6

Atmosfera Księżyc nie zdołał utrzymać gęstej atmosfery, jednak tuż nad jego powierzchnią nie ma zupełnej próżni. Nieustanne bombardowanie promieniowaniem kosmicznym i meteorytami wzbija nad powierzchnię chmurę zjonizowanych atomów. Ciśnienie tych atomów wynosi zaledwie 10-10 hPa. Astronauci lądujący na Srebrnym Globie odkryli np. atomy helu i argonu. W 1988 r. obserwatorzy z Ziemi dołączyli do tej kolekcji jony sodu i potasu. Wybite z księżycowego gruntu jony i atomy nie są w stanie jednak stworzyć stałej, gęstej atmosfery, takiej jak na Ziemi. Księżyc jest na to zbyt mały. Jego siła ciążenia nie potrafi zapobiec ucieczce atomów w kosmiczną przestrzeń. Niemniej jednak jest stale otoczony przez niezwykle rozrzedzony obłok jonów i atomów. Pełen skład tego obłoku nadal jest tajemnicą. Do tej pory rozpoznane hel, argon, sód i potas stanowią tylko 10 jego zawartości. nowe składniki księżycowej atmosfery: tlen, krzem i glin, rozpoznała grupa amerykańskich i niemieckich uczonych, a swój raport opublikowała w najnowszym numerze Geophisical Research Letters. Naukowcy wykorzystali jeden z instrumentów badawczych na pokładzie satelity WINd, który krąży w Kosmosie od 1994 r.

7

Zaćmienia Zaćmienie Słońca następuje gdy linia węzłów będzie zwrócona ku Słońcu, a Księżyc będzie w pełni. W przeciwnym wypadku cień rzucany przez satelitę ominie Ziemię. Księżyc jest 400 razy mniejszy od Słońca, ale jest też 400 razy bliżej Ziemi niż Słońce. Dlatego wielkość jego tarczy na niebie jest zbliżona do wielkości tarczy Księżyca. Podobnie jest z zaćmieniem Księżyca. Jednak cień rzucany przez Ziemię jest dużo większy niż ten rzucany przez Księżyc, dlatego zaćmienie Księżyca zdarza się częściej. W momencie wkraczania Księżyca od zachodu w cień rzucany przez Ziemię ciemność poczyna wschodni rąbek jego tarczy. W miarę, jak coraz większy obszar Srebrnego Globu ogarnia mrok dostrzec można, że cień rzucany przez Ziemię ma kolisty kształt. Jest to jeden z dowodów na

8

Dlaczego Księżyc się od nas oddala? Przyciąganie Księżyca powoduje wybrzuszenie Ziemi w kierunku Księżyca. Ponieważ Ziemia się dość szybko obraca, wybrzuszenie nie jest dokładnie pod Księżycem, tylko przesunięte nieco w kierunku obrotu Ziemi. Wybrzuszenie to powoduje, ze grawitacja Ziemi nie oddziałowywuje na Księżyc dokładnie po linii łączącej ich środki mas, tylko nieco w bok - w kierunku obrotu Ziemi. Powstaje wiec składowa tego przyciągania działająca prostopadle do kierunku Ziemia-Księżyc, w kierunku obrotu Ziemi. Ponieważ akurat Księżyc obiega Ziemie w tym samym kierunku, powoduje to przyspieszanie go na orbicie, w rezultacie czego oddala się od Ziemi. (Gdyby Księżyc obiegał Ziemie w kierunku przeciwnym do obrotu Ziemi, ten sam efekt powodowałby jego zbliżanie się do Ziemi.) Oddalając się od Ziemi, Księżyc dodatkowo na orbicie zwalnia (taki mały paradoksik mechaniki orbitalnej - jak ciało przyspiesza, to zwalnia [i odwrotnie...]). Ponieważ akcja równa się reakcji, ta sama siła, co przyspiesza (i zwalnia...) Księżyc, powoduje zwalnianie ruchu obrotowego Ziemi (tu efekt jest niezależny od kierunku obiegu Ziemi przez Księżyc). W

9

Powierzchnia Z powodu zrównania się ruchu obrotowego z ruchem obiegowym (tzw. rotacja związana) Księżyc zwrócony jest ku Ziemi zawsze jedną stroną, czyli możemy widzieć tylko połowę jego powierzchni. Jednak obszar widzialności powierzchni Srebrnego Globu ulega niewielkim zmianom. Zjawisko to nosi nazwę libracji (od libra - waga), a zostało ono zauważone po raz pierwszy przez Galileusza.

10

Wnętrze Dotychczas uzyskano ze Srebrnego Globu skały, które można w zasadzie zaliczyć do jednego z trzech rodzajów. Są to: ciemny bazalt mare oraz noryt KREEP i anortozyt oba ostatnie występujące na księżycowych wyżynach. Ciemna barwa bazaltu spowodowana jest zawartością związków żelaza i tytanu. Noryt KREEP zawdzięcza swą nazwę niezwykle dużej zawartości potasu K, ziem rzadkich REE (Rare Earth Elements) oraz fosforu P. Skała ta jest jasna, podobnie z resztą jak anortozyt. W porównaniu z tym ostatnim jednak zawiera m.in. aż 50 do 100 razy więcej nie tylko pierwiastków oznaczonych skrótowcem KREEP, ale również promieniotwórczych, takich jak uran i tor. Skały wszystkich trzech wymienionych typów zawierają krzemiany magnezu i żelaza pod postacią piroksenów lub oliwinów oraz skalenie glikokrzemiany, tu głównie wapnia. Bazalt w nieco ponad 50 procentach składa się z owych krzemianów magnezu i żelaza, a oprócz tego ma znaczną, bo 10- lub 20-procentową domieszkę ilmenitu, który jest tytanianem żelaza. Anortozyt natomiast to prawie czysty skaleń wapniowy anoryt. Noryt w porównaniu z pozostałymi dwoma materiałami skalnymi ma skład pośredni.

Kategorie

Przedsiębiorczość