Woda jest życiem

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

WODA JEST ŻYCIEM Materiały pomocnicze do nauczania przyrody Kliknij na kwadrat

Slide 2

INSTRUKCJA Przeglądaj wolno kolejne slajdy prezentacji, obserwując co samoczynnie dzieje się na ekranie lub klikaj myszką. Czytaj wszystko dokładnie. Do kolejnego slajdu przechodź klikając myszką na pomarańczowy przycisk - dalej. W prezentacji znajduje się kilka zadań do samodzielnego wykonania. Zapisz kolejne odpowiedzi w swoim zeszycie. Slajdy możesz przeglądać wielokrotnie klikając na pomarańczowy przycisk - wstecz. WSTECZ - - DALEJ

Slide 3

SPIS TREŚCI: Co by było, gdyby na świecie nie było wody? Woda na Ziemi. Wody powierzchniowe. Woda jako środowisko życia. Woda a człowiek. Cząsteczka wody. Właściwości wody. Dlaczego ryby w zimie nie zamarzają w wodzie. Zmiany stanu skupienia wody. Krążenie wody - rysunek. Krążenie wody - opis. Rodzaje opadów atmosferycznych. Rozmieszczenie opadów w Polsce. Ilość opadów w Polsce. Zanieczyszczenie źródeł wody. Zaopatrzenie ludzi w wodę. Uzdatnianie wody. Dystrybucja wody. Słownik pojęć hydrologicznych. Zużycie wody. Mierniki zużycia wody. Pomiar zużytej wody. Ile kosztuje woda. Jak oszczędzać wodę. Hasło o wodzie. Niszcący charakter wody. Ciesz się urokiem wody...

Slide 4

Co by było, gdyby na świecie nie było wody? Nie byłoby ani drzew... ani ludzi. ani zwierząt... Nie istniałoby życie na Ziemi. Wszystkie organizmy potrzebują do życia wody. Oprócz powietrza, którym oddychamy, woda jest nam najbardziej potrzebna. A bez wody Ziemia wyglądałaby jak Księżyc.

Slide 5

WODA NA ZIEMI Prawie 80 powierzchni kuli ziemskiej pokrywa woda. A w tym : 97 to wody słone. Tej wody ludzie nie mogą pić. Usunięcie soli jest zbyt trudne i k o s z t o w n e. 2 stanowią lodowce. Lodowce powstały z wody słodkiej i można by je stopić. Są one jednak położone zbyt daleko od miejsc, w których mieszkają ludzie. Tylko 1 stanowi woda słodka. Tę małą ilość wody wykorzystujemy do picia, transportu, ogrzewania i chłodzenia, w różnych gałęziach przemysłu i w wielu innych dziedzinach życia. Woda w przyrodzie to nie tylko wody powierzchniowe, ale też wody gruntowe i podziemne, para wodna w powietrzu, woda krystalizacyjna w minerałach oraz woda jako składnik organizmów żywych lub pochłonięta przez różne substancje.

Slide 6

WODY POWIERZCHNIOWE Wody powierzchniowe możemy podzielić na: 1) wszechoceaniczne: - oceany, ocean 2) wody śródlądowe: a) stojące: - morza; staw - stawy, - jeziora; b) płynące: - strumienie, - rzeki. morze jezioro strumień rzeka

Slide 7

WODA JAKO ŚRODOWISKO ŻYCIA W środowisku wody można spotkać przedstawicieli prawie wszystkich grup organizmów. ZADANIE 1 Popatrz na rysunek i odpowiedz, jakie zwierzęta i rośliny spotykasz nad jeziorem: .............................. .............................. .............................. .............................. ..............................

Slide 8

CZŁOWIEK A WODA ZADANIE 2 Ciało ludzkie zawiera od 58 do 65 wody. Wymień pokarmy, które zawierają wodę: Każdy układ naszego organizmu wymaga wody: woda stanowi 83 naszej krwi, woda transportuje zanieczyszczenia w organizmie, woda daje poślizg stawom, woda utrzymuje naszą temperaturę na stałym poziomie, woda stanowi część składową komórek, z których zbudowane są wszystkie organizmy żywe. ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... .......................................... Człowiek może przeżyć kilka tygodni bez jedzenia, ale bez wody - tylko kilka dni. Każdego dnia musi przyjąć co najmniej 8 szklanek płynów. Ale woda pitna lub inne płyny stanowią zaledwie połowę tej ilości wody, której potrzebujemy. Druga połowa pochodzi ze spożywanego przez nas jedzenia.

Slide 9

CZĄSTECZKA WODY Wszystkie substancje zbudowane są z atomów. Atomy łączą się w cząsteczki. W cząsteczce wody są trzy atomy: - dwa atomy wodoru (H), - jeden atom tlenu (O). Dlatego czasteczkę wody określa się wzorem H 2O.

Slide 10

WŁAŚCIWOŚCI WODY Czysta woda jest cieczą: - bez koloru, lód para płyn - bez smaku, - bez zapachu, - nietoksyczną. Woda może występować w trzech stanach skupienia: stałym (lód) ciekłym (płyn) gazowym (para) Lód jest zamrożoną wodą. Tę postać wody znamy najlepiej. Para zawsze jest obecna w powietrzu, Zamarza w temperaturze 00C. Woda ciekła występuje w temperaturze ale jest niewidoczna. Unosi się na powierzchni, od 00 C do1000 C. Para unosząca się nad Ziemią ochładza ponieważ w momencie zamarzania staje się lżejszy Wodę ciekłą wykorzystujemy do się i tworzy chmury. mycia, picia i do wielu innych rzeczy. Para powstaje w temperaturze 1000C. (ma mniejszą gęstość) niż woda płynna.

Slide 11

DLACZEGO RYBY W ZIMIE NIE ZAMARZAJĄ W WODZIE Podczas zamarzania woda zwiększa swoją objętość i dlatego lód (mający mniejszą gęstość) pływa po wodzie.Gęstość wody wynosi 1 g cm3 i zmienia się wraz ze zmianą temperatury. Największą gęstość ma woda w temperaturze 4oC, dlatego w zimie dno zbiornika wodnego zawiera wodę - ciecz, co umożliwia życie roślinom i zwierzętom wodnym.Lód tworzy na powierzchni wody warstwę ochronną przed mrozem.

Slide 12

ZMIANY STANU SKUPIENIA WODY Woda występuje na Ziemi w trzech stanach skupienia: ciało stałe, ciecz, gaz i może zmieniać stan skupienia w zalezności od ciśnienia i temperatury powietrza. Topnienie - to przemiana lodu w ciecz. Krzepnięcie - to przemiana cieczy w lód. Parowanie - to przemiana wody płynnej w gaz. Skraplanie - to przemiana pary wodnej w ciecz. Sublimacja - to bezpośrednia przemiana lodu w parę wodną. Resublimacja - to bezpośrednia przemiana pary wodnej w lód.

Slide 13

KRĄŻENIE WODY - RYSUNEK

Slide 14

KRĄŻENIE WODY - OPIS Woda, która jest na Ziemi, była tu również miliony lat temu. W tzw. cyklu hydrologicznym (obiegu wody) woda paruje ze zbiorników wodnych, z powierzchni gruntu i z roślin, przedostaje się do atmosfery i staje się częścią chmury. Wraca na ziemię jako opad. Potem znów paruje. I to powtarza się jeszcze raz, jeszcze raz w nieskończonym cyklu. Z opadów powstaje spływ powierzchniowy, który ścieka po powierzchni ziemi i trafia do jezior i rzek.Część wody przesiąka w głąb ziemi, uzupełniając w ten sposób podziemne formacje wodonośne i tam również krąży, wypływając na powierzchnię w postaci źródeł. Część wody pozostaje na powierzchni ziemi w postaci lodowców, czyli zostaje okresowo zatrzymana z obiegu wody.Zjawisko to nazywa się retencja. Jednak i te wody podlegają powolnej wymianie trwającej od 5 do 8 tys. lat. Dzięki obiegowi wody bilans wodny na ziemi jest stale równoważony.

Slide 15

RODZAJE OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH Podstawowymi formami opadów atmosferycznych są: - deszcz, - śnieg, - grad. Mogą również występować tzw. osady atmosferyczne. ZADANIE 3 Co pojawia się rano latem na trawie? - ............................. A co występuje rano jesienią na trawie? - ......................... A co wystroi drzewa na biało w zimie? - ............................

Slide 16

ROZMIESZCZENIE OPADÓW W POLSCE LEGENDA: 500 600 700 800 900 mm Mapa przedstawia sumy opadów w ciągu roku na terenie Polski. ZADANIE 4 Odczytaj z mapy: a) Gdzie w Polsce występuje najwięcej opadów; b) Gdzie w Polsce występuje najmniej opadów; c) Ile opadów występuje w Gorzowie Wlkp.

Slide 17

ILOŚĆ OPADÓW W POLSCE Opady według miesiecy dla wybranych miejscowości w [mm]. I Świnoujście Go rzów W lk. Toruń Warszawa Kraków Zakopane 49 43 31 35 32 58 II 35 32 23 26 29 55 III 39 37 33 32 36 59 IV 43 38 35 40 49 77 V 47 48 46 48 77 124 VI 55 60 47 60 97 152 VII 78 81 70 84 111 170 VIII 76 58 64 72 95 147 IX 51 46 43 44 64 105 X 54 38 35 37 56 68 XI 46 39 35 38 40 57 ZADANIE 5 Odczytaj z tabeli: a) w którym miesiącu ilość opadów jest najmniejsza, b) w którym miesiącu ilość opadów jest największa, c) w której miejscowości roczna suma średniach opadów miesięcznych jest najwieksza, a ile wynosi w Gorzowie? XII 55 44 33 38 36 50 ROK 628 564 495 535 722 1122

Slide 18

ZANIECZYSZCZENIE ŹRÓDEŁ WODY Zanieczyszczenia wód są powodowane głównie: ściekami komunalnymi (głównie detergentami pochodzącymi ze środków piorących); ściekami przemysłowymi (np. fenolami, metalami ciężkimi itp.) ściekami rolniczymi (głównie pochodzącymi z nawozów mineralnych stosowanych w nadmiarze przez rolników); Oczyszczanie ścieków może być: mechaniczne (polegające na stosowaniu grubych sit i krat, które zatrzymują śmieci); chemiczne (polegające na działaniu różnymi środkami chemicznymi); biologiczne (polegające na wprowadzaniu bakterii pierwotniaków i grzybów, które rozkładają substancje organiczne do substancji nieorganicznych, takich jak dwutlenek węgla, woda, azotany i fosforany. ZADANIE 6 Co Ty możesz zrobić, aby przyczynić się do zmniejszenia zanieczyszczeń wody: ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................

Slide 19

ZAOPATRZENIE LUDZI W WODĘ Etapy zaopatrzenia ludzi w wodę: I etap - pobór wody ze źródła; II etap - uzdatnianie wody; III etap - dystrybucja. Ponad dwa miliardy ludzi na Ziemi żyją w niedostatku wody.Nie dość, że wodę muszą sobie przynosić własnoręcznie, to nie zawsze jest ona czysta. W niektórych częściach świata ludzie spędzają większą część dnia nosząc wodę na potrzeby rodziny. Większość ludzi w Polsce otrzymuje wodę dzięki przedsiębiorstwom wodociągowym. Są to głównie przedsiębiorstwa państwowe lub gminne. Pobierają one wodę z naturalnych źródeł:a) powierzchniowych (rzek lub jezior); b) podziemnych (warstw wodonośnych). Następnie woda jest uzdatniana (usuwają z niej zanieczyszczenia). Po czym podziemnymi rurociągami dokonują dystrybucji, czyli rozsyłają wodę do domów i zakładów pracy.

Slide 20

UZDATNIANIE WODY Woda, która znajduje się w przyrodzie nie zawsze jest tak czysta, żeby ją można było pić od razu. Kiedy w połowie XIX wieku wynaleziono mikroskop, po raz pierwszy zobaczono, że w wodzie są bakterie. Uzdatnianie wody jest zabiegiem oczyszczania wody, dzięki któremu można wodę bezpiecznie pić. Etapy uzdatniania wody: ujęcie wody ze źródła, dodatki chemiczne, koagulacja i flokulacja, sedymentacja, filtracja, dezynfekcja, magazynowanie.

Slide 21

DYSTRYBUCJA WODY Trzecim elementem systemu zaopatrzenia w wodę jest dystrybucja, czyli rozsyłanie wody ze stacji uzdatniania do domów i zakładów pracy. Woda przesyłana jest w dużych rurach zwanych magistralami. Do sterowania przepływem wody służą duże zawory. W razie potrzeby np. gdyby pękł rurociąg, lub zaszła inna awaria, można odciąć dopływ wody na czas wykonania naprawy. Aby upewnić się, że woda docierająca do klienta jest bezpieczna, przedsiębiorstwa wodociągowe pobierają próbki wody do badania laboratoryjnego z całego systwmu dystrybucyjnego. Przedsiębiorstwa wodociągowe bardzo dokładnie sprawdzają, ile wody pompują każdego dnia.Jest to bardzo istotne w tych okolicach, gdzie korzysta się z wody podskórnej. Wypompowanie zbyt dużej ilości wody ze złoża podskórnego może spowodować zapadnięcie się terenu. Mówimy wtedy o osiadaniu gruntu. Przesyłanie wody kosztuje i pochłania energię.

Slide 22

SŁOWNIK POJĘĆ HYDROLOGICZNYCH dezynfekcja - stosowanie chemicznych środków odkażających, np. chloru; filtracja - usuwanie jakichkolwiek drobnych zanieczyszczeń z wody; flokulacja - łączenie się małych cząsteczek zanieczyszczeń w coraz to większe tzw. kłaczki; hydrologiczny - odnoszący się do wody; koagulacja - reakcja związków chemicznych z wodą, polegająca na absorbowaniu cząsteczek zanieczyszczeń z wody; przesączanie - przenikanie wody w dół przez otworki i szczeliny w glebie; sedymentacja - osadzanie się na dnie basenów z wodą wytrąconych zanieczyszczeń; spływ powierzchniowy - woda, która spływa po powierzchni ziemi i dostaje się do jezior i rzek; ujęcie wody - miejsce poboru wody; uzdatnianie wody - zabieg oczyszczania wody; woda gruntowa (formacja wodonośna) duże źródło wody pod powierzchnią ziemi; woda podskórna - woda znajdująca się pod powierzchnią ziemi, np. w źródle lub studni;

Slide 23

ZUŻYCIE WODY POBÓR WODY NA POTRZEBY GOSPODARKI NARODOWEJ: 70 zużycie przez przemysł 10 zużycie przez rolnictwo i leśnictwo 20 zużycie przez gospodarkę komunalną Zużycie wody w Polsce

Slide 24

MIERNIKI ZUŻYCIA WODY Licznik wody (wodomierz) mierzy ilość wody dopływającej do Twojego domu lub zakładu pracy. Licznik wody może się znajdować w mieszkaniu, w piwnicy, lub na zewnątrz budynku. Inkasent regularnie odczytuje licznik, a przedsiębiorstwo wodociągowe wystawia rachunki za zużytą wodę. Rachunek obejmuje koszt uzdatniania i dystrybucji wody, a także wynagrodzenia pracowników przedsiębiorstwa wodociągowego. Dlatego woda jest tak droga. 1 W Polsce stosuje się dwa rodzaje liczników: 1. odczytujemy tak, jak tradycyjny zegar. 2. odczytujemy tak, jak zegarek z wyświetlaczem cyfrowym. ZADANIE 7 A czy w Twoim domu jest wodomierz ? 2

Slide 25

POMIAR ZUŻYTEJ WODY Wyobraźmy sobie, że pod spodem mamy odczyty licznika w domu Państwa Kowalskich?. Na pierwszym liczniku jest odczyt za ostatni miesiąc. Drugi licznik pokazuje odczyt za bieżący miesiąc. ZADANIE 8 1. Oblicz, ile wody zużyła rodzina Kowalskich w ciągu jednego miesiąca. To znaczy: od liczby z drugiego odczytu odejmij liczbę z pierwszego odczytu. (wynik zaokrąglij do pełnych m3) Kowalscy w ciągu jednego miesiąca zużyli.......m3 wody. 2.

Slide 26

ILE KOSZTUJE WODA Przecietna rodzina w Polsce zużywa każdego dnia około 200 litrów wody do wszystkich czynności. W miesiącu składającym się z 30 dni zużyje ona ( 200 litrów X 30dni ) 6000 litrów wody,a ponieważ 1m3 1000 litrów czyli zużyje ona 6 m3 wody. Obecnie w Gorzowie 1 m3 wody kosztuje 4,23 zł. A więc przeciętna rodzina z Gorzowa zapłaci za wodę zużytą w ciągu jednego miesiąca ( 6m3 X 4,23złm3 ) 25,38zł ZADANIE 9 A teraz oblicz ile zapłaciłaby za wodę w Gorzowie rodzina Kowalskich. Kowalscy są bardzo oszczędni !!!

Slide 27

JAK OSZCZĘDZAĆ WODĘ Sprawdź kurki w domu, czy nie ciekną. Nie bierz prysznica dłużej, niż 5 minut. Zakręć wodę, kiedy szczotkujesz zęby. Uruchamiaj zmywarkę do naczyń lub pralkę tylko wtedy kiedy, jest już pełna. Jeśli sprzątasz podwórko, chodnik lub garaż, używaj miotły, a nie wody z węża. Sprawdź, czy węże, kurki i zraszacze na zewnątrz domu nie ciekną. Odkręcaj wodę tylko wtedy, kiedy jej potrzebujesz. Nie zapominaj zakrecić wody, kiedy nie jest Ci już potrzebna. ZADANIE 10 Podaj swój sposób na oszczędzanie wody.

Slide 28

HASŁO O WODZIE NIE MA ŻYCIA BEZ WODY WIEC JĄ OSZCZĘDZAJ ZADANIE 11 Ułóż swoje hasło o wodzie.

Slide 29

NISZCZĄCY CHARAKTER WODY Czasem woda może również niszczyć, a nawet zabijać. Oto przykłady: woda powoduje korozję metali czyli ich rdzewienie; woda jest przyczyną tzw. erozji czyli rozkruszania się skał; woda niszczy i zmienia krajobraz np. stromy klif w Trzęsaczu; ulewne deszcze i burze mogą powodować powodzie zagrażające zdrowiu i życiu ludzi oraz zwierząt; zanieczyszczona woda dla organizmów żywych może po prostu być trująca; czasem nawet w płytkiej wodzie możesz się utopić.

Slide 30

CIESZ SIĘ UROKIEM WODY ALE ROZSĄDNIE Z NIEJ KORZYSTAJ Dziękuję za aktywny udział w lekcji. KONIEC