Slide 1
ROZKWIT I UPADEK REPUBLIKI RZYMSKIEJ
Slide 2
Zmiana ustroju W pierwszym stadium istnienia był królestwem, ale ok. 509 r .p.n.e. z miasta wygnany został ostatni król a ustrój zmieniono na republikę. Republika ( łac. res publica) rzecz powszechna, publiczna;- forma ustroju państwowego, w której najwyższe organy władzy są powoływane przez obywateli w wyborach na określony czas (kadencję)
Slide 3
Urzędnicy republikańskiego Rzymu - Najwyższy urząd senat i zgromadzenie obywateli decydowano o stanie wojny, pokoju, wybierano urzędników i uchwalano prawa; Był tu zatem obecny system reprezentacji ludu, ale zgromadzenie nie podejmowało debat, a prawo inicjatywy ustawodawczej należało do urzędników. Obrady trwały jeden dzień i odbywały się na forum głównym placu miasta.
Slide 5
Urzędnicy: -Wybierani na 1 rok -Urząd sprawowali bezpłatnie; -Rzadko podlegali wyrokom sądowym; -Sprawowali urzędy kolegialnie; Najważniejsi urzędnicy: -Pretorowie sądownictwo -Cenzorzy stali na straży moralności w Rzymie; sporządzali listy senatorów; ich decyzje były nieodwołalne -Edylowie stali na straży ładu i porządku w mieście; -Kwestorzy zajmowali się finansami miasta; -Trybuni ludowi reprezentowali interesy plebsu; Najwyższa władza w Rzymie należała do konsulów. Zajmowali się zarządem miasta, dowodzili armią i nadzorowali sądownictwo. W razie zagrożenia miasta urząd konsula był zawieszany, a władzę obejmował powoływany na 6 miesięcy DYKTATOR.
Slide 6
USTRÓJ SPOŁECZNO POLITYCZNY REPUBLIKI RZYMSKIEJ doradza urzędnikom 2 konsulowie, inni urzędnicy referują projekt ustawy Stawiają projekt ustawy na zgromadzeniu wykonują prawo wybiera urzędników SENAT zwołują zgromadzenie opracowuje, zatwierdza projekt ustawy USTAWA ( łac. Lex) uchwala lub odrzuca ustawę ZGROMADZENIE ( obywatele rzymscy dorośli mężczyźni
Slide 7
NAJWAŻNIEJSZE GRUPY LUDNOŚCI W REPUBLIKAŃSKIM RZYMIE Grupa ludności pochodzenie uprawnienia patrycjusze Prawdopodobnie potomkowie arystokracji rodowe W początkach republiki (V w. p.n.e.) jedyna grupa o pełni praw politycznych nobilowie Grupa uformowana w III w. p.n.e. z patrycjuszy i wyższych warstw plebejuszy Warstwa senatorska decydująca o polityce Rzymu Ekwici Pierwotnie najbogatsi obywatele miasta, zobowiązani do służby konnej 1) 2) 3) 4) początkowo nie ubiegali się o urzędy państwowe ( senatorowie nie mogli zgodnie z prawem zajmować się handlem) wchodzili w skład najwyższej komicji centurialnej rywalizowali z nobilami , zmierzali do osłabienia władzy senatu od czasów Augusta obsadzali większość najważniejszych urzędów Plebejsze Rzemieślnicy, kupcy, ludność uboga W początkach V w. p.n.e. bez prawa do urzędów( przeciwstawiani patrycjuszom) proletariusze Najniższa warstwa plebsu, m.in. wieśniacy przenoszący się do miasta Nieproduktywni, w znacznej mierze utrzymywani przez państwo, w zasadzie wolni od obowiązku służby wojskowej wyzwoleńcy Niewolnicy obdarowani wolnością przez pana lub wykupieni z niewoli Obywatele z ograniczonymi prawami ( m.in. brak biernego prawa wyborczego) niewolnicy Jeńcy wojenni, potomkowie niewolników Początkowo bez żadnych praw, w czasach cesarstwa m.in. prawo do części zarobków
Slide 8
Prowincje Rzymskie W miarę kolejnych podbojów terytorium Rzymu powiększało się. W niektórych zakątkach (zwłaszcza o znaczeniu strategicznym) podbitych terenów zakładano osady rolnicze, tzw. kolonie i municypia, które miały charakter militarny. Wszystkie podbite tereny od III w p.n.e. zaczęto nazywać prowincjami. Były one traktowane jako integralna część państwa oraz jako niewyczerpane źródło dochodów. Na czele każdej prowincji stał namiestnik i kwestor, który zajmował się ściąganiem podatków. Obowiązkiem każdej prowincji było dostarczanie zbóż oraz ochotników do wojska. Nie wszystkim mieszkańcom podobała się ta polityka Rzymu, dlatego od czasu do czasu w prowincjach wybuchały bunty antyrzymskie.
Slide 11
KRYZYS REPUBLIKI RZYMSKIEJ zjawiska gospodarcze pauperyzacja dużej części ludności chłopskiej - brak wystarczającej siły roboczej w gospodarstwach chłopskich lub pozostawianie gospodarstw bez opieki(na skutek powołania obywateli do służby wojskowej) - napływ taniego zboża do Italii z podbitych przez Rzym terenów zamorskich wyzbywanie się gospodarstw przez zrujnowanych chłopów przejmowanie gospodarstw chłopskich i ziemi publicznej przez zamożnych właścicieli ziemskich i umacnianie się ich pozycji ekonomicznej powstawanie latyfundiów uprawianych przez tanią siłę niewolniczą
Slide 12
KRYZYS REPUBLIKI RZYMSKIEJ zjawiska społeczne zmniejszanie się liczebności warstwy chłopów obywateli wzrost liczebności plebsu miejskiego (w tym jego najuboższej warstwy proletariuszy) wzrost znaczenia wielkich posiadaczy ziemskich (latyfundystów) masowy napływ niewolników do Italii (na skutek zwycięskich wojen)
Slide 13
KRYZYS REPUBLIKI RZYMSKIEJ zjawiska polityczne liczne zwycięskie kampanie wojenne prowadzone przez Rzym problemy z rekrutacją armii na skutek ruiny ludności chłopskiej (powiększanie się warstwy proletariuszy) ważna rola plebsu miejskiego (sprzedawanie głosów na zgromadzeniach, groźba wybuchu niezadowolenia niższych warstw społecznych)
Slide 14
KRYZYS REPUBLIKI RZYMSKIEJ I PRÓBY REFORM 133-100 r. p.n.e. walka braci Grakchów (Tyberiusza 133; Gajusza 123-121) o reformę agrarną; walka optymatów (zwolennicy silnej władzy senatu) z popularami (przeciwnicy senatu) - 494 r. p.n.e. utworzenie zgromadzenia plebejskiego, powołanie trybunów ludowych - 367 r. p.n.e. prawo do piastowania urzędu konsula - 287 r. p.n.e. uchwały zgromadzenia plebejskiego obowiązującymi w całym państwie bez konieczności zatwierdzania przez senat reforma wojskowa Mariusza 107 r. p.n.e. (powstanie armii zawodowej 16 letnia służba za żołd i ziemię po jej zakończeniu) Tyberiusz i Gajusz Grakchus Gaius Marius
Slide 15
Juliusz Cezar Potrzebę zmiany dostrzegali również późniejsi politycy rzymscy, m.in. Juliusz Cezar i Gnejusz Pompejusz. Początkowo wraz z Krassusem zawiązali trójstronny sojusz zwany I triumwiratem. Wkrótce jednak Cezar i Pompejusz rozpoczęli walkę o jedyną władzę w Rzymie.
Slide 16
PODBÓJ GALII PRZEZ CEZARA Cezar podbija: - Galię 58-51 r. p.n.e. - lądowanie w Brytanii 55-54 r. p.n.e. - stłumienie powstania Wercygentoryksa 52-51 r. p.n.e.
Slide 17
Lionel Noël ROYER , kapitulacja Wercyngetoryksa
Slide 18
alea iacta est kości zostały rzucone. WOJNA DOMOWA Wojna domowa między Cezarem a Pompejuszem wybuchła w 49 r. p.n.e. Wówczas Cezar przekroczył z wojskiem rzekę Rubikon umowną granicę Rzymu; Ogromne znaczenie w wojnie miała bitwa pod Farsalos, z której ostatecznie zwycięsko wyszedł Juliusz Cezar (46 r. p.n.e.) W 45 r p.n.e. Cezar rozpoczął reformowanie Rzymu i ogłosił się dożywotnim dyktatorem;
Slide 19
Idy marcowe 44 r p.n.e. Reformy Cezara w Rzymie budziły niechęć senatu, który poczuł się całkowicie odepchnięty od władzy. W kręgu senatorów uknuto więc spisek przeciwko Cezarowi. W dniu id marcowych (15 marca) 44 r. p.n.e. spisek zrealizowano. Cezar został wezwany do gmachu senatu i tam zasztyletowany przez Brutusa i Kasjusza Longinusa.
Slide 20
Śmierć Cezara, Jean-Léon Gérôme 15 marca 44 roku p.n.e. przybrany ojciec Oktawiana, Juliusz Cezar został zamorodwany przez spiskowców pod przywództwem Marka Juniusza Brutusa i Gajusza Kasjusza Longinusa.
Slide 21
Oktawian August Do walki o schedę po Cezarze stanęło dwóch jego najbliższych współpracowników Marek Antoniusz i Oktawian August usynowiony siostrzeniec Cezara. Ostatecznie zwycięsko ze starcia wyszedł Oktawian August, który pokonał rywala w bitwie pod Akcjum w 31 r p.n.e. Został on władcą imperium. Jego rządy rozpoczynają nowy etap dziejów Rzymu okres cesarstwa.
Slide 22
PRZEJĘCIE WŁADZY PRZEZ OKTAWIANA AUGUSTA 31 r. p.n.e. Bitwa pod Akcjum, Lorenzo A. Castro
Slide 24
Porównanie
Slide 25
Dziękuję za uwagę!!!
Nie znalazłeść potrzebnej prezentacji multimedialnej? Wypełnij formularz a my zrobimy to za Ciebie i poinformujemy mailowo. Wszystko w mniej niż 24 godziny!