Stany Zjednoczone i kontynent amerykański po II wojnie

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Stany Zjednoczone i kontynent amerykański po II wonie światowej.

Slide 2

Mocarstwo Stany Zjednoczone w chwili zakończenia II wojny światowej było najsilniejszym i najbogatszym państwem świata. Z USA pochodziła połowa produkcji świata, kraj ten kontrolował 23 zasobów złota a dolar był najważniejszą i najbardziej pożądaną walutą świata. Stany Zjednoczone wkroczyły na drogę realizacji państwa dobrobytu gwarantującego bezpieczeństwo socjalne obywateli przy utrzymaniu wolnego rynku i wysokiego poziomu gospodarczego.

Slide 3

Sprawiedliwy Ład i Wielkie Społeczeństwo Realizując założenia amerykańskich reform społecznych, prezydent Harry Truman ogłosił projekt tzw. Sprawiedliwego Ładu Fair Deal, a w latach 60. prezydent Lyndon Johnson przystąpił do budowy tzw. Wielkiego Społeczeństwa. Celem tych projektów było rozszerzenie socjalnych uprawnień np. prawo do edukacji publicznej, ubezpieczeń zdrowotnych, likwidacji bezrobocia.

Slide 4

Technologie Dominacja USA opierała się w dużej mierze na rozwoju nowoczesnych technologii od bomby atomowej, przodując w tzw. Wyścigu zbrojeń, po przenośne ładunki jądrowe i badania kosmosu do zastosowania pierwszych komputerów. W 1975 r. powstał pierwszy PC personal computer (the Altair 880) . Doprowadził to do tzw. rewolucji informatycznej. Amerykanizacja życia następowała również poprzez telewizję promującej tzw. film hollywoodzki oraz nowy typ muzyki rozrywkowej.

Slide 5

Wyścig na Księżyc W wyścigu zbrojeń miedzy USA i ZSRR istotną rolę odgrywała kwestia podboju kosmosu. W 1969 r. Amerykańscy kosmonauci Neil Armstrong i Edvin Aldrin stanęli na powierzchni Księżyca.

Slide 6

Prezydentura Trumana i Eisehhovera Po II wojnie światowej USA nie powróciły do izolacjonizmu, a nawet odwrotnie, rząd USA uznał, że jest to teraz państwo odpowiedzialne za losy całego wolnego świata. Jednak stałe napięcie w kontaktach USA ZSRR potęgowało atmosferę niepokoju społecznego. W 1947 r. Kongres przyjął ustawę o bezpieczeństwie narodowym powołując do życia CIA - Central Intelligence Agency - Centralną Agencję Wywiadowczą. W latach 50. obawa przed zagrożeniem ze strony ZSRR przerodziła się w tzw. maccartyzm.

Slide 7

Maccartyzm To antykomunistyczna kampania prowadzona w latach 1950-54, zapoczątkowana przez senatora Johna McCarthyego który w 1950 r. Stanął na czele komisji śledczej poszukującej działaczy komunistycznych we wszystkich amerykańskich środowiskach od artystów do polityków. Senator McCarthy w 1954 r. został odwołany ze stanowiska i oskarżony o naruszenie swobód obywatelskich. Później okazało się że część jego oskarżeń okazała się słuszna.

Slide 8

John Fitzgerald Kennedy W 1960 r. Prezydentem Stanów Zjednoczonych został John Fitzgerald Kennedy startujący w wyborach z hasłem moralnego odrodzenia Ameryki. Stworzył ku temu np. Korpus Pokoju organizację zrzeszającą młodych ludzi by nieść pomoc krajom mniej rozwiniętym i głosić demokratyczne hasła. W 1961 Kennedy ogłosił Sojusz dla Postępu program pomocy dla Ameryki Łacińskiej.

Slide 9

Problem kubański Ważne miejsce w polityce Kennedyego zajął problem kubański. Na Kubie w 1959 r. została obalona proamerykańska dyktatura, a jej miejsce zajął rewolucyjny rząd Fidela Castro, który wkrótce zacieśnił stosunki z ZSRR i rozpoczął przebudowę kraju w duchu socjalistycznym. Kennedy zgodził się wówczas na zorganizowanie desantu CIA 1500 emigrantów, którzy mieli obalić rządy Castro. Tzw. Inwazja w zatoce Świń w 1961 okazała się klęską emigrantów i kompromitacja władz amerykańskich.

Slide 10

Czując ciągłe napięcie w kontaktach w z ZSRR rząd USA przeznaczał coraz większe środki na badania nad bronią jądrową. W 1962 r. samoloty wywiadowcze wykryły sowieckie rakiety z głowicami nuklearnymi instalowane na Kubie. W związku z tym, terytorium USA znalazło się w ich zasięgu. Kennedy zarządził blokadę wyspy a USA zostały postawione w gotowości bojowej. Wydawało się że jest to początek wojny nuklearnej. Zdecydowana reakcja Kennedyego spowodowała że tzw. Kubański kryzys rakietowy przełamał postawę przywódcy ZSRR Nikity Chruszczowa i zgodził się on na pewne ustępstwa. Chruszczow zgodził się wycofać rakiety z Kuby w zamian za co USA miały wycofać swoje z Turcji, z terenów pogranicznych z

Slide 11

Światowe interesy Kennedyego Prezydent Kennedy starał się również łagodzić oddziaływanie komunistyczne poza USA. W 1961 r. zaangażował się w sprawę tzw. drugiego kryzysu berlińskiego i udzielił poparcia mieszkańcom Berlina zachodniego, starał się również załagodzić reżim komunistyczny w Wietnamie, co doprowadziło do uwikłania USA w wojnę w Wietnamie, zakończoną w

Slide 12

Problem ludności murzyńskiej w USA Palącym problemem w USA po II wojnie światowej stała się kwestia równouprawnienia ludności murzyńskiej, która na południu kraju wciąż podlegała segregacji rasowej ( zakaz uczęszczania do szkół, lokali, środków transportu itd.). Niemniej w USA postępowała akcja walki z segregacją rasową, a na jej czele stanął czarnoskóry pastor Martin Luther King. W czasie jego działalności Kongres w latach 1957, 1963, 1964 uchwalił kolejne ustawy zakazujące dyskryminacji ludności murzyńskiej. Nie spotkało się to jednak z entuzjazmem ludności białej. W 1963 r. miał miejsce słynny wiec marsz na Waszyngton, w którym swoje przemówienie wygłosił Martin Luther King. Mowa zaczynała się od słów I have a dream Słowa te stały się symbolem marzeń, które można zrealizować. W 1964 M. L. king został uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla.

Slide 13

Prawne ograniczenia udało się przezwyciężyć, ale nie zakończyło to problemów politycznych ludności czarnoskórej. W latach 60. wzmogły się zamieszki na tle rasowym na północy USA, a środowiska murzyńskie ulegały radykalizacji, popularność zdobył ruch Black Power, którego celem było odrzucenie walki społecznej na rzecz walki politycznej.

Slide 14

Prezydentura Nixona W latach 60. i 70. społeczność amerykańska utraciła zaufanie do władz państwowych, co było spowodowane m.in. klęskami w Wietnamie, ogromnymi nakładami finansowymi na misje militarne. W 1973 r. prezydent Richard Nixon zdecydował o wycofaniu wojsk USA z Wietnamu. Okazało się więc że mocarstwowe Stany Zjednoczone nie potrafią zniszczyć komunizmu w niewielkim terytorialnie Wietnamie. Rząd USA stracił zaufanie również z powodu ingerencji w sprawy bliskowschodnie, w które zaangażował się przede wszystkim finansowo wspierając Izrael.

Slide 15

Radykalizacja społeczeństwa zaowocowała brutalizacja zachowań : w 1968 zamordowano Martina Luthera Kinga oraz kandydata partii republikańskiej Roberta Kennedyego. W 174 ujawniona została afera Watergate ludzie z otoczenia Nixona założyli podsłuch w budynku Watergate, gdzie mieścił się sztab polityczny Partii Demokratycznej. W 1971 bilans amerykańskiego handlu zagranicznego był ujemny, na co wpłynęły interwencje USA w Wietnamie i Izraelu. Do roli konkurenta w tej dziedzinie zaczęła wyrastać Japonia.

Slide 16

Ronald Reagan W 1981 r. prezydentem USA został konserwatysta Ronald Reagan, który w obliczu upadku USA ogłosił konieczność powrotu do tradycyjnych amerykańskich wartości, krytykując pornografię i prostytucję. W polityce ekonomicznej nawoływał do neoliberalnych haseł. Celem było osiągnięcie tzw. Welfare state prezydent wprowadził ograniczenia własności prywatnej na rzecz państwowej, co miało obniżyć inflację i pobudzić rozwój gospodarczy państwa. Reformy przeprowadzane w imię Welfare state nazwano rewolucją konserwatywną.

Slide 17

W polityce międzynarodowej Reagan prezentował silną postawę wobec komunizmu. Był zdania że USA muszą przewodzić państwom demokratycznym. Nazwał ZSRR imperium zła i zwiększył nakłady finansowe na zbrojenia. Administracja prezydenta przygotowywała program wojen gwiezdnych budowę systemu antyrakietowego w przestrzeni kosmicznej. Plan nie został zrealizowany. Wyścig zbrojeń osiągnął apogeum, zakończone dopiero w 1987 r. kiedy to ZSRR zgodził się podpisać układ o likwidacji rakiet średniego zasięgu. Był to początek końca zimnej wojny.

Slide 18

Ameryka Łacińska Lata powojenne tj. 1950 89 to ciągły proces rozwarstwienia społecznego w tamtym obszarze. Sytuacja ta wywoływała ciągłe napięcia i stała się przyczyną powstawania wielu ruchów rewolucyjnych. Sprawę pogarszał fakt, iż USA traktowały Amerykę Łacińską jak obszar swoich wpływów i za wszelka cenę próbował nie dopuścić do rozwoju tendencji komunistycznych w tamtym rejonie. Z drugiej strony ZSRR chętnie wspomagał wszelkie ruchy rewolucyjne.

Slide 19

Sytuacja uległa zmianie w 1959 r, po dojściu Fidela Castro do władzy na Kubie. Jego rządy stały się oparciem dla ugrupowań lewicujących w państwach Ameryki Łacińskiej. Wspierał ugrupowania partyzanckie realizujące akcje terrorystyczne. Najsilniejsze z nich powstały w Urugwaju, Kolumbii, Peru i Salwadorze. Odpowiedzią na walki partyzanckie stały się systemy dyktatorskie, często bardzo brutalne (Dominikana, Haiti, Paragwaj). Większość z nich była negatywnie nastawiona do systemu komunistycznego jak i mocarstwowej polityki USA.

Slide 20

Najbardziej znana tego typu dyktatura była dyktatura chilijska, która w 1970 r zapoczątkował Salvador Allende. Rozpoczął on serie brutalnych i radykalnych reform mających stworzyć Chile na wzór ZSRR. W 1970 prezydent Allende został usunięty od władzy przez generała Augusto Pinocheta, który rozpoczął dyktaturę opartą na terrorze. W 1989 r. Pinochet dobrowolnie zrzekł się władzy a Chile stały się państwem demokratycznym.

Slide 21

Drugim typem dyktatury była tzw. dyktatura populistyczna opierająca się na poparciu dyktatora przez ludność. Przykładem może być Argentyna pod władzą prezydenta a właściwie dyktatora Juana Peróna (1946 1955, 1973 74) tzw. peronizm. Dystansował się on zarówno od komunizmu jak i kapitalizmu opierając się na zasadach chrześcijańsko socjalistycznych. Niestabilność polityczna i gospodarcza regionu latynoamerykańskiego spowodowała, że duże wpływy w tym regionie zdobywali handlarze narkotyków, a dochody z ich handlu wspierały zarówno ruchy rewolucyjne jak i walki polityczne.