Pierścienice

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Pierścienice

Slide 2

Systematyka: Typ: Pierścienice Gromada: Wieloszczety (Polychaeta) Gromada: Skąposzczety (Oligochaeta) Gromada: Pijawki (Hirudinea)

Slide 3

Budowa pierścienic -wydłużony kształt ciała, obły lub grzbieto- brzusznie spłaszczony Dlaczego pierścienice? Ciało pierścienic podzielone jest na poprzeczne segmenty zwane metamerami. Pierścienie widoczne na zewnątrz odpowiadają wewnętrznemu podziałowi jamy ciała Każdy metamer oddzielony jest od następnego przegrodą- septum. U pijawek przegrody zanikają!

Slide 4

U wieloszczetów kilka pierścieni z przodu i z tyłu ciała ulega przekształceniu. Pierwszy segment (płat czołowy) zaopatrzony jest w narządy czuciowe (głaszczki, czułki, oczy) oraz zawiera mózg. 2-3 kolejne segmenty zlewają się tworząc płat gębowy Cefalizacja- ewolucyjna tendencja do wyodrębniania głowy w wyniku zespalania metamerów

Slide 5

Skąposzczety i pijawki nie mają wyodrębnionej części głowowej. U pijawek kilka segmentów przednich ulega przekształceniuwsółtworzą one przyssawkę przednią otaczającą otwór gębowy, natomiast ostatnie segmenty tworzą przyssawkę tylną

Slide 6

Wieloszczety na wszystkich segmentach oprócz głowowych mają po 2 wyrostki zwane parapodiami lub przynóżkami. Najczęściej parapodium składa się z dwóch gałązek (grzbietowej i brzusznej) zaopatrzonych w pęczki chitynowych szczecinek. Parapodia w czasie ruchu wieloszczetów służą jako swego rodzaju kotwice. Ponadto biorą udział w wymianie gazowej zwiększając powierzchnię ciała zwierzęcia. Niektóre mają dodatkowo wyrostki skrzelowe.

Slide 7

Zewnętrzna powłoka ciała ma postać wora powłokowo- mięśniowego, składającego się z jednowarstwowego nabłonka tworzącego na zewnątrz warstwę kutykuli (zawiera chitynę) często pokrytej śluzem. Pod nabłonkiem znajduje się cienka warstwa mięśni okrężnych i grubsza podłużnych. Czasami występują również mięśnie skośne. Wnętrze jamy ciała (celoma !) wypełnia płyn, który może krążyć w obrębie pojedynczego segmentu

Slide 8

Układ pokarmowy Jest drożny i zbudowany z kilku wyspecjalizowanych odcinków. Jelito przednie (ektodermalne) rozpoczyna się otworem gębowym prowadzącym do krótkiej jamy gębowej, a następnie do umięśnionej gardzieli i przełyku. Niektóre skąposzczety posiadają również wole i umięśniony żołądek. U pijawek silnie rozwinięte jelito służy do magazynowania krwi.

Slide 9

Układ oddechowy Lądowe oraz słodkowodne pierścienice (skąposzczety i pijawki) nie mają wyodrębnionego układu oddechowego i prowadzą wymianę gazową całą powierzchnią ciała. Większość morskich wieloszczetów ma w różnym stopniu rozwinięte wyrostki skrzelowe na parapodiach tworzące skrzela zewnętrzne

Slide 10

Układ krążenia Ma postać zamkniętego systemu naczyń krwionośnych. Wzdłuż ciała biegną 2 główne naczynia: grzbietowe (krew płynie do przodu) i brzuszne połączone ze sobą naczyniami okrężnymi. Nie występuje serce, jego rolę spełnia kurczące się rytmicznie naczynie grzbietowe (u wieloszczetów) lub naczynia okrężne (u skąposzczetów) Krew zawiera barwniki!

Slide 11

Układ nerwowy typu drabinkowego Centrum stanowią 4 zwoje znajdujące się z przodu ciała połączone ze sobą obrączką okołogardzielową. W każdym segmencie znajdują się ponadto 2 brzuszne zwoje segmentalne połączone spoidłem poprzecznym. Pary zwojów segmentalnych połączone są podłużnymi pniami nerwowymi.

Slide 12

Narządy zmysłów - fotoreceptory - chemoreceptory - mechanoreceptory

Slide 13

Układ wydalniczy Tworzą go ułożone metamerycznie (po parze w każdym segmencie) narządy wydalnicze zwane metanefrydiami. Każde metanefrydium zbudowane jest z orzęsionego lejka otwierającego się do jamy ciała jednego segmentu oraz długiego skręconego kanalika przechodzącego do kolejnego segmentu i tam otwierającego się otworkiem wydalniczym po bocznej stronie ciała.

Slide 14

Rozmnażanie Zwierzęta rozdzielnopłciowe lub obojnacze (hermafrodytyczne). U hermafrodytów zapłodnienie krzyżowe. Rozwój prosty lub złożony. W rozwoju złożonym występuje orzęsiona, wolno pływająca larwa trochofora.

Slide 15

Przegląd gromad: Wieloszczety (Polychaeta)- żyją w morzach, wielkość od 1mm do 3m. Występują w postaci pełzającej lub osiadłej. Aktywne drapieżniki, filtratory lub mułożercy. Nereida (Nereis diversicolor)kilkanaście cm długości, żyje w Bałtyku

Slide 16

Mysz morska (Aphrodite aculeata)- żyje w Morzu Północnym

Slide 17

Wieloszczety osiadłe- żyją na dnie zbiorników zagrzebane w mule lub budują rurkowate domki Nalepian, piaskówka (Arenicola marina)- żyje w Bałtyku

Slide 18

Sabella (Sabella pavonina)

Slide 19

Palolo (Eunice viridis)

Slide 20

Przegląd gromad Skąposzczety (Oligochaeta)- mułożercy lub glebożercy, mała ilość szczecinek (Megascolides australis) dorasta do 4 m. długości

Slide 21

Dżdżownica ziemna (Lumbricus terrestris) posiada uchodzące do przełykugruczoły wapienne neutralizujące kwasy humusowe

Slide 22

Wazonkowce (Enchytraeus) Rureczniki (Tubifex)- żyją w zanieczyszczonych wodach, bioindykatory

Slide 23

Przegląd gromad Pijawki (Hirudinea)- posiadają zawsze stałą liczbę segmentów- 34, zanikły u nich przegrody międzysegmentalne. Są drapieżne (żywią się larwami owadów, mięczakami, skąposzczetami) lub krwiopijne (pasożyty zewnętrzne). Wypitą krew magazynują w uchyłkach jelita a jej krzepnięciu zapobiega wydzielana przez gruczoły ślinowe hirudyna. Większość żyje w wodach słodkich Pijawka lekarska(Hirudo medicinalis)

Slide 24

Pijawka końska (Haemopis sanguisuga)największa żyjąca w Polsce, około 20 cm

Slide 25

Pijawka rybia (Pisciola geometra)