Odzyskanie niepodległości przez Polskę

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

[] Dziś pojęcie Europy bez państwa polskiego jest dłużej nie do pomyślenia (J. Rotschild) odzyskanie niepodległości przez Polskę 11 listopada 1918 roku.

Slide 2

Tworzenie się ośrodków lokalnej władzy na ziemiach polskich Jeszcze w listopadzie 1918 roku na ziemiach polskich zaczęły kształtować się lokalne władze: Polska Komisja Likwidacyjna utworzyła się pod koniec października 1918 r w Galicji, na czele z Wincentym Witosem i Ignacym Daszyńskim; Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego na czele stał ksiądz Londzin i dr Michejda; Rada zawarła porozumienie z czeskim Nârodnim Wîborem w sprawie podziału Śląska Cieszyńskiego wg zasady etnicznej;

Slide 3

Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu na czele z W. Korfantym; wydała ona odezwę mówiącą o zjednoczeniu Polski i z żądaniem by Ententa przyłączyła ziemie zaboru pruskiego do nowej RP; Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiejpowstał z 6 na 7 listopada 1918 roku w Lublinie, stąd czasem zwany jest :rządem lubelskim Na czele stanęli: I. daszyński i J. Moraczewski. Ogłosili oni manifest o powstaniu Polski jako państwa demokratycznego, powstałego z ziem etnicznie polskich z dostępem do morza; oprócz tego:

Slide 4

Rząd lubelski: - Nie uznawał Rady Regencyjnej; - Zapowiadał przeprowadzenie wyborów do sejmu ustawodawczego, a wybory te miały być powszechne, tajne, proporcjonalne i równe; - Ogłaszał wolność słowa, sumienia, zrzeszeń i strajków - Ustalił 8-godzinny czas pracy - Zamierzał przeprowadzić upaństwowienie przemysłu, lasów i majątków ziemskich - Zamierzał wprowadzić bezpłatne, powszechne i obowiązkowe szkolnictwo.

Slide 5

Odzyskanie niepodległości przez Polskę. 10 listopada do Polski z Magdeburga powrócił Józef Piłsudski. Już 14 listopada Rada Regencyjna oddała mu pełnię władzy i rozwiązała się. Misję sformowania rządu Piłsudski powierzył działaczowi socjalistycznemu Jędrzejowi Moraczewskiemu (działaczowi rządu lubelskiego)

Slide 6

22 listopada 1918 roku Józef Piłsudski ogłosił się Tymczasowym Naczelnikiem Państwa, jednak jego władza nie była uznawana przez państwa zwycięskiej koalicji, które za przedstawicielstwo Polski uznawały Komitet Narodowy Polski na czele z Romanem Dmowskim. Jednak sytuacja kraju wymagała powołania władz, które by były uznane przez wszystkie kraje Europy. W wyniku rozmów z Narodową demokracją i przedstawicieli Piłsudskiego, Moraczewski ustąpił z funkcji premiera, a 16 stycznia 1919 roku na to stanowisko został powołany Ignacy Paderewski. Jego rząd miał charakter koalicyjny i został uznany przez państwa Ententy.

Slide 7

Wybory do Sejmu Ustawodawczego W 1919 roku mają miejsce wybory do sejmu. Były one powszechne ( tzn. mogli w nich brać udział obywatele, którzy ukończyli 21 rok życia). Za posłów uznano byłych polskich deputowanych do parlamentów: pruskiego, austriackiego i rosyjskiego. Podczas kadencji sejmu zaczęły tworzyć się różne nowe partie polityczne: SDKPiL i PPS Lewica połączyły się w Komunistyczną Partię Robotników Polski (KPRP) oraz powstała nowa partia Chrześcijańska Demokracja Chadecja. Największym jednak problemem był kwestia ustalenia granic nowej RP.

Slide 8

Koncepcje granic państwa. Wytyczenie granic RP było wielce problematyczne, ponieważ nie można ich było ustalić na zasadzie etnicznej. Ludność polska zamieszkiwała tereny Królestwa Polskiego, Wielkopolski, Pomorza Gdańskiego, zaś Kujawy, Warmie i Mazury oraz Śląsk zamieszkiwali Niemcy, Ukraińcy, Białorusini, Litwini oraz Żydzi.

Slide 9

Koncepcje granic Najdokładniej opracowana koncepcję polskich granic opracowała Narodowa Demokracja. Wg niej w skład RP miał wejść takie tereny jak Galicja, większość Śląska Cieszyńskiego, Górny Śląsk, Wielkopolska, Pomorze Gdańskie i pd. część Prus Wschodnich oraz ziemie Królestwa Polskiego. Endecja uważała ziemie byłego zaboru pruskiego i Śląsk za najważniejsze dla Polski i gotowa była na pewne ustępstwa na terenach wschodnich. Zakładali oni bowiem, że II RP będzie państwem z przeważającym odsetkiem ludności polskiej, czyli, że władzę w państwie będzie sprawowała ludność polska.

Slide 10

PPS i partie skupione wokół Piłsudskiego, wysuwały jednak koncepcję federacyjną, w myśl której RP miałaby być związkiem równouprawnionych narodów, ale koncepcja funkcjonowania federacji nigdy nie została sprecyzowana. Zresztą była mało realna, ponieważ wśród narodów Ukrainy, Litwy czy Białorusi brakowało sił politycznych opowiadających się za federacją z Polską. Również wśród Polaków koncepcja ta zdobyła zbyt małą liczbę zwolenników.

Slide 11

Polacy po latach okupacji i wojen pragnęli państwa, w którym byliby sami sobie gospodarzami. Koncepcji federacyjnej był tez przeciwna Narodowa demokracja. W rzeczywistości żadna z opracowanych koncepcji nie została przyjęta, ponieważ o ostatecznym kształcie granic II RP zadecydowały plebiscyty oraz działania wojenne.