby. Inwestycję zlokalizowano na miejscu zamkniętego cmentarza, w samym centrum Górnego Przedmieścia. Ratusz zaprojektował architekt miejski Max Boldt. Od 1969 r. olsztyńskie kuranty wygrywają hymn Olsztyna O Warmio moja miła, skomponowany przez Feliksa Nowowiejskiego do słów Marii Paruszewskiej. Przedwojenne kuranty brzmiące w latach 1930-43 zostały przekazane do przetopienia na cele wojskowe.

Slide 12

Wiadukty kolejowe Pod koniec XIX wieku w Prusach Wschodnich tworzono sieć kolejową. Wtedy do Olsztyna dotarła linia łącząca Toruń-Wystruć-Królewiec. Jej otwarcie nastąpiło 1 grudnia 1872 r. Na północnym obrzeżu miasta, w dolinie Łyny zbudowano nasyp ziemny, a nad samą rzeką mosty. Pierwszy z nich północny powstał pomiędzy 1871 a 1872 r. Po dwudziestu latach zaczęto wznosić równoległą konstrukcję most południowy. Prace zostały zakończone w 1893 r.

Slide 13

Olsztynie obecnie Miejski Ośrodek Kultury Otto Naujack przybył do Olsztyna w 1880 roku. Był mistrzem rzeźnickim i jednym z najbardziej rzutkich olsztyńskich przedsiębiorców z początku XX wieku. Najpierw prowadził sklep z wędlinami przy obecnej ulicy Kołłątaja (ówczesna ulica Krzywa) a nie był to jedyny sklep, jaki tu posiadał. Po otwarciu nowoczesnej rzeźni miejskiej i zakładów mięsnych przy Alei Wojska Polskiego ( ówczesna ulica Królewiecka) Otto Naujack nie był już konkurencyjny w tej branży. W 1895 roku, w dokumentach jest wymieniany jako właściciel cegielni na Zatorzu przy ulicy Kolejowej. W szybko rozrastającym się wówczas Olsztynie, branża budowlana była jedną z najprężniej rozwijających się.

Slide 14

Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie Za datę założenia Muzeum Warmii i Mazur przyjmuje się 29 marca 1945, tzn. dzień przybycia Hieronima Skurpskiego do Olsztyna. Początkowo istniało ono pod nazwą Muzeum Mazurskie, a od roku 1975 już jako Muzeum Warmii i Mazur. Hieronim Skurpski był dyrektorem muzeum do 1964. Następni dyrektorzy to: Józef Fajkowski, Bogusław Kopydłowski, Władysław Ogrodziński, Jerzy Sikorski i od 1987 Janusz Cygański.

Slide 15

Muzeum Gazety Olsztyńskiej Dom Gazety Olsztyńskiej, istnieje od 1992 r. Siedzibą muzeum jest zrekonstruowany budynek, w którym w latach 1920-1939, mieściła się redakcja i drukarnia, jedynej na Warmii polskiej gazety, ukazującej się od 1886 r. Gazety Olsztyńskiej. Muzeum ma charakter regionalny. Gromadzone w nim zbiory, jak i prezentowane wystawy związane są głownie z historią Warmii, a przede wszystkim Olsztyna.

Slide 16

Galeria Sztuki Współczesnej BWA To największa i najbardziej prestiżowa Galeria Sztuki Współczesnej w Olsztynie. Usytuowana jest w centrum miasta w budynku olsztyńskiego Planetarium.

Slide 17

Planetarium w Olsztynie Planetarium w Olsztynie drugie co do wielkości planetarium w Polsce zlokalizowane przy al. Piłsudskiego w Olsztynie. Planetarium otwarto 19 lutego 1973, w pięćsetną rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika pod nazwą Planetarium Lotów Kosmicznych. Gmach planetarium zaprojektował Ludomir Gosławski. Kolorową kompozycję, składającą się z 205 płytek, znajdującą się na wschodniej ścianie atrium oraz portret Mikołaja Kopernika wiszący w hallu, wykonał artysta plastyk Stefan Knapp z Londynu. Ponadto w hallu znajduje się malowidło ścienne Zygmunta Drońskiego przedstawiające ciemny obłok pyłowy Koński Łeb z gwiazdozbioru Oriona.

Slide 18

Obserwatorium Astronomiczne

Slide 19

Muzeum Sportu Muzeum Przyrody

Slide 20

Pomnik Adama Mickiewicza, autorstwa Balbiny ŚwityczWidackiej 1965 r. Ławeczka z Kopernikiem, pomnik znajdujący się przy zbiegu ulic Zamkowej i Okopowej na Starym Mieście, przed zamkiem i przy kościele ewangelickim -2003 r. Pomnik Stefana Jaracza- 1946 Figura św. Jana Nepomucena - 1869 r.

Slide 21

Bohaterom Walki o Wyzwolenie Pomnik Wyzwolenia Ziemi Narodowe i Społeczne Warmii Mazur Warmińsko-Mazurskiej (tzw. 1972 r. Szubienice), autorstwa Xawerego Dunikowskiego, odsłonięty w 1954 Pomnik Zesłańców Syberyjskich

Slide 22

Jezioro Długie Jezioro Ukiel Ukiel (nieoficjalna nazwa: Jezioro Krzywe) to największe jezioro w Olsztynie. Leży w północno-zachodniej części miasta pomiędzy osiedlami Dajtki, Gutkowo oraz Likusy. Jezioro Skanda Jezioro Skanda położone jest na południowo-wschodniej części Olsztyna, na osiedlu Mazurskim. Nad jeziorem znajdują się dwie plaże (piaszczysta oraz trawiasta), półwysep oraz mała wysepka. Jezioro Długie położone jest w zachodniej części Olsztyna. Jest ulubionym miejscem spacerowym mieszkańców Olsztyna oraz połowów dla wędkarzy. Wokół jeziora została wybudowana ścieżka rowerowa. Na Brzegi jeziora są połączone mostem. Nie posiada naturalnych dopływów i odpływów. Północna część jeziora jest zalesiona, zaś w części południowej występuje zabudowania domków jednorodzinnych. Jezioro Kortowskie Jezioro Kortowskie jest to jezioro przepływowe położone w południowo-zachodniej części miasta. Otaczają je osiedla:  Słoneczny-Stok, Dajtki i Kortowo.

Slide 23

Kortówka - to struga w Olsztynie, która bierze swój początek w jeziorze Ukiel, następnie przepływa przez Jezioro Kortowskie, a na końcu uchodzi do rzeki Łyny. Wadąg - to rzeka, która na północy uchodzi do Łyny. Bierze swój początek jako Kanał Dymerski na południowy wschód od Biskupca, następnie przepływa przez jeziora: Kraksy, Dadaj, Tumiańskie, Jezioro Pisz oraz jezioro Wadąg. Głównym dopływem jest rzeka Kiermas.   Łyna - to rzeka przepływająca przez miasto Olsztyn. Płynie przez Pojezierze Olsztyńskie oraz przez Nizinę Sępopolską, aż do obwodu kaliningradzkiego. Źródła rzeki (rezerwat przyrody) znajdują się w okolicy wsi Łyna, na północ od Nidzicy. Przepływa przez jeziora: Brzeźno Duże, Kiernoz Mały, Kiernoz Wielki, Jezioro Łańskie.