Sukcesje roślin

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Sukcesje roślin

Slide 2

Sukcesja roślinności następstwo po sobie w danym miejscu kolejnych gatunków i zbiorowisk (Geografia roślin) sekwencja naturalnych zmian składu gatunkowego i struktury biocenoz (Frederic Clements)

Slide 3

Podział 1. Sukcesja pierwotna - gdy rośliny kolonizują obszar dotychczas jałowy. Pierwsze przybywają gatunki pionierskie. 2. Sukcesja wtórna gdy obszar nie jest jałowy tylko częściowo skolonizowany lub posiada glebowy bank nasion. 3. Sukcesja autogeniczna zależy tylko od organizmów żywych. 4. Sukcesja allogeniczna wymuszona przez zmiany w środowisku (np. zmiany poziomu wód lub klimatu).

Slide 4

Czynniki nietrwałości zbiorowisk Fizyczne np. powodzie, pożary, wybuchy wulkanów Biologiczne np. klęski owadzie Antropogeniczne współcześnie główny czynnik Skale zaburzeń mikroskala do 1 km2 (luki leśne) mezoskala do 10 000 km2 (lokalne krajobrazy np dolina, pasmo górskie) makroskala powyżej 10 tys. km2 (kontynenty np interglacjacje i ocieplenie klimatu Ziemii)

Slide 5

Klasyczny model sukcesji (Clementsa) Inaczej sztafeta florystyczna, ponieważ zakłada ona uporządkowany liniowy układ zmian w zbiorowisku. Biocenoza jest wysoce zintegrowanym superorganizmem. Rozwija się w procesie sukcesji, aby osiągnąć jedyny możliwy na danym obszarze punkt końcowy klimaks klimatyczny. A wymiana gatunków w późniejszych stadiach sukcesji jest ułatwiana przez gatunki żyjące we wcześniejszych latach.

Slide 6

Model zastępowania Zajmuje się lokalnym aspektem badań np. luk leśnych Głównym procesem wpływającym na sukcesję jest konkurencja na podstawie zmian poszczególnych parametrów środowiska. Najczęściej spotykanym czynnikiem ograniczającym jest niedobór światła (jeśli światło jest ograniczane, to odpowiednio zmniejsza się szybkość wzrostu i współczynnik przeżywalności)

Slide 7

Model hamowania Jest odwrotnością modelu zastępowania. Wymiana gatunków jest hamowana przez wcześniejszych kolonizatorów, a szeregi sukcesyjne zależą, od tego, jaki gatunek osiedlił się pierwszy. Każdy gatunek eliminuje lub hamuje rozwój nowych kolonistów. W ten sposób sukcesja staje się bardziej indywidualistyczna i mniej przewidywalna, ponieważ biocenozy nie zawsze dążą do klimaksu klimatycznego. Żaden gatunek nie ma w tym modelu przewagi w konkurencji z drugim. Którykolwiek z gatunków osiedli się w danym miejscu pierwszy, ten utrzymuje je do końca swego życia.

Slide 8

Model tolerancji Na wymianę gatunków w toku sukcesji nie mają wpływu wcześniejsi kolonizatorzy, a gatunki późniejszych stadiów sukcesji to te, które są w stanie tolerować niższy poziom zasobów, niż gatunki wczesnych faz sukcesji. Jest to model pośredni między modelem ułatwiania i modelem hamowania. Sukcesja przebiega albo na skutek inwazji gatunków późniejszych stadiów, albo ubywania początkowych kolonistów. Model tolerancji znany jest także pod nazwą: sekwencja początkowego składu florystycznego.

Slide 9

Model kolonizacji Wymiana gatunków jest procesem losowym, zachodzącym bez udziału oddziaływań międzygatunkowych (losowym przeżywaniu różnych gatunków i losowej kolonizacji przez nowe gatunki). Niektóre fragmenty szeregów sukcesyjnych pasują do modelu klasycznego, ale większość do modelu hamowania.

Slide 10

Serie klimaksowe Szeregi rozwoju roślin tzw. serie sukcesyjne: 1. krótkie tzw. klimaksowe - pustynia, tundra, stepy, wysoko w górach 2. długie i rozbudowane nie zawsze kończą się wyjściowym bogactwem - lasy

Slide 12

Przykłady roślin ekspansywnych Najbardziej ekspansywnymi gatunkami są rośliny europejskie, ponieważ mają za sobą wielowiekową ewolucję spowodowaną działalnością człowieka. I tak np. w Quebecu z 595-ciu występujących gatunków 80 pochodzi z Europy:

Slide 13

Perz właściwy (Agropyron repens) i lebioda biała (Chenopodium) od XVII w na polach uprawnych.

Slide 14

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis) i łączeń baldaszkowaty (Butomus umbellatus) zostały wprowadzone jako rośliny ozdobne pod koniec XIX wieku i zaskoczyły hodowców swoją ekspansywnością.

Slide 15

USA Stokłosa żytnia (Bromus tectorum) wprowadzona do upraw ok. 1890 roku w Pensylwanii, w ciągu 40-50 lat opanowała cały kraj. Również inne stepowe trawy sprowadzone z Syberii i zadomowione na Wielkich Równinach.

Slide 16

Podobnie rzecz miała się z gatunkami azjatyckich stepów i półpustyń: solanką kolczystą ruską (Salsola ruthenica) i Halogeton glomeratus.

Slide 17

A w Kalifornii problemem jest jednoroczna trawa Taeniatherum caputmedusae pochodząca z Hiszpanii i Portugalii Południowo-wschodnie lasy Stanów walczą z wschodnioazjatyckim wiciokrzewem japońskim (Lonicera japonica), wprowadzonym do ekosystemu jako roślina ozdobna.

Slide 18

Polska Barszcz Sosnowskiego, kaukaska roślina pastewna hodowana na poletkach doświadczalnych w Niedzicy i potem na skalę przemysłową w Małopolsce wydostała się z nich i wkroczyła nawet na teren Pienińskiego PN. Bardzo ekspansywna (Plon nasion uzyskanych z 1 ha pozwala na obsianie 100 - 200 ha.). Wywołuje silną reakcję alergiczną u ludzi, którzy dotykają go przy słonecznej pogodzie oraz zwierząt nudności, biegunka.