Dawne jednostki miary

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Dawne jednostki miary wikipedia.org

Slide 2

Łokieć jednostka długości o różnej wartości w zależności od państwa, regionu i epoki historycznej. Tradycyjna miara nawiązująca do średniej długości ręki od stawu łokciowego do końca palca środkowego. Dzielił się najczęściej na 2 stopy albo 24 cale. W Polsce: Łokieć chełmiński (w poł. XVI w.) 57,62 cm Łokieć warszawski albo staropolski (w I Rzeczypospolitej i po rozbiorach do 1819 r.) 59,6 cm Łokieć lwowski albo galicyjski (w Galicji 1787-1857 r.) 59,6 cm Łokieć krakowski wiek XIII 64,66 cm; wiek XIV 62,5 cm; poł. XVI w. 58,6 cm; 1836-1857 59,6 cm Łokieć wrocławski (na Śląsku do 1816) 57,6 cm Łokieć nowopolski (w Królestwie Polskim 1819-1849) 57,6 cm Łokieć gdański 57,8 cm Za granicą: Łokieć berliński (w Prusach do 1872) 66,7 cm Łokieć wiedeński (w Austrii do 1876) 77,9 cm Łokieć hamburski 57,3 cm Łokieć lubecki 57,7 cm Łokieć duński 62,7 cm Łokieć szwedzki 59,4 cm Turecki długi łokieć (pik halebi) 70,9 cm W Wielkiej Brytanii stosowany bywał też łokieć (ang. ell) równy 45 calom, tzn. 114,3 cm, a także łokieć szkocki (ok. 37 cali) i flamandzki (27 cali). Łokieć (nazywany po angielsku cubit) sumeryjski (XX wiek p.n.e.) mierzył 51,72 cm i jest najstarszą znaną standardową jednostką miar. Natomiast łokieć staroegipski, z XXVIII w.p.n.e., wynosił od 52,35 do 52,4 cm.

Slide 3

Stopa dawna jednostka miary nawiązująca do przeciętnej długości stopy ludzkiej. W różnych krajach miała inną długość. Zmieniała się także na przestrzeni wieków. Obecnie przez stopę najczęściej rozumie się stopę angielską (foot) 30,480 cm, czyli 1 m 3,280840 stóp. Skrót: ft. Spotyka się również zapis z użyciem apostrofu (np. 50). Najczęściej stanowiła 12 łokcia i dzieliła się na 12 cali. W Polsce: stopa staropolska, tj. warszawska do 1819 r. 29,78 cm stopa galicyjska, tj. lwowska 1787-1856 r. 29,77 cm stopa wrocławska do 1816 r. 28,80 cm stopa krakowska 1836-1857 r. 29,8 cm stopa litewska ok. 32 cm Za granicą: stopa duńska (fod) ok. 1835 31,384 cm stopa angielska (foot) ok. 1835 30,480 cm stopa szwedzka (Fot) ok. 1835 29,690 cm stopa hanowerska (Fuss) ok. 1835 29,199 cm stopa lubecka (Fuss) ok. 1835 28,852 cm stopa hamburska (Fuss) ok. 1835 28,649 cm stopa drezdeńska (Fuss) ok. 1835 28,326 cm stopa lipska (Fuss) ok. 1835 28,266 cm stopa madrycka (pies) ok. 1835 28,266 cm Miary antyczne: stopa attycka 29,6 cm stopa eginecka 33,3 cm stopa egipska 35 cm stopa grecka 30,83 cm stopa olimpijska 32 cm stopa pergameńska 35 cm stopa rzymska 29,6 cm stopa używana w architekturze 29,4-29,6 cm i 32,6 cm

Slide 4

Dłoń dawna jednostka miary długości. Dłoń odpowiadała 12 ćwierci czyli ok. 7,44 cm. Miara ta jest nadal w użyciu w stosunku do pomiaru wysokości koni wierzchowych w krajach anglosaskich. Piędź dawna miara długości, określana jako odległość między końcami kciuka i palca środkowego (lub małego) rozwartej dłoni. W dawnej Polsce jej wartość, zróżnicowana lokalnie, wynosiła w zależności od regionu: 1 piędź 13 łokcia 19,8 cm lub 1 piędź 34 stopy 22,3 cm Ćwierć dawna jednostka miary długości, odpowiadała 14 części łokcia. Stanowiło to 14,89 cm (po 1764 roku i 14,4 cm po 1819 roku). Dawne jednostki miar związane z wymiarami dłoni 1: Ćwierć 2: Piędź 3: Dłoń

Slide 5

Mila morska jest jednostką odległości stosowaną w nawigacji morskiej. Jest to długość łuku południka ziemskiego odpowiadająca jednej minucie kątowej koła wielkiego. W rzeczywistości ze względu na kształt kuli ziemskiej długość łuku 1 minuty kątowej jest różna w zależności od szerokości geograficznej, dlatego umownie przyjęto długość uśrednioną. 1INM 1 stąd: 40 000 km (360 60) 1851,852 m 1 852 m w układzie SI (wartość przyjęta w Normie ISO 31-2) 1 INM 10 kabli Z pojęciem mili morskiej związana jest jednostka prędkości węzeł. Dodatkowo niektóre państwa stosują własną wartość dla mili morskiej: Wielka Brytania - 1853,18 m Dania - 1851,85 m Holandia - 1851,85 m Stany Zjednoczone - 1853,248 m Portugalia - 1850,00 m Japonia - 1853,18 m

Slide 6

Dziękuję za obejrzenie prezentacji pt. Dawne jednostki miary Opracowała Aleksandra Ł.