Geneza oraz pojęcie państwa i władzy państwowej

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Geneza oraz pojęcie państwa i władzy państwowej

Slide 2

GENAZA PAŃSTWA Średniowieczna Europa: -terytorium rządzone przez monarchę: regnum łac. królestwo das Reich niem. rzesza Korona lub Rzeczpospolita Polska Polska

Slide 3

WSPÓŁCZESNE POJĘCIE PAŃSTWA Termin państwo w ujęciu współczesnym i ogólnym wprowadził włoski pisarz i dyplomata epoki oświecenia Niccolo Machiavelli. Stato łac. Status państwo Niccolò di Bernardo dei Machiavelli

Slide 4

POJĘCIE PAŃSTWA Państwo powstaje na drodze naturalnego rozwoju, a człowiek jest z natury stworzony do życia w nim. Arystoteles uważał, że cały rozwój społeczny podporządkowany jest osiągnięciu głównego celu, jakim jest państwo. Arystoteles

Slide 5

Św. Tomasz z Akwinu Państwo jako samowystarczalną, niezależną, samorządną społeczność, uznającą określony porządek prawny i podlegającą władzy, która ją chroni i gwarantuje pokój zewnętrzny. Św. Tomasz z Akwinu

Slide 6

Immanuel Kant Państwo jest rodzajem ludzkiej zbiorowości żyjącej według jednego, określonego porządku prawnego (zrzeszenie pewnej liczby ludzi pod rządami prawa).

Slide 7

Georg Wilhelm Friedrich Hegel państwo jest Bogiem na Ziemi, a jednostka dopiero w państwie zyskuje swoją tożsamość. Dlatego poświęcenie dla jego dobra powinno być obowiązkiem każdego obywatela. Na tej koncepcji chętnie oparli się niemieccy narodowi socjaliści, przypisując państwu absolutną wartość, stawiając jego interesy zawsze przed interesem jednostki, dla której dobro państwa powinno być najwyższym punktem odniesienia.

Slide 8

Karol Marks Państwo jest instrumentem przemocy, dzięki któremu klasa właścicieli środków produkcji może sobie całkowicie podporządkować klasy wyzyskiwane, Karol Marks: Państwo jest narzędziem klasy panującej; Włodzimierz Lenin: Państwo jest machiną do utrzymania panowania jednej klasy nad drugą.

Slide 9

Georg Jellinek Za główne elementy państwa uznaje on ludność, terytorium i władzę najwyższą: państwo jest racją ludu wyposażoną w bezpośrednią, samorodną władzę zwierznią. Według Jellinka brak któregoś z tych elementów uniemożliwia powstanie i prawidłowe funkcjonowanie państwa.

Slide 10

PAŃSTWO Państwo to trwała wspólnota ludzi, zajmująca określone terytorium, poddana zwierzchniej władzy. Przyjmując, że państwo stanowi formę organizowania się społeczeństwa na określonym szczeblu rozwoju historycznego, politycznego i społecznego, można sformułować następująca definicję: Państwo jest polityczną, suwerenną, terytorialną i przymusową organizacją społeczeństwa.

Slide 11

CECHY PAŃSTWA Państwo jest organizacją suwerenną Suwerenność zewnętrzna oznacza, iż państwo jest podmiotem a nie przedmiotem prawa międzynarodowego niezależnym od innych państw. Może więc dobrowolnie nawiązywać z nimi równorzędne stosunki polityczne i gospodarcze, stawać się członkiem wybranych przez siebie organizacji międzynarodowych, samodzielnie kształtować swój ustrój społeczno-gospodarczy oraz polityczny. Suwerenność wewnętrzna oznacza, że władz państwowa jest władzą zwierzchnią, która sama może decydować o swym zakresie. Wszystkie inne organizacje mogą zaś działać na terytorium państwa wyłącznie za zgodą władzy i na warunkach przez nią określonych. Państwo jest organizacją terytorialną Za terytorium państwa uważa się zarówno obszar lądowy, jak wody przybrzeżne, obszary pod powierzchnią ziemi, przestrzeń powietrzną w granicach państwa, statki wodne i powietrzne, a także obszar placówek przedstawicielskich państwa za granicą (ambasady). Państwo jest organizacją przymusową Przynależność jednostki do danego państwa określa się mianem obywatelstwa. Obywatele jakiegokolwiek państwa ponoszą konsekwencje przewidziane przez prawo.

Slide 12

KONCEPCJE GENEZY PAŃSTWA TEORIA UMOWY SPOŁECZNEJ Według nich do powstania państwa doszło w wyniku szczególnej umowy zawartej między członkami danego społeczeństwa bądź między nimi a władcą. Teoria umowy społecznej zdecydowanie odrzucała boskie pochodzenie władzy państwowej. JOHN LOCKE JEAN JACQES ROUSSEAU

Slide 13

TEORIA PODBOJU I PRZEMOCY Stał on na stanowisku, że państwo powstało w następstwie podboju plemion słabszych (klanów, szczepów) przez plemiona silniejsze, lepiej zorganizowane. Stworzone w ten sposób państwo miało utrwalać podział na rządzących (zwycięzców) i rządzonych (podbitych). Państwo jako forma politycznego panowania zwycięzców nad podbitymi. LUDWIK GUMPLOWICZ

Slide 14

KONCEPCJE TEISTYCZNE Św. Augustyn Św. Tomasz z Akwinu Według św. Augustyna państwo, a więc i k da władza państwowa, zawsze pochodzi od Boga. Św. Tomasz z Akwinu uważał natomiast, że od Boga wywodzi się jedynie sama istota władzy: państwo zaś jest dziełem ludzi. Stąd państwa i władze mogą być zarówno dobre, jak i złe, toteż złym władzom można i trzeba się przeciwstawić. Koncepcja teistyczna znalazła zastosowanie w monarchiach absolutnych. Monarcha (król, cesarz) miał władzę nieograniczoną i niepodważalną, bowiem pochodzącą od Boga.

Slide 15

KONCEPCJA MARKSISTOWSKA Państwo powstało w wyniku rozpadu wspólnoty pierwotnej, podziału społeczeństwa na klasy i pojawienia się własności prywatnej. Jest narzędziem klasy panującej, czyli klasy posiadającej środki produkcji. Typ państwa zależy od tego, która klasa społeczna dominu ekonomicznie i politycznie w państwie. Na tej podstawie wyodrębnione zostały cztery typy państwa: niewolnicze, feudalne, kapitalistyczne i socjalistyczne. Fryderyk Engels

Slide 16

POJĘCIE WŁADZY PAŃSTWOWEJ Władza to zdolność wydawania i egzekwowania decyzji. Jednym z najważniejszych rodzajów władzy społecznej jest władza polityczna, czyli zdolność wydawania, narzucania i wymuszania (egzekwowania) decyzji w skali społeczne możliwość wpływania na ludzi, tak aby zachowywali się w sposób oczekiwano i pożądany. Najszerszą formą władzy politycznej jest władza państwowa. Adresatem jej decyzji jest całe społeczeństwo (obywatele) danego państwa, a sferą - całokształt aktualnych zagadnień politycznych, społecznych i gospodarczych w tym państwie. Władza państwowa, chcąc wyegzekwować swoje decyzje, może zastosować (w określonych przez prawo sytuacjach) środki przymusu i użyć siły.

Slide 17

LEGITYMIZACJA WŁADZY PAŃSTWOWEJ Legitymizacja (fr.legitime - słuszny, prawowity) to proces społeczny, polegający na dialogu między osobami pragnącymi władzy i tymi, które mają się jej podporządkować. Legitymizacja wyraża się zatem w ogólnym społecznym przekonaniu, że sprawowanie władzy przez określone osoby (grupy) jest słuszne, właściwe, zasługujące na aprobatę. Typologia podstaw legitymizacji wg Max Weber. Wyróżnia on trzy rodzaje prawowitej władzy: legalną, tradycyjną charyzmatyczną Max Weber

Slide 18

Typologia podstaw legitymizacji Istotą władzy legalnej jest przekonanie, iż rządzący zdobywają i sprawują władzę z mocy obowiązującego prawa. Władzą legalną jest więc na przykład władza prezydenta Rzeczypospolitej, wybieranego w demokratycznych wyborach powszechnych. Źródłem władzy tradycyjnej jest utrwalona, święta tradycja, dająca określonym osobom (rodom) prawo do dziedzicznej władzy, która pochodzi od Boga, przez co jest trwała i ciągła. Władza charyzmatyczna (gr. charisma - łaska) oparta jest na prze-świadczeniu, że sprawujący władzę nabył do niej prawo dzięki posiadaniu jakichś wyjątkowych właściwości i zdolności (np. męstwo, sprawiedliwość, talent organizacyjny, zdolności przywódcze, świątobliwość itp.), którymi mógł przekonać i przyciągnąć do siebie szerokie grupy społeczeństwa.