Budowa i praca mięśni

Zobacz slidy

Treść prezentacji

Slide 1

Budowa i praca mięśni Opracowała Magdalena Osiadło

Slide 2

Układ mięśniowy człowieka Składa się z 650 mięśni Ich masa stanowi około: 30-40 masy kobiet 40-50 masy mężczyzn

Slide 3

Niektóre mięśnie człowieka: 1. m. piersiowy większy 2. m. dwugłowy (biceps) 1 11 7 3. m. brzucha 8 4. m. pośladkowy wielki (ok. 1 kg !) 2 22 3 4 5 6 5. m. najdłuższy uda (krawiecki) 6. m. brzuchate łydki (bliźniacze) 7. m. trójgłowy 8. m. najszerszy grzbietu

Slide 4

Antagonistyczne działanie mięśni: Mięśnie mają zdolność do aktywnego kurczenia się. Ich rozkurcz jest aktem biernym wymaga skurczu innego mięśnia. Wyróżniamy dwie grupy czynnościowe mięśni: zginacze (przywodziciele) i prostowniki (odwodziciele). Mięśnie wykonujące przeciwstawną czynność nazywamy antagonistycznymi.

Slide 5

Typy mięśni szkieletowych 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. m. prosty m. dwubrzuścowy m. płaski m. wrzecionowaty m. pierzasty m. półpierzasty m. dwugłowy

Slide 6

Budowa mięśnia dwugłowego dwa ścięgna umożliwiają przyczep mięśnia do kości brzusiec zbudowany z tkanki mięśniowej ścięgno zbudowane z tkanki łącznej włóknistej

Slide 7

Budowa anatomiczna mięśnia Tkanka łączna wytwarzana na powierzchni mięśnia zwana jest omięsną. W 1 mm3 mięśnia znajduje się 2000 naczyń krwionośnych włosowatych.

Slide 8

Budowa włókna mięśniowego włókno mięśniowe miofibryle Komórka mięśnia poprzecznie prążkowanego (włókno mięśniowe) zbudowana jest z: - błony komórkowej (sarkolema) - licznych jąder - cytoplazmy (sarkoplazma) - włókienek kurczliwych (miofibryli). sarkomer Miofibryle wykazują poprzeczne prążkowanie. Podstawową jednostką budulcową miofibryli jest sarkomer. miozyna aktyna Sarkomer składa się z włókienek białkowych: aktynowych i miozynowych

Slide 9

Mechanizm skurczu sarkomer miozyna ATP aktyna E ADP Skracanie się miofibryli jest wynikiem interakcji białek kurczliwych: aktyny i miozyny. Nici aktyny przesuwają się w kierunku środka sarkomeru bez zmiany długości jej włókien (ślizgowa teoria skurczu). W procesie tym zużywana jest energia, którą dostarcza rozkład ATP. ATP ADP Pi energia skurcz sarkomeru

Slide 10

Źródła energii wykorzystywanej do pracy mięśniowej fosfokreatyna ADP kreatyna 1. Wysiłki trwające kilka sekund - Zasoby komórkowe ATP zawierają zasoby energii wystarczające jedynie na kilka pobudzeń. - Najszybsza resynteza ATP odbywa się kosztem rozkładu fosfokreatyny i starcza na kilka sekund pracy. ATP Przemiana beztlenowa

Slide 11

Źródła energii wykorzystywanej do pracy mięśniowej glukoza kwas mlekowy 2. Wysiłki trwające do 60 sekund - Glukoza magazynowana jest w tkance mięśniowej w postaci glikogenu. 2 ADP 2 ATP Przemiana beztlenowa - Gromadzenie się kwasu mlekowego powoduje silne zakwaszenie środowiska tkanki mięśniowej (charakterystyczny skurcz lub ból). Działanie szlaku ustaje. - Kwas mlekowy przenika do krwi i jest transportowany do wątroby, gdzie ulega przemianie w glukozę (glikoneogeneza).

Slide 12

Źródła energii wykorzystywanej do pracy mięśniowej glukoza 36 ADP CO2 H2O 36 ATP 3. Wysiłki trwające do 60 minut - Produkty końcowe tej przemiany nie zmieniają pH środowiska. - Czynnikiem ograniczającym pracę w tym trybie jest szybkość dostarczania tlenu do mięśni. - Źródłem tlenu jest: mioglobina białko mięśniowe magazynujące tlen; Przemiana tlenowa hemoglobina białko czerwonych krwinek krwi transportujące tlen

Slide 13

Źródła energii wykorzystywanej do pracy mięśniowej Kwas tłuszczowy 129 ADP CO2 H2O 4. Wysiłki trwające ponad 60 minut - Zasoby kwasów tłuszczowych w organizmie są ogromne. - Jest to najwolniejszy z przedstawionych szlaków metabolicznych. Czynnikiem ograniczającym tę przemianę jest szybkość transportu kwasów tłuszczowych z krwi do komórek mięśniowych. - Czynnikiem ograniczającym długość pracy mięśni w tym trybie są inne układy niezdolne do długotrwałego funkcjonowania (np. układ nerwowy). 129 ATP Przemiana tlenowa

Slide 14

Zestawienie przemian produkujących ATP w mięśniach PRZEMIANY BEZTLENOWE fosfokreatyna ADP kreatyna ATP Glukoza 2 ADP 2P 2 kwas mlekowy 2 ATP PRZEMIANY TLENOWE Glukoza 6 O2 36 ADP 36 P 6 CO2 6 H2O 36 ATP kwas tłuszczowy (C16) 23 O2 129 ADP 129 P 16 CO2 16 H2O 129 ATP

Slide 15

Przykłady aktywności wykorzystujących różne szlaki metaboliczne typ przemiany rozkładu: beztlenowy fosfokreatyny beztlenowy glukozy tlenowy glukozy beztlenowy kw.tłuszowego przykłady skok, cios, unik, nagły zwrot ciała krótkotrwała ucieczka lub pogoń; bieg 100 m godzinny intensywny marsz bieg na 1500 m wielogodzinny marsz; bieg maratoński

Slide 16

Porównanie typów komórek mięśni szkieletowych właściwości mięśnie szybkie mięśnie wolne skurcz 30 ms 80 ms aktywność ATP-azy dwukrotnie większa dwukrotnie mniejsza naczynia włosowate rzadsza sieć gęstsza sieć mitochondria mniej więcej mioglobina mniej więcej barwa białe czerwone typ przemian beztlenowe tlenowe długość pracy krótsza dłuższa

Slide 17

Struktura mięśni u różnych grup sportowców zawartość włókien wolnych grupa badana m. czworogłowy uda m. naramienny nie wytrenowani 46 36 kolarze 51 61 kajakarze 58 61 pływacy 74 58 biegacze przełajowi 63 69

Slide 18

Literatura J.Duszyński, A. Kozłowska-Rajewicz, G. Wojciechowska; Biologia zakres podstawowy;WS PWN; W-wa 2002 J. Kawiak, J. Mirecka, M. Olszewska, J. Warchoł; Podstawy cytofizjologii; PWN; W-wa 1985 K. Sembrat; Histologia porównawcza zwierząt; PWN; W-wa 1981 B. Gołąb, W.Z. Traczyk; Anatomia i fizjologia człowieka; PZWL; W-wa 1986 S. Kozłowski, K. Nazar; Wprowadzenie do fizjologii klinicznej; PZWL; W-wa 1999 Mała Encyklopedia PWN; W-wa 1970 Nowa Encyklopedia Powszechna PWN; W-wa 1997 Dr E.G. de Bernabe Ortega; Atlas Anatomii; WiŻ; W-wa 1991 A. Stevens, J. Lowe; Histologia człowieka; PZWL i WMSV; 2000

Slide 19

Budowa i praca mięśni - koniec - Dziękuję za uwagę!